""ჩემი წინაპრები ევროპელები იყვნენ.დიახ, ზუსტად ასე იყო! ჩემი წინაპრები ევროპელები იყვნენ! ჯერ კიდევ მაშინ, როცა დღევანდელი ევროპული ქვეყნის მონარქები დიქტატურული მენტალიტეტით მართავდნენ სახელმწიფოებს.

1179 წელს, ორბელთა აჯანყების ჩახშობის შემდეგ, როდესაც თამარი თანამმართველად გამოაცხადა გიორგი მესამემ, ჩემმა ქვეყანამ მუხლი მოიყარა 12 წლის ქალიშვილის წინაშე.
აღნიშნულ პერიოდში, ქალის სამეფო ტახტზე აყვანა, უჩვეულო შემთხვევა იყო,
მაგრამ იმდროინდელი ქართველები, შესანიშნავად ათვითცნობირებდნენ ქალის როლს
და შესაძლებლობებს, როგორც ღვთისმშობლის წილხვედრი ქვეყნის შვილები და
შესანიშნავად ახსოვდათ ისიც, რომ საკუთარ სარწმუნოებას, წმინდა ნინოს
ნაწნავით შეკრული ჯვრით ეზიარნენ.


თამარმა შექმნა ეპოქა, უდიდესი ღირებულებებით მაშინ, როდესაც მსოფლიო ცივილიზაციების მიღწევა სამართლებრივჭრილში სინათლის სხივსაც ვერ სჭვრეტდა. ის იყო პირველი მონარქი, რომელმაც აკრძალა სიკვდილით დასჯა, რომელსაც ჭირივით სძულდა დამნაშავეთა წამება, თვალების დათხრა, თუ დასაჭურისება და მაშინაც კი, როდესაც სასამართლოს მსგავსი განაჩენი გამოჰქონდა, ის თავისი უფლებით ასეთ განაჩენს ცვლიდა.
ამ გზით გააუქმა და მოსპო საქართველოში ამგვარი სასჯელები. იშვიათი პიროვნული
თვისებებით შემკულ მონარქზე ახლობელ, თუ შორეულ სახელმწიფოთა მეთაურები
განცვიფრებულები და შეყვარებულები იყვნენ. ბუნებრივია, ასეთ ეპოქას ვერ
შექმნიდა თამარი დამოუკიდებლად, რომ მის გვერდით არ ყოფილიყვნენ
განათლებული, შრომისმოყვარე და სამშობლოზე უანგაროდ შეყვარებული
თანამემამულენი, რომელნიც ნებისმიერი რეფორმის უპირობო განმხორციელებლები
იყვნენ. თამარის სიყვარული სწორედ განპირობებული იყო მისი მეფური
ძლევამოსილებით, ქალური ბუნებით და ქრისტიანული შემწყნარებლობით. თამარი
შუასაუკუნეების ეპოქაში, დღევანდელი თანამედროვე ეპოქის ევროპელი იყო და
მაკვირვებს საკუთარი ერის ანთოპროლოგიური ციკლი სად, როგორ და რატომ
შეჩერდა? რატომ უნდა ვსწავლობდეთ სხვებისგან იმ ღირებულებებს, რომელიც
ოდესღაც ჩვენში აღმოცენდა? დღეს ყველა მივსტირით „ოქროს ხანა“-ს, ვამაყობთ
წარსულით და აწყმოში თვითკმაყოფილი იდიოტებივით ვცხოვრობთ. გაეგოისტებული
ბუნებით, სურვილიც არ გვაქვს გავიხედოთ მომავლისკენ, სადაც ჩვენმა
შვილებმა, შვილიშვილებმა და შვილთაშვილებმა უნდა იცხოვრონ. უდიდესი
ღირებულებების მქონე ერი, თანამედროვეობაში ერთ-ერთ გაუნათლებელ,
გამყიდველ, ზარმაც და მეოცნებე ინდივიდებად ჩამოვყალიბდით. ჩვენ,
სამშობლოში გვიყვარს საკუთარი თავი და არა საკუთარ თავში - სამშობლო.
ჩვენთვის მთავარია დღეს მოვიხვეჭოთ მოსახვეჭი და ხვალ თუნდაც ქვა ქვაზე არ
დარჩენილა. ერთ -ერთ ლექცია სემინარზე, სადაც საქართველოს შუა საუკუნეების
ისტორიას ვაცნობდი უცხოელ სტუდენტებს, ფრანგმა ახალგაზრდა ყმაწვილმა კითხვა
დამისვა: დღეს რა ღირებულებებს ქმნის თქვენი ქვეყანა? შემრცხვა კითხვაზე
პასუხის გაცემის... უცხოელი სტუდენტების კი არა, თამარ მეფის შემრცხვა,
ქალის, რომელიც დიდი ევროპელი იყო".

საქართველო-საფრანგეთის ურთიერთთანამშრომლობის გენერალური ასამბლეის აღმასრულებელი დირექტორის, სულა სულაშვილის პოსტი "ფეისბუქში."