x
image
თამილა გურაშვილი
საიდან გაჩნდა დედამიწის მეორე მთვარე?
image
ჩვენს პლანეტას მთვარის გარდა რამდენიმე ბუნებრივი თანამგზავრი აქვს, რომლებსაც კვაზი თანამგზავრებს უწოდებენ.



დედამიწის ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ კვაზი თანამგზავრს კამოალევა ჰქვია. ეს არის დედამიწასთან ახლოს მდებარე 40 მეტრიანი ასტეროიდი, რომელიც მუდმივად ბრუნავს დედამიწის გარშემო. ის გარკვეულწილად მთვარესაც კი ჰგავს. იქნებ ის ოდესღაც ამ ციური სხეულის ნაწილი იყო? ყოველ შემთხვევაში ასეთი თეორია წარმოადგინეს მეცნიერებმა, წერს ScienceAlert-ი.




ასტეროიდი კამოალევა აღმოაჩინეს ჯერ კიდევ 2016 წელს და მიუხედავად იმისა, რომ დედამიწის ამ კვაზი თანამგზავრის ორბიტა მუდმივად იცვლება, ის ყოველთვის ტრიალებს ჩვენი პლანეტის გარშემო. ასევე, ეს ასტეროიდი მთვარის მსგავსად ირეკლავს მზის სინათლეს, მის შემადგენლობაში სილიკატების არსებობის გამო. არიზონას სახელმწიფო უნივერსიტეტის მეცნიერები თვლიან, რომ დედამიწის კიდევ ერთი ბუნებრივი თანამგზავრი შეიძლება ოდესღაც მთვარის ნაწილი იყო.





მზის სისტემის ზოგიერთ ასტეროიდს შეუძლია მზის გარშემო იბრუნოს ისე, რომ მათი ბრუნვის ორბიტა დაემთხვას პლანეტების ორბიტას, ან გადაკვეთოს ისინი. ასეთი ასტეროიდები ძალიან ახლოს არიან პლანეტებთან. ამიტომ, ფაქტობრივად, ისინი ხდებიან ამ პლანეტების თანამგზავრები. ასეთი ობიექტები იყოფა ტროას ასტეროიდებად, ცხენის ფორმის ასტეროიდებად და კვაზი-სატელიტებად.






კამოალევას ორბიტა ძალიან წაგრძელებულია და აქვს ელიფსის ფორმა, მაგრამ მზე უფრო მეტად იზიდავს ამ ქვას, ვიდრე დედამიწა. ის არის 21 ობიექტის ნაწილი, რომლებიც დედამიწის მუდმივი ან დროებითი თანამგზავრია. ჩვენი პლანეტის გარშემო დაფრინავს 2 ტროას ასტეროიდი, 6 ცხენის ფორმის და 13 კვაზი თანამგზავრი. ითვლება, რომ ათასობით წლის განმავლობაში კამოალევას ასტეროიდი მზის და დედამიწის გარშემო ერთდროულად ბრუნავს მისი უჩვეულო ორბიტის გამო, რაც არ შეიძლება ითქვას დანარჩენ 20 ობიექტზე, რომლებმაც შესაძლოა შეცვალონ თავიანთი ორბიტა უახლოეს მომავალში.



image




ახალ კვლევაში ამერიკელმა მეცნიერებმა შეისწავლეს ასტეროიდის შემადგენლობა, ასევე მისი ფრენის გზა და ვარაუდი გამოთქვეს, რომ ოდესღაც ეს ქვა მთვარესთან ასტეროიდის ზედაპირთან შეჯახების შედეგად იქნა ამოვარდნილი. მათ შექმნეს მთვარეზე ზემოქმედების მოვლენების სიმულაციები, რამაც დაადასტურა მათი თეორიის სისწორე. როგორც კვლევამ აჩვენა, მთვარიდან გაფრენილი ნამსხვრევების მხოლოდ მცირე ნაწილი მაინც შეიძლება გადაიქცეს დედამიწის კვაზი თანამგზავრად. მათ შორის კამოალევა სწორედ ასეთი ფრაგმენტი აღმოჩნდა.




მეცნიერთა აზრით, მთვარის კრატერების კვლევებმა აჩვენა, რომ 30 კმ-ზე მეტი დიამეტრის დიდი დარტყმის კრატერები, რომლებიც ყოველ 25 მილიონ წელიწადში ერთხელ ჩნდება, სავარაუდოდ, ზემოქმედების ემისიების წყაროა. ანუ, ნამსხვრევები ამ ზემოქმედების მოვლენების შემდეგ შეიძლება ძალიან სწრაფად გაფრინდეს მთვარედან. მეცნიერები თვლიან, რომ მთვარის ზედაპირის მომავალ კვლევებს შეუძლია აჩვენოს, რომელი კრატერიდან გაფრინდა კამოალევა. ჯერჯერობით ეს მხოლოდ თეორიაა, რომელიც მტკიცებულებას მოითხოვს, მაგრამ თუ დადასტურდა, მაშინ ეს ძალიან მნიშვნელოვანი სამეცნიერო აღმოჩენა იქნება.





ნასა გეგმავს მომავალში კამოალევას ასტეროიდზე ორი კოსმოსური ხომალდის გაგზავნას, რათა ზუსტად განსაზღვროს მისი შემადგენლობა, სტრუქტურა და სხვა თვისებები. ჩინეთიც გეგმავს მსგავს მისიას, მაგრამ მას ასევე სურს ასტეროიდის ზედაპირზე პატარა ხომალდის დაშვება ადგილობრივი ზედაპირის ნიმუშების აღების მიზნით. თუ ეს ხომალდები შეისწავლიან მის ზედაპირს, მაშინ ალბათ შესაძლებელი იქნება დარწმუნებით გაირკვეს, არის თუ არა ამერიკელი მეცნიერების თეორია სწორი, ანუ, გაირკვევა კამოალევა არის თუ არა მთვარის ნაწილი.

1
359
შეფასება არ არის
ავტორი:თამილა გურაშვილი
თამილა გურაშვილი
359
  
2023, 4 მაისი, 23:11
კომენტარი ცარიელია ან წაშლილია

0 1 1