მოსკოვის პლანეტარიუმი შეგვახსენებს: 2023 წლის 30-31 აგვისტოს ღამეს მთვარე სავსე იქნება და მიაღწევს ორბიტის პერიგეას. ის დედამიწასთან ძალიან ახლოს იქნება, მისგან მხოლოდ 357 181 კმ მანძილზე. ამ თვეში მეორედ იქნება სუპერმთვარე, პირველი იყო 1 აგვისტოს.

ეს მოვლენა ლამაზია, მაგრამ საშიში. განსაკუთრებით ახლა: ზედიზედ ორ ყველაზე მძლავრ „გრავიტაციულ დარტყმას“ შეუძლია დედამიწის ქერქში დესტაბილიზაცია გამოიწვიოს . რეაგირება შეიძლება იყოს საშინელი ძალით - ან ძლიერი მიწისძვრების სერია, ან, ერთი მეგამიწისძვრა. ან ორივე ერთად.

ცნობილია, რომ დედამიწის ზედაპირის ქვეშ არის დაახლოებით ორი ათეული დიდი და პატარა ლითოსფერული ფირფიტები. ისინი მოძრაობენ, ეყრდნობიან ერთმანეთს, იკუმშებიან და აგროვებენ ენერგიას პერიოდულად, რაც მიწისძვრებით გამოიდევნება.

გასულ წელს ვაშინგტონის უნივერსიტეტის სეისმოლოგებმა დაამტკიცეს, რომ ყველაზე მეტად მთვარის გრავიტაცია გავლენას ახდენს ლითოსფერულ ფირფიტებზე. ფაქტობრივად, მთვარე ძირითადად გადაადგილებს მათ.

შემდეგ ჩვენი ბუნებრივი თანამგზავრი გავლენას ასუსტებს, როცა გვშორდება, ხოლო, მოახლოებისას გავლენა ძლიერდება, რაც იწვევს დეფორმაციას მიწის ქერქში.

რუსი მათემატიკოს-ენთუზიასტის მიხაილ კოვალევის მიერ მრავალი წლის განმავლობაში შეგროვებული სტატისტიკა მოწმობს, რომ ჩვენი ბუნებრივი თანამგზავრი, ფაქტობრივად, სეისმური აქტივობის ზრდის პროვოცირებას ახდენს. ყველაზე ძლიერი ზემოქმედება გრძელდება დაახლოებით ორი კვირა - ერთი კვირით ადრე, სანამ მთვარე გახდება "სუპერი" და ერთი კვირის შემდეგ.

2004 წელს მოხდა კატასტროფული მიწისძვრა სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, რასაც მოჰყვა საშინელი ცუნამი. სასიკვდილო მიწისძვრები ჰაიტსა და ჩილეში 2010 წელს. 2011 წელს იაპონიაში 9, 1 მაგნიტუდის მიწისძვრა მოხდა, რის შედეგადაც წყალმა დატბორა ფუკუსიმას ატომური ელექტროსადგური. ყველა მათგანი თითქმის დაემთხვა სუპერმთვარის ცაში გამოჩენას. ანუ „კრიტიკულ დღეებს ".

2023 წლის აგვისტოს დასაწყისში - პირველ სუპერმთვარეზე - არაფერი ასეთი ტრაგიკული არ მომხდარა. მაგრამ ზოგან დედამიწის ქერქში მაინც შესამჩნევი ბიძგები იყო.

5 აგვისტო - 5.4 მაგნიტუდის მიწისძვრა ჩინეთში ცზინანის პროვინციაში, 6 აგვისტო - ჩინეთის აღმოსავლეთ პროვინცია შანდონში, 5.5 მაგნიტუდის და 52 მაგნიტუდის ბიძგები. 8 აგვისტო - ტანზანიაში მაგნიტუდა 5, 6.

ყველა სეისმურად სახიფათო ზონა მზად უნდა იყოს დარტყმისთვის, პირდაპირი და გადატანითი მნიშვნელობით. ჯერ არავინ იცის კონკრეტული ადგილების ზუსტი პროგნოზების გაკეთება. მაგრამ ვაშინგტონის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა გაბედულად დაასახელეს ყველაზე საშიში ადგილი. მისი ქცევა დიდი ხანია შემაშფოთებელია.

ჯერ კიდევ 2015 წელს, წყნარი ოკეანის ფსკერზე, აშშ-ს ორეგონის შტატის სანაპირო ზოლიდან დაახლოებით 100 კილომეტრში, სეისმოლოგებმა აღმოაჩინეს საეჭვო "ხვრელები". ისინი გამოჩნდნენ იმ მხარეში, სადაც პატარა ოკეანური ტექტონიკური ფირფიტა ხუან დე ფუკა მდებარეობს ჩრდილოეთ ამერიკის ქვეშ. მათ შორის არსებული ხარვეზი, რომელიც ცნობილია როგორც „კასკადიის დაქვეითების ზონა“, გადაჭიმულია შეერთებული შტატებისა და კანადის დასავლეთ სანაპიროზე 900 კილომეტრზე მეტ მანძილზე - ვანკუვერის კუნძულიდან ჩრდილოეთ კალიფორნიამდე.

„ხვრელებიდან“, უფრო სწორად, ნაპრალებიდან, როგორც იტყვიან უხვად ამოდის ცხელი სითხე ბუშტებით.

სითხის ანალიზმა აჩვენა, რომ ის პირდაპირ ნაპრალისგანნ იფრქვეოდა და ყოველდღე ძლიერდება. მარტო ეს არ ნიშნავს კარგს. სითხის დაკარგვა, ნაპრალში ფირფიტებს შორის ხახუნს გაზრდის. ნებისმიერ მომენტში შეიძლება ამოიფრქვიოს, ალბათობა იზრდება სუპერმთვარეზე...

„ცხელი წყარო" მეცნიერებმა დარქვეს პიფიას ოაზისს, რაც მიუთითებს ძველ ბერძენ ნათელმხილველზე, რომელიც წინასწარმეტყველებდა ჰალუცინოგენური გაზების ჩასუნთქვაზე.

ამჟამინდელი - უკვე "მეცნიერული წინასწარმეტყველებებით" მოდის არა მხოლოდ მიწისძვრა, არამედ მეგამიწისძვრა 9 ბალზე მეტი სიმძლავრის. პლუს ზღვისპირა ქალაქების სრული განადგურება.

„პიფიას ოაზისის“ სამხრეთით არის 1300 კილომეტრიანი სან ანდრეასის ნაპრალი, რომელიც მდებარეობს წყნარი ოკეანისა და ჩრდილოეთ ამერიკის ფირფიტებს შორის.

აშშ-ის გეოლოგიური სამსახური (USGS) შეშფოთებულია მისურის შტატში ჰეივარდისა და ახალი მადრიდის მცირე, მაგრამ ძალიან აქტიური ნაპრალებით. წინა 2 ათასი წლის განმავლობაში ამ ადგილებში ქერქი დეფორმაციას განიცდიდა 100-220 წლის ინტერვალით.

ბოლოს ნიუ მადრიდში 8 მაგნიტუდის მიწისძვრა მოხდა 1811 და 1812 წლებში. იყო მცირე მსხვერპლი, რადგან ის ადგილები, რომლებიც ქერქიდან ძლიერ დარტყმას განიცდიდნენ, იშვიათად იყო დასახლებული, მაგრამ ისე ირყეოდა რომ სამხრეთ კაროლინაში სამრეკლოებზე ზარები თავისთავად რეკდნენ, .დაახლოებით ეპიცენტრიდან ათას კილომეტრზე მეტ მანძილზე, ხოლო, მდინარე მისისიპი უკან მიედინებოდა.

ყველაზე უარესი: ოთხივე ნაპრალი დაიძვრება, შეერთებული შტატებიდან ნახევარი არ დარჩება.

მთვარის ორბიტა ოდნავ წაგრძელებულია და ის ელიფსს ჰგავს. მთვარე დედამიწის ცენტრის - გეოცენტრის გარშემო კი არ ბრუნავს, არამედ, ბარიცენტრის - დედამიწა-მთვარის სისტემის მასის საერთო ცენტრის გარშემო. ეს ბარიცენტრი მდებარეობს გეოცენტრიდან 4600 კილომეტრში და თვეში 600 კილომეტრით იცვლება.

ჩვენი ბუნებრივი თანამგზავრი ან გვიახლოვდება პერიგეაზე, შემდეგ შორდება აპოგეაზე. მინიმალური მანძილი 356 400 კილომეტრია. მაქსიმუმ 406 700 კილომეტრი.

სუპერმთვარე არის მომენტი, როდესაც სავსე მთვარე უახლოვდება დედამიწას 362 000 კილომეტრზე უფრო ახლოს.

შემდეგ არის მიკრომთვარე. ეს ტერმინი გამოიყენება, როდესაც სავსე მთვარე 400 000 კილომეტრზე მეტია.

სუპერმთვარის ხილული დისკი 14 პროცენტით დიდი და 30 პროცენტით უფრო კაშკაშაა, ვიდრე, მიკრომთვარის დისკი.

21-ე საუკუნეში მთვარე დედამიწას 356 500 კილომეტრზე ნაკლები მანძილით უახლოვდება ორჯერ. ეს სუპერმთვარეები ანუ მეგამთვარეები მოსალოდნელია 2034 წლის 25 ნოემბერს (356, 446 კმ) და 2052 წლის 6 დეკემბერს (356, 425 კმ).