საზოგადოებრივი ქართული მითოლოგია - ლაზარე 2019, 7 აპრილი, 2:42 ლაზარე აღმოსავლეთ ქართველი წარმართების ამინდის ღვთაება გახლდათ. (არ აგერიოთ სახარებისეულ ლაზარეში). მისი კულტი მთელ აღმოსავლეთ საქართველოს მოიცავდა, მაგრამ დასავლეთ საქართველოშიც უმღეროდნენ მას გვალვიანობის პერიოდებში ამგვარად: "ლაზარე მოდგა კარსა, მიდგა, მოდგა თაროსა, დაემსგავსა მთვარესა" და სხვ. ლაზარეს საპატივსაცემოდ, მის სადიდებლად ძველი ქართველები მართავდნენ დღეობას სახელად "ლაზარობა". ამ დღესასწაულზე აღსრულებული რიტუალები და ლოცვები მიმართული იყო ლაზარესადმი სათოვნელად რომ გაეჩინა ცის ნამი, აეტალახებინა გვალვისგან განაწამები მიწები. ამ დროს ლაზარეს თიხის კერპს კარდაკარ დაატარებდნენ, რიტუალურად წყლით ასველებდნენ და ამბობდნენ: "აჰ, ლაზარე, ლაზარე, ცას ღრუბლები აშალე, ჩვენ დაგიკლავთ ციკანსა, შენ მოვიყვან წვიმასა." თუ ამ რუტუალების შემდეგ ლაზარე მართლაც შეისმენდა ლოცვებს და გვალვიან პერიოდს წვიმიანი პერიოდი შეცვლიდა, და ხალხი უკვე ზედმეტი წვიმიანობისგან გაბეზრდებოდა, უკვე ხალხი ამ ყველაფრის შეჩერებას ევედრებოდა მას: "გორახი გააჩინე, ტალახი გააშრე". სვანეთში ლაზარეს არ სცნობდნენ და არ ევედრებოდნენ. იქ სვანები თუ ეს საჭირო გახდებოდა და გვალვიანი სეზონი გაგრძელდებოდა, წვიმას სხვაგვარად იწვევდნენ. იდლიანის მთის ლუხუმის ან სხვა ამ რიტუალისთვის განკუთვნილ ტბაში კატის რიტუალური ჩახრჩობით იწვევდნენ ან ღრუბელთა ღმერთს შესთხოვდნენ: "ერე მერე, დეცე მერე..."
|
|