x
image
თამილა გურაშვილი
ინდოეთის ტექტონიკურმა ფირფიტამ ორად გაყოფა დაიწყო
image
სტენფორდის უნივერსიტეტის ახალმა კვლევამ აჩვენა, რომ ინდოეთის ტექტონიკური ფირფიტა შეიძლება ორად გაიყოს. მაგრამ ის არ იშლება ვერტიკალურად, როგორც აღმოსავლეთ აფრიკა, რომელიც ქმნის ახალ მიკროკონტინენტს, არამედ ჰორიზონტალურად.



წინა დაკვირვებებმა აჩვენა, რომ ინდოეთის ფილა ჩრდილოეთით ევრაზიის ფირფიტისკენ მოძრაობს წელიწადში 1-2 მილიმეტრით. ამ ურთიერთქმედებამ, რომელიც მოხდა ათობით მილიონი წლის განმავლობაში, გამოიწვია ჰიმალაის მთების ჩამოყალიბება.



იმავდროულად, ორ ფირფიტას შორის ურთიერთქმედების ბუნება ჯერ კიდევ ნაკლებად არის გასაგები. ერთი თეორიაა, რომ ინდოეთის ფილა ზედმეტად მცურავია მანტიაში ჩაძირვისთვის - ის ევრაზიის ფირფიტის ქვეშ სრიალებს და ქმნის ბორცვს ტიბეტის პლატოს სახით. სხვა ვარაუდით, ინდური ფირფიტა ქაღალდის ფურცელივით იღუნება.




ახალი სამეცნიერო ნაშრომის ავტორებმა ახალი თვალსაზრისი წარმოადგინეს. მათი მონაცემებით, ინდური ფირფიტა ორ ფენად იყოფა, თითოეული დაახლოებით 100 კმ სისქისაა. ზედა ნაწილი იჭერს ტიბეტს, ქვედა ნაწილი ჩადის მანტიაში. ზედა ნაწილი საკმარისად მასიური, რაც ხსნისა ტიბეტის უზარმაზარ სიმაღლეს.




სეისმურმა კვლევამ აჩვენა, რომ ფილის სიღრმე სხვადასხვა ადგილას 100-დან 200 კმ-მდე მერყეობს. შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ჩრდილოეთ ტიბეტის რეგიონში ის უკვე დარღვეულია, სამხრეთ რეგიონებში კი ჯერ არა. შესაძლოა, მიმდინარე პროცესებს ხელს უწყობს ინდური ფირფიტის ფორმა, რომელიც ყველაზე სქელია ჩრდილოეთით და თხელია გვერდებზე.



მეცნიერებმა აღნიშნეს, რომ ახალმა კვლევამ შეიძლება მიუთითოს მიწისძვრების გაზრდილ რისკზე ფირფიტის საზღვრის გასწვრივ. მაგრამ ჯერ კიდევ არ არის ბოლომდე ცნობილი, თუ როგორ იმოქმედებს დედამიწის ზედაპირზე ქერქის სიღრმეში მიმდინარე რღვევები და დეფორმაციები .

0
135
შეფასება არ არის
ავტორი:თამილა გურაშვილი
თამილა გურაშვილი
135
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0