x
image
არჩილ ვერულიძე
რატომ გაიყო ეკლესია კათოლიკურად და მართლმადიდებლურად
image

საიდუმლო არ არის, რომ კათოლიკეები და მართლმადიდებლები ერთ რელიგიას - ქრისტიანობას ეკუთვნიან. მაგრამ როდის და, რაც მთავარია, რატომ გაიყო ქრისტიანობა ამ ორ მთავარ მიმდინარეობად? გამოდის, რომ, როგორც ყოველთვის ყველაფერი ადამიანის მანკიერებების ბრალია, ამ შემთხვევაში ეკლესიის მეთაურებმა, პაპმა და კონსტანტინოპოლის პატრიარქმა ვერ დაადგინეს, რომელი მათგანი უფრო მნიშვნელოვანია და ვინ ვის უნდა ემორჩილებოდეს.


395 წელს მოხდა რომის იმპერიის გაყოფა დასავლეთ და აღმოსავლეთ რომის იმპერიად, და თუ აღმოსავლეთი რამდენიმე საუკუნის განმავლობაში ერთიან სახელმწიფოდ რჩებოდა, დასავლეთი მალე დაიშალა და გახდა სხვადასხვა გერმანული სამთავროების გაერთიანება. იმპერიის გაყოფამ გავლენა მოახდინა ქრისტიანულ ეკლესიაში არსებულ ვითარებაზეც. თანდათანობით, აღმოსავლეთისა და დასავლეთის ეკლესიებს შორის სხვაობა გამრავლდა და დროთა განმავლობაში ურთიერთობამ გამწვავება იწყო.

1054 წელს პაპმა ლეო IX- მ გაგზავნა ლეგატები კონსტანტინოპოლში, კარდინალ ჰუმბერტის მეთაურობით, კონფლიქტის მოსაგვარებლად, რომელიც დაიწყო 1053 წელს კონსტანტინოპოლში ლათინური ეკლესიების დახურვით, პატრიარქ მიქაელ კერულარიუსის ბრძანებით. ამასთან, მისი საეკლესიო მინისტრი კონტანტინე ანადგურებდა წმინდა ძღვენს, რომელიც დასავლური წესისამებრ იყო მომზადებული და ფეხით თელავდა უფუარ, უმარილო პურს. შერიგების გზის პოვნა ვერ მოხერხდა და 1054 წლის 16 ივლისს, წმინდა სოფიის საკათედრო ტაძარში, პაპის ლეგატებმა განაცხადეს კერულარიუსის გადაყენებისა და ეკლესიიდან განკვეთის შესახებ. ამის საპასუხოდ, 20 ივლისს, პატრიარქმა ლეგატები ანათემაზე გადასცა. ანუ, ეკლესიის მეთაურებმა აიღეს და განკვეთეს ერთმანეთი. ამ მომენტიდან ერთიანმა ეკლესიამ შეწყვიტა არსებობა და მომავალმა კათოლიკურმა და მართლმადიდებლურმა ეკლესიებმა შეწყვიტეს ურთიერთობა 900 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში.



მხოლოდ 1964 წელს, იერუსალიმში გაიმართა შეხვედრა კონსტანტინოპოლის მართლმადიდებელი ეკლესიის წინამძღვარ ეკუმენურ პატრიარქ ათენაგორასა და პაპ პავლე VI- ს შორის, რის შედეგადაც 1965 წლის დეკემბერში გაუქმდა ორმხრივი ანათემები და ხელი მოაწერა ერთობლივ დეკლარაციას. ამასთან, ”სამართლიანობის ჟესტს და ურთიერთპატიებას” (ერთობლივი დეკლარაცია, 5) არანაირი პრაქტიკული ან კანონიკური მნიშვნელობა არ ჰქონდა.

image

კათოლიკური თვალსაზრისით, ვატიკანის I საბჭოს ანათემები ძალაში დარჩება ყველას წინააღმდეგ, ვინც უარყოფს პაპის პირველობის დოქტრინას და ყოფილი კათედრის მიერ გამოთქმულ აზრს რწმენისა და ზნეობის საკითხებზე მის განსჯას უცდომელობის შესახებ (ანუ როდესაც პაპი მოქმედებს, როგორც „მიწიერი მეთაური " და "ყველა ქრისტიანის წინამძღოლი") ისევე როგორც სხვა მრავალი დოგმატური რეგულაცია.


ტერმინი "მართლმადიდებლობა" ან იგივე "ორთოდიქსია" არსებობდა ეკლესიების გაყოფამდე დიდი ხნით ადრე: კლიმენტი ალექსანდრიელი მე-II საუკუნეში ამ ტერმინით აღნიშნავდა მთელი ეკლესიის ჭეშმარიტ სარწმუნოებას და განსხვავებული აზროვნების საწინააღმდეგო მცნებას. სახელი "მართლმადიდებლური" განმტკიცდა აღმოსავლეთის ეკლესიის უკან, 1054 წელს საეკლესიო განხეთქილების შემდეგ, როდესაც დასავლეთის ეკლესიამ მიითვისა სახელი "კათოლიკე", "უნივესალური, სერთო"

ეს ტერმინი (კათოლიციზმი) ძველ სარწმუნოებაში გამოიყენებოდა, როგორც მთელი ქრისტიანული ეკლესიის სახელი. იგნატე ანტიოქიელი პირველი იყო, ვინც ეკლესიას "კათოლიკე" უწოდა. 1054 წელს ეკლესიების გაყოფის შემდეგ, ორივე მათგანმა შეინარჩუნა სახელწოდება "კათოლიკე". ისტორიული განვითარების პროცესში სიტყვა "კათოლიკე" მხოლოდ რომაულ ეკლესიას ეხება. როგორც კათოლიკე ("უნივერსალური"), იგი შუა საუკუნეებში ეწინააღმდეგებოდა აღმოსავლეთ ბერძნული ეკლესიას, ხოლო რეფორმაციის შემდეგ - პროტესტანტულ ეკლესიებს. ქრისტიანობის თითქმის ყველა განშტოება პრეტენზიას აცხადებდა და დღემდე აცხადებს, რომ ის "კათულიკე უნივერსალურია"

0
1058
7-ს მოსწონს
ავტორი:არჩილ ვერულიძე
არჩილ ვერულიძე
1058
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0