x
image
თამილა გურაშვილი
სამეცნიერო თრილერი: მზის აფეთქებამ შეიძლება ცუნამი გამოიწვიოს
image
ბევრ რამეს შეუძლია გაანადგუროს ჩვენი ცივილიზაცია: მასიურ ვულკანურ ამოფრქვევას, გიგანტური ასტეროიდის ან კომეტის ჩამოვარდნას, ზოგიერთი სასიკვდილო დაავადების ეპიდემიას, ბირთვულ ომს, ძალიან ძლიერ მზის ან კოსმოსში აფეთქებას, რომელიც მდებარეობს სადმე დედამიწის მახლობლად.





პოტენცოს ბაზილიკატას უნივერსიტეტის იტალიელი გეოფიზიკოსების მიერ ახლახან ჩატარებულმა კვლევებმა გამოავლინა მათი აზრით აშკარა კავშირი მიწისძვრებსა და ჩვენს ვარსკვლავში მიმდინარე პროცესებს შორის. მათ გლობალური სეისმური აქტივობის გრაფიკზე მზის ანთებების გრაფიკი დაადეს და დაინახეს, რომ გრაფიკები ემთხვევა. მზის აფეთქებიდან დაახლოებით 24 საათის შემდეგ, ჩვენი პლანეტის სხვადასხვა ნაწილში ერთდროულად იწყება რყევა ბევრ ადგილას 5-6 ბალიანი ძალით და კიდევ უფრო მეტი სიძლიერითაც. დედამიწა, როგორც ცოცხალი ორგანიზმი, გრძნობდა მნათობის განწყობას და რეაგირებდა მის ცვლილებებზე.



აღმოჩენამ დაარწმუნა მეცნიერები, რომ მიწისძვრები და მზის აფეთქებები ურთიერთდაკავშირებულია - შემთხვევითი არ არის, რომ ერთი მეორეს მიჰყვება.




ფაქტობრივად, ერთმანეთის მიყოლებით მოვლენილი მოვლენები „აფეთქება- სიბნელე - მიწისძვრა“ ჯდება თრილერის პირველ სამ სერიაში, სახელწოდებით „მსოფლიოს დასასრული“. ცუნამი - მეოთხე სერია.



მეცნიერთა ლოგიკა მარტივია: მიწისძვრებს, როგორც წესი, თან ახლავს ლითოსფერული ფირფიტების სწრაფი ვერტიკალური მოძრაობა - სეისმური შოკი.ტექტონიკურ ფილებს მოძრაობაში მოყავს წყლის უზარმაზარ მასები. ამით იწყება ცუნამი. არც ისე ძველი მაგალითები: კატაკლიზმი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში 2004 წელს, შემდეგ იაპონიაში 2011 წელს. მზეზე აფეთქებები მძვინვარებდა და ტალღები საშინელი იყო. ცუნამი შეიძლება იყოს ზოგადად ამაზრზენი - ტექტონიკური ძვრების ადგილმდებარეობისა და სიძლიერის მიხედვით.



image


ცნობილია მექანიზმი, რომლითაც მზის აფეთქება დედამიწას სიბნელეში ჩაძირავს და მთელ პროგრესულ კაცობრიობას ქვის ხანაში დაბრუნებას გამოიწვევს. საკმარისია, გავიმეორო ეგრეთ წოდებული კარინგტონის მოვლენა, რომელიც მოხდა 1859 წლის შემოდგომაზე. ახალგაზრდა ინგლისელმა ასტრონომმა რიჩარდ კარინგტონმა (რიჩარდ კარინგტონი) შენიშნა უჩვეულოდ დიდი ლაქები ვარსკვლავზე, რომლებიც ასხივებდნენ დამაბრმავებელ ნათებას. მალე პლანეტის ბევრ რაიონში ღამე დღედ იქცა. დღე საოცრად ნათელი გახდა ჩრდილოეთის შუქების მწვანე და ჟოლოსფერი ციმციმებისგან. ტელეგრაფი გამოირთო. აპარატებიდან ნაპერწკლები ცვიოდა და ქაღალდს ცეცხლს უკიდებდა.





ნასას და ამერიკის მეცნიერებათა აკადემიის გამოთვლებით, ელექტრომაგნიტური ქარიშხალი, რომელიც პროვოცირებულია ჩვენს დროში თანაბრად მძლავრი მზის აფეთქებით, გამოიწვევს დედამიწის ელექტრომაგნიტურ ველში ისეთი სიძლიერის პირდაპირ დენს, რომ ფაქტიურად დაწვავს ელექტრო ქსელებს. პირველ რიგში - სატრანსფორმატორო ქვესადგურებს. შედეგად, სინათლე მთელ პლანეტაზე „ჩაიჭრება“.





- მაშინ - 163 წლის წინ - კაცობრიობას უბრალოდ გაუმართლა, რომ ვერ მიაღწია მაღალ ტექნოლოგიურ დონეს და ვერ მოასწრო პლანეტის მავთულხლართებით გადაბმა, ახლა, „კარინგტონის“ დონის აფეთქების შემდეგ, განადგურებულ კატასტროფის გლობალურ ინფრასტრუქტურის აღდგენას მინიმუმ 10 წელი დასჭირდება და ტრილიონობით დოლარი.





თუმცა, მზეს შეუძლია მეტი ზიანი მიაყენოს პლანეტას. ერთხელ მაინც, მან გამოუშვა ბევრად უფრო ძლიერი აფეთქება. უპრეცედენტო ენერგეტიკული ზემოქმედების კვალი იაპონელებმა აღმოაჩინეს ნაგოიას უნივერსიტეტიდან პროფესორ ფუსა მიაკეს ხელმძღვანელობით, რომელმაც შეისწავლა ევროპაში მზარდი უძველესი კედარის მონაკვეთები. წლიური რგოლების მიხედვით, იაპონელებმა დაადგინეს, რომ რადიაციული აფეთქება მოხდა ჩვენს ერაში 775 წელს. მოგვიანებით, კანზასის უნივერსიტეტის ამერიკელმა მეცნიერებმა გამოთვალეს, რომ შუა საუკუნეების სუპერ აფეთქება 20-ჯერ უფრო ძლიერი იყო, ვიდრე კარინგტონის. 100-ჯერ უფრო ძლიერი ვიდრე 21-ე საუკუნეში დაფიქსირებული ყველაზე ძლიერი აფეთქება.




ზუსტად როგორ იწვევენ მზის აფეთქებები მიწისძვრებს, ბოლომდე ნათელი არ არის. სავარაუდოდ ელექტრული ურთიერთქმედება. დანამდვილებით ცნობილია, რომ კორონალური მასის გამოდევნა კიდევ უფრო ახდენს იონოსფეროს იონიზაციას, მაგნიტოსფეროს რხევას, დამუხტული ნაწილაკების სიმკვრივესა და სიჩქარეს ზრდას.ისინი გამოიწვევენ დენის წარმოქმნას. შესაძლოა, ის ურთიერთქმედება დენთან, რომელიც წარმოიქმნება სიღრმეში ტექტონიკური ფირფიტების რღვევებზე პიეზოელექტრული ეფექტების გამო და ამით გავლენას ახდენს ტექტონიკური ფილების მოძრაობაზე. ეს ახდენს მათ დესტაბილიზაციას.ა ის ტრიალებს - ხან სუსტია, როცა მზე მშვიდია, ხან უფრო ძლიერი მისი მძვინვარების დღეებში.






დაახლოებით 20 ტექტინიკური ფირფიტა არის ფუნდამენტური ბლოკები, რომლებიც ქმნიან ქერქს. ისინი გამუდმებით მოძრაობენ ყველაფერთან ერთად, რაც მათზეა, ეჯახებიან ერთმანეთს, ქმნიან ენერგიას, რომელიც გამოიყოფა მიწისძვრების სახით.




ის ფაქტი, რომ მზის აქტივობის შემდეგი 25-ე ციკლი, როგორც ჩანს, დაიწყო, ნასამ გამოაცხადა ორი წლის წინ. ამით გააფრთხილა კაცობრიობა ჩვენი ვარსკვლავის ზედაპირზე ძლიერი აფეთქებების მზარდი რისკის შესახებ. ამიტომ, თუ ახლა იტალიელ მეცნიერებსაც დავუჯერებთ, მაშინ ძლიერი მიწისძვრების საფრთხეც იზრდება ცუნამის ალბათობასთან ერთად.




კოლორადოს უნივერსიტეტის ასტრონომები ახლახან გაანალიზეს კოსმოსური ტელესკოპების მიერ შეგროვებულ მონაცემები, სადაც ეძებდნენ მზის მსგავსი ვარსკვლავებს ხილულ სივრცეში, დაახლოებით იგივე ზომისა და კლასის. ეძებდნენ არა მხოლოდ ისე, არამედ იმისთვის, რომ ენახათ, როგორ იქცევიან. მათ ნახეს: 43 "მზის ძმა" მხედველობის არეში დაჭერილები ძალიან მოუსვენარი აღმოჩნდნენ. დროდადრო ისინი ანათებდნენ სუპერ-აფეთქებით, რომლებიც ათასობითჯერ უფრო ძლიერი იყო ვიდრე "ჩვეულებრივი" მზის სხივები. აქედან ასტრონომებმა დაასკვნეს: ჩვენს მნათობს შეუძლია იგივე ბინძური ხრიკის გაკეთება ნებისმიერ მომენტში. მაშინ, დიდი ალბათობით, სამყაროს აღსასრულს ვნახავთ, როგორც ეს არის ერთ ფილმში - მზე დედამიწას დაწვავს. ეს ფილმი არის თრილერი "Knowing"-ი ნიკოლას კეიჯის მონაწილეობით


1
134
შეფასება არ არის
ავტორი:თამილა გურაშვილი
თამილა გურაშვილი
134
  
2022, 22 სექტემბერი, 22:48
კომენტარი ცარიელია ან წაშლილია

0 1 1