ძნელად მეგულება ადამიანი, ვისაც ალექსანდრე დიუმას სახელგანთქმული რომანი "გრაფი მონტე-კრისტო" არ აქვს წაკითხული. ვინ არ მოხიბლულა ედმონ დანტესის ტრაგიკული და იდუმალებით მოცული თავგადასავლით? რომელ თქვენგანს არ უთევია ღამეები ამ საინტერესო და ფათერაკებით აღსავსე წიგნის კითხვისას? ვის არ უოცნებია ფეხი დაედგა ამ ცნობილ კუნძულზე და საკუთარი თვალით არ შეეხედა მის კატაკომბებსა და მღვიმეებში?

მაინც სად არის ეს სახელგანთქმული კუნძული, რომლის სახელი თითქმის ყველა ადამიანისთვისააა ცნობილი?

პატარა კუნძული მონტე-კრისტო მდებარეობს ხმელთაშუა ზღვაში და შედის იტალიის შემადგენლობაში. კუნძული საუკუნეების განმავლობაში დაუსახლებლად ითვლებოდა და მას, როგორც უნაყოფო და უკაცრიელ კუნძულს, ზღვაოსნებიც გარს უვლიდნენ. პირველი ადამიანები მასზე გაჩნდნენ მხოლოდ XI საუკუნეში მას შემდეგ, რაც აქ დაიწყო წმინდა მაქსიმილიანეს სახელობის ბენედიქტური მონასტრის მშენებლობა. შუა საუკუნეებში ბენედიქტური ორდენის ბერებს დიდი გავლენა ჰქონდათ კორსიკის, სარდინიის და ტოსკანიის ხელისუფლებაზე. ამ მფარველობის წყალობით და ეკლესიის ხელის შეწყობით სულ მალე მონტე-კრისტოს მონასტერი ნამდვილ საგანძურად გადაიქცა. ხმები მონასტერში მცხოვრების ბერების მიერ დაგროვებულ არნახულ სიმდიდრეზე მთელ მსოფლიოში გავრცელდა.

1553 წელს კუნძულს თავს დაესხნენ მეკობრეები. ისინი ველურებივით იქცეოდნენ: დაანგრიეს და მიწასთან გაასწორეს მონასტერი, ამოწყვიტეს ყველა ბერი, გადათხარეს და გადაქექეს ყველა მღვიმის შესასვლელი, მაგრამ საგანძურის კვალს ვერა და ვერ მიაგნეს. ამ დროიდან მოყოლებული XIX საუკუნემდე კუნძული მონტე-კრისტო ქრისტიანული სავანიდან გადაიქცა მეკობრეების და კონტრაბანდისტების ნავსაყუდელად, რომლებიც აქ ნაძარცვ სიმდიდრეს ინახავდნენ. სწორედ ამ ამბებმა მისცა საფუძველი ჭორებს კუნძულზე არსებული ენით აუწერელი განძის შესახებ.

1842 წელს ფრანგი მწერალი ალექსანდრე დიუმა შემთხვევით მოხვდა კუნძულზე. აქ მან მოისმინა ლეგენდა მის კატაკომბებსა და მღვიმეებში დამალული განძის შესახებ. ორი წლის შემდეგ ამ ნიჭიერმა მწერალმა უკანასკნელი წერტილი დაუსვა თავის სათავგადასავლო რომანს "გრაფი მონტე-კრისტო". რომანის მოკლე შინაარსი ასეთია: უასამართლოდ დაპატიმრებული და ციხე-სიმაგრე იფის ჯურღმულებში სიკვდილისათვის განწირული მეზღვაური ედმონდ დანტესი მეზობელ დილეგში მყოფი პატიმრის-აბატი ფარიასაგან შეიტყობს ლეგენდას კუნძულ მონტე კრისტოზე არსებული აურაცხელი სიმდიდრის შესახებ. ციხიდან გაქცეული დანტესი პოულობს კუნძულზე დამალულ განძს და ყიდულობს ტიტულს "გრაფი მონტე-კრისტო", შემდეგ კი იწყებს საშინელ შურისძიებას მათზე, ვისი წყალობითაც მას ცხოვრება დაენგრა და სამუდამო პატიმრობისათვის განწირული აღმოჩნდა. რომანმა სულ მალე არნახული პოპულარობა მოიპოვა და კიდევ უფრო გაუთქვა სახელი იდუმალებით მოცულ კუნძულს.

დღეისათვის კუნძულ მონტე-კრისტოს მთავარი საგანძური მისი უნიკალური ფლორა და ფაუნაა. 1971 წელს კუნძულს ეროვნული ნაკრძალის სტატუსი მიანიჭეს, ასე რომ მასზე მოხვედრა მხოლო სატყეო პოლიციის სპეციალური ნებართვითაა შესაძლებელი. ერთი წლის განმავლობაში კუნძულის მონახულების უფლებას მხოლოდ ათას ადამიანს აძლევენ. მათი უმეტესი ნაწილი ბიოლოგები და გეოლოგებია, რომლებიც დაკავებულნი არიან კუნძულის ბუნებრივი სიმდიდრეების შესწავლით. აი კუნძულის მონახულების სურვილის მქონე ტურისტებს კი (გაითვალისწინეთ, რომ მათი რიცხვი საკმაოდ დიდია) საკმაოდ დიდი ხანი უწევთ რიგში დგომა, ხანდახან რამოდენიმე წელიც კი.

P.S. თქვენი არ ვიცი და მე, როგორც ედმონ დანტესის ფანი ათი წლის ასაკიდან მოყოლებული, სიამოვნებით მოვინახულებდი ამ კუნძულს, იქნებ ბედსაც გაეღიმა და მონტე-კრისტოს საიდუმლო მღვიმესაც მივაკვლევდი, თუმცა ეს მხოლოდ ოცნებაა... სავარაუდოდ, აუხდენელი.