ვიტეროხი იყო პროტოქართული ქვეყანა დიაოხის, კოლხეთისა და კურიანის მეზობლად. რკინის ხანაში, რომელიც ჩვენს რეგიონში დაიწყო ძვ.წ. 1200 წლიდან და გაგრძელდა ძვ.წ. 550 წლამდე. ვიტეროხი დიაოხს აღმოსავლეთიდან ესაზღვრებოდა. უიტერუხი-უიძერუხი-იოძერუხი-ოძრახე და უიტერუხი-ვიტერუხი-ვიძერუხი-ბიძერები. ისტორიკოსი უჩა მურღულია აცხადებს, რომ ბიძერები, იგივე ვიძერები ძვ.წ. V საუკუნეში ცხოვრობდნენ შავი ზღვის სამხრეთ-აღმოსავლეთ სანაპიროს მახლობლად, მდინარე ჭოროხის სამხრეთით, ნაწილობრივ კი პონტოს მთებშიც. სხვათაშორის, ლაზეთში, დღევანდელი თურქეთის ტერიტორიაზე არის დაბა "ვიწე". ოძრახე კი იბერიის სამეფოს საერისთავო გახლდათ, რომელიც მოცავდა ტერიტორიას ტაშისკარიდან ვიდრე არსიანის ქედამდე. ნოსტის თავიდან ზღვამდე, რომელიც არის სამცხე და აჭარა. აქედან გამომდინარე სრულიად რეალური გამოვა ვიტეროხის შთამომავლებად ჩაითვალონ ბიძერები, ხოლო მათგან უნდა მიეღო სახელი ოძრხეს საერისთავოს, რომლის მოსახლეობის ძირითად ნაწილს ისინი შეადგენდნენ.

თავად უიტეროხს თუ ვიტეროხს უნდა მოეცვა ერუშეთის და ნაწილობრივ სამცხის ტერიტორია. ერუშეთში არის სოფლები ური (თურქებმა კი სახელი გადაუკეთეს და დაარქვეს "ალტაშ"), ხოდურეთი (თურქ. "დილეკდერე"), ორუშეთი (თურქ. ოღუზიოლუ). ვიტეროხის სამეფოს დედაქალაქს ერქვა ურიერუნი. შემდგომ პერიოდში, დაახლოებით ძვ.წ. მე-6 საუკუნისთვის ვიტეროხელებმა შედარებით ჩრდიოეთისკენ გადაინაცვლეს მათ წინააღმდეგ ურარტუელთა გამუდმებული ლაშქრობების გამო და ოძრხეს საერისთავო ჩამოაყალიბეს როდესაც დამოუკიდებლობა დაკარგეს და იბერიის სამეფოს დაექვემდებარნენ.

სხვა ქართული სახელმწიფოები (არასრული სია):

1. კოლხეთის სამეფო

2. დიაოხის სამეფო

3. იბერიის სამეფო

4. დიდნაურის ქალაქ-სახელმწიფო

5. ლაზიკას სამეფო

6. აფხაზთა სამეფო

7. კახეთის სამეფო

8. ჰერეთის სამეფო

9. კახეთ-ჰერეთის სამეფო

10. კახეთის სამთავრო

11. ჰერეთის სამთავრო

12. ქართლის საერისმთავრო

13. ქართლ-კახეთის სამეფო

14. თბილისის საამირო

15. ქართველთა სამეფო

16. სამცხე-საათაბაგო

17. იმერეთის სამეფო

18. ქართლის სამეფო

19. სვანეთის სამთავრო

20. გურიის სამთავრო

21. აფხაზეთის სამთავრო

22. სამეგრელოს სამთავრო

23. საქართველოს სამეფო

24. ზაბახა

25. ნაირის ქვეყნები

26. გურიანა

კრებულები:

1. საქართველო

2. მეცნიერება

3. ქართული მითოლოგია

4. რელიგია

5. ჰიტლერი

6. ნაციზმი

7. კავკასიური პროტოცივილიზაციები

ავტორი: თორნიკე ფხალაძე