დღევანდელ დღეს, 9 ოქტომბერს დაიბადა ლეგენდარული ფეხბურთელი ვიტალი დარასელია 1981 წლის ფინალის გმირი, რომელმაც ქართული ფეხბურთის ისტორიაში ყველაზე დიდი გამარჯვების გოლი მოგვიტანა.სამწუხაროდ ნიჭიერი ფეხბურთელი დიდი გამარჯვებიდან სულ მალე 1982 წლის 13 დეკემბერს ავტოავარიას ემხსვერპლა, ვიტალი 26 წლის იყო

გთავაზობთ საინტერესო ინტერვიუს ნაყვეტებს, რომელიც 2016 წელს სპორტულმა მიმომხილველმა იური გოლიშეკმა აიღო დარასელია ოჯახის წევრებისგან და რომელიც "სპორტ-ექსპრესში" გამოქვეყნდა.

.....იქვე, მოხუცი აფხაზი ღობეს ასუფთავებს. ოჩამჩირეში ყველა იცნობს ასეთ ადამიანს.

- Რა თქმა უნდა! – წარბებს სწევს. "ვიტალიკის დედა ცოცხალია და მისი დაც. აქ ხშირად მოდიან." ცენტრამდე მიხვალ იქ შუქნიშანია და მაშინვე მოუხვიე მარცხნივ. ლამაზი სახლია…

ათი წუთის შემდეგ იმავე "ლამაზი სახლის" ჭიშკარზე ვაკაკუნებ. მართლაც, ლამაზი სახლია. გეფიცები, წარმოდგენა არ მქონდა, რატომ ვაკაკუნებდი იმ კარზე. Რა უნდა ვთქვა? ვფიქრობ, უბრალოდ ვიტალი დარასელიას დედის ნახვა მინდოდა და მორჩა!

- მართლა მოსკოვიდან ხარ? – გაიღიმა მოხუცმა ქალბატონმა. -შემოიარეთ როცა გინდა. გელოდებით. ჩემი სახელია მერი.

კითხვები რვეულში სკოლის მოსწავლესავით ხელით ჩავწერე. ვცდილობდი გარკვევით დამეწერა.ამასობაში დიქტოფონი ვიშოვეთ. 85 წლის მერი კი მშვენიერ კაბაში გამოწყობილი დახვდა მოსკოველ კორესპონდენტს. ალბათ მის საუკეთესო კაბაში. მან შვილიშვილი გამაცნო: „ბედო“. შესანიშნავია- როგორც გაირკვა, ბედოს მეხსიერებამ ბევრი რამ შეინარჩუნა ლეგენდარული ბიძის შესახებ.

წიგნები და ფოტოები დევს დივანზე...

ვიჯექი, ვუსმენდი და არ მესმოდა - რატომ არის ამდენი საიდუმლოებით მოცული დიდი დარასელიას გარდაცვალების ამბავი? რატომ არის ათობით ვერსია - და ყველა ტყუილი აღმოჩნდა?აი ნათესავები - აი, ისინი ცოცხლები და კარგად არიან. ყველას ახსოვს და ყველამ იცის. დაე ცრემლმორეულებმა მოყვნენ

- ხედავ სურათს? - მიუთითებს მოხუცი მერი. გაყვითლებული. ვიტალის თვალებში ვუყურებ, მის მაისურზე ასო "დ" -აწერია.

– ეს სურათი ჩვენს სპორტულ მაღაზიაში ეკიდა. ცეცხლი გაუჩნდა, მე ვიყვირე: "გადაარჩინეთ ვიტალიკის ფოტო!" - ასე გადავარჩინეთ! მხოლოდ სულ გაყვითლდა. მაგრამ აქ ყველაფერი წერია, - მერი მაწვდის თხელ მწვანე წიგნაკს ქართულად.

ვერც კი წარმოვიდგენდი, რომ 25 წლის ასაკში დარასელიამ წიგნის დაწერა მოახერხა. სიტყვის გააზრების გარეშე ვხსნი შუაში. მშვენიერი ფოტო - დარასელია ვალერი გაზაევს ეხუტება. ორივე იცინის.

გონება უარს ამბობს იმის დაჯერებაზე, რომ ამ სურათზე ერთი 34 წელია მკვდარია, მეორე კი არ შეცვლილა.

- ქართულად კითხულობ? - ვეკითხები მე.

– დიახ, ერთხანს ვსწავლიდი... ვიტალიკი კი ძალიან პატარა იყო თბილისში რომ წაიყვანეს. ქართული საერთოდ არ იცოდა. ერთ წელიწადში ისწავლა. ინტერვიუს ქართულად აძლევდა, თენგიზ სულაქველიძეს, რომელმაც რუსული საერთოდ არ ესმოდა, უთარგმინდა ხოლმე.იცი როგორ ახერხებდა ამას?

- როგორ?

– მარინა, მისი მეუღლე, წერდა ქართულ სიტყვებს რუსული ასოებით. "Цкхали" ნიშნავს "წყალს". ფურცელზე დაუწერდა: ц-к-х-а-л-и…... ასე იმახსოვრებდა. აი ფოტოებს დაკრძალვიდან. ხედავ რამდენი ხალხია შეკრებილი? მთელმა აფხაზეთმა, მთელმა საქართველო დაკრძალა".

– გავიგე, რომ საქართველოს კომპარტიის ხელმძღვანელმა შევარდნაძემ მოითხოვა ასეთი ადამიანის თბილისში დაკრძალვა.

– ეს იყო მთელი ისტორია, დიდი სკანდალი! შევარდნაძემ მოითხოვა, რომ ის თბილისში, დიდი პატივით, ცნობილ ადამიანთა პანთეონში დაეკრძალათ. ეს გასაგებია, ქართველები მას თავისად თვლიდნენ... მაგრამ ჩვენ, ჩემს ნათესავებს, მისი დაკრძალვა მხოლოდ აქ, ოჩამჩირეში გვინდოდა. ჩემი შვილი ძალით აქ წავიყვანე. ორი დღე დღე გრძელდებოდა დაპირისპირება.

– შეიძლებოდა საქართველოს ცენტრალურ კომიტეტთან კამათი?

- ჩვენ ჩვენს მკვდარს ვითხოვდით. ეს ტრადიციაა.

- მემორიალი ძალიან კარგია.

– წარმოგიდგენიათ, როგორი იყო დაკრძალვა? მონუმენტი გაკეთდა - არქიტექტორი ჩვენს ნათესავებთან ერთად ექვსი თვე ცხოვრობდა...

– სასწაული არქიტექტორი მოიყვანეს! – იცინის ბედო. - კაცი სხვა პლანეტიდან. ძალიან უნიკალური, ყველაფერს სხვანაირად ხედავდა. მან შეგთავაზა რამოდენიმე ვარიანტი!

- რომელი?

- დგას, სვამს, მთელ სიმაღლეზე...

-იმ დღეს ცუდი სიზმარი ვნახე", - გაახსენდა უცებ მერის.

-ბებიას სიზმარში არის რაღაც", ადასტურებს ბედო. - უბრალოდ მოუსმინეთ. განსაკუთრებული ისტორია ამასთან დაკავშირებით...

- რა სიზმარია?

-თითქოს გავაღე ავტოფარეხის კარი და იქ იყო თეთრი ყვავილების ორი დიდი გვირგვინი. ორივე ძირს დაეცა. ეს ისეთი საშინელი ღამე იყო, ვიტალიკი ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო. სწორედ თბილისიდან აქ აპირებდა წამოსვლას. იმ დღეს ველოდით. მაშინ ჯერ კიდევ ზღვის სანაპიროზე ვცხოვრობდით. სუფრა ჩემი რძლის მშობლებმაც გაშალეს, ისიც ოჩამჩირელია. ხორცი მოვხარშეთ. არა, არა და არ ჩანდა.

-მერე გაიგეთ რა მოხდა?

-ვიღაცამ თქვა, რომ ეს უბედური შემთხვევა იყო." მთელი ქალაქი ვიტალიკს ეძებდა, ყველა იქ წავიდა. სახლები ცარიელი იყო, აკეთე რაც გინდა.

ცხედარი 13 დღის განმავლობაში ვერ იპოვეს.

- ეს იყო ყველაზე ცუდი დღეები. ერთი წუთითაც არ მახსსოვს რომ თვალი მომეხუჭოს. არცერთ ახლობელს არ ეძინა. მე მეგონა საერთოდ ვერ ვიპოვით! მე მეგონა ცოცხალი იყო!

მერიმ ვერ მოითმინა და ტირილი წასკდა. თვალებზე შარფი აიფარა.

- რომ არ ეპოვათ, ალბათ დღემდე მოძებნიდნენ - ჩუმად თქვა ბედომ. -ჩვენ ყველას მთელის ცამეტი დღე იმედი გვქონდა.გვეგონა, რომ წყალში გაცურა და ვიღაცამ ამოიყვანა...

- უფრო მეტიც, "ვოლგა" არ არის საუკეთესო მანქანა ზამთრის სერპანტიან გზებზე გადაადგილებისთვის.

- რა ვოლგა? ბიძაჩემს არასდროს ჰყოლია "ვოლგა"...

– "ვოლგაო" ყველგან წერდნენ.

- სისულელეა. ის "ჟიგული-კაპეიკათი" გადავარდა. შემთხვევის შემდეგ ის გაი-ში მიიტანეს და იქვე დატოვეს. თქვენ წარმოგიდგენიათ რად გადაიქცეოდა? ორმოცი მეტრიდან გადავარდა! ვიტალი ალბათ "დინამოდან" მიიღებდა ვოლგას ძალიან მალე. კითხვაც არ უნდა. ეს "ჟიგული" მისი პირველი მანქანა იყო.

-ისიც კი ვიცი, როგორ გადასცეს ის. მოვიგეთ თასების მფლობელთა თასის ფინალი - თბილისში გულშემატკივრებმა ვიტალი თვითმფრინავიდან ხელით გამოიყვანეს და ჩასვეს "ჟიგულში"....

- ასევე ლეგენდაა! თვითმფრინავიდან ხელით გადმოიყვანეს, ფეხები დაუკოცნეს- ეს იყო... საქართველოში და აფხაზეთში ადამიანებს ჰქონდათ შესაძლებლობა, მარტივად გადაეცათ კონვერტით ფული, არაა პრობლემა. მაგრამ "დინამომ" მას მანქანა მისცა. ასევე ბინაც. თქვენ წარმოდგენაც არ გაქვთ, რამდენად პოპულარული იყვნენ ისინი. ყველაფერი, ფაქტიურად ყველაფრის გაკეთება შეიძლებოდა! გჭირდებათ მანქანა? აი შენი მანქანა...

- ნამყოფი ხარ ამ ადგილას?(შენიშვნა: გულისხმობს დაღუპვის ადგილს)

- ბევრჯერ: ეს ხევი მთელმა საქართველომ იცის."პიპ-პიპ"იქ გავლსიას ყველა წყნარად ასიგნალებს, იქ კარგი ქვა დადეს. თუმცა ახლა ამ გზაზე მანქანები თითქმის აღარ დადიან. შემოვლითი ავტობანი გააკეთეს...

***

- 13 ნომერი მას მთელი ცხოვრება თან სდევდა. 13 ნომრით თამაშობდა, 13-ში დაქორწინდა...

– 13 დეკემბერს გადავარდა. 13 დღე ვეძებდით. მაშ როგორ შეიძლება არ გჯეროდეს მისტიკის?

– 13 დღე ეძებდით და სასწაულებრივად იპოვეთ?

-დიახ, მდინარემ ცხედარი იმდენად შორს წაიღო, რომ სასწაული იყო, რომ იპოვნეს იგი.ვიღაცა სამი დღე ეძებდა და სახლში მიდიოდნენ დასასვენებლად და ტანსაცმლის გამოსაცვლელად. ეს ორი იყო, ვინც არსად წასულა და იპოვეს.. არსად წასულა.

- ვინ?

– ვიტალიკის ბიძა და ობოლი ბიჭი მისი სოფლიდან, რომელსაც მან თავისი გვარი მისცა. დღეს მისი შვილიშვილი ჩვენთან ერთად ცხოვრობს იმავე სახლში, როგორც ღვიძლი და . ვიტალიკის ცხედარი მთლიანად ქვიშაში იყო ჩაფლული, ვერ დაინახავდი. მათ დაინახეს აწეული ხელი. ფოტო გვაქვს, - ჩურჩულზე გადავიდა ბედო. ”მათ იპოვეს ვიტალი, გამოიყვანეს . პირველივე წუთების სურათს ბებიას არ ვაჩვენებთ..."