გრიგოლ რობაქიძეს

"ჩვენ როცა გავჩნდით შვადღის საქებათ,

ჩამოეყუდენ მზიდან სვეტები.

ირრუბაქიძის გადანათებით."

/ პაოლო იაშვილი /

მეოცე საუკუნის დიდი კლასიკოსი, ქართველი მწერალი, პუბლიცისტი, საზოგადო მოღვაწე, გრიგოლ რობაქიძე 1882 წლის 28 ოქტომბერს დაიბადა სვირში, იმერეთში. ქუთაისის გიმნაზიის დასრულების შემდეგ ჯერ ტარტუს უნივერსიტეტში სწავლობდა, შემდეგ კი ფილოსოფიის დოქტორის ხარისხით დაასრულა ლაიპციგის უნივერსიტეტი.

საქართველოში 1908 წელს დაბრუნდა და ჯერ კიდევ სტუდენტმა "შეუფარავად განაცხადა, - ილია ჭავჭავაძის ვერაგულმა მკვლელობამ მაიძულა მიმეტოვებინა ევროპა და სამშობლოში დავბრუნებულიყავიო." ( ლალი ავალიანი ) იგი სიმბოლისტთა რიგებში ჩადგა და მასე მისი ერთ-ერთი გამორჩეული ლიდერიც გახდა. 1915 წელს "ცისფერყანწელთა" ერთ-ერთი თანადამუძნებელიც გახდა. 1917 წელს რობაქიძის აქტიური მონაწილეობით დაარსდა საქართველოს მწერალთა კავშირი.

მას შემდეგ, რაც საქართველოში ბოლშევიკური რეჟიმი დამყარდა, გრიგოლ რობაქიძე აქტიურად ჩაერთო ეროვნულ-განმათავისუფლებელ მოძრაობაში, რის გამოც მუდმივად განიცდიდა ბოლშებიკური ხელისუფლების მხრიდან დევნას. 1931 წლიდან გრიგოლ რობაქიძე პოლიტიკურ ემიგრაციაში იმყოფებოდა: 1946 წლამდე იგი ცხოვრობდა და მოღვაწეობდა გერმანიაში, 1946 წლიდან კი - შვეიცარიაში.

გრიგოლ რობაქიძე აქტიურად ეწეოდა შემოქმედებით საქმიანობას როგორც საქართველოში, ასევე ემიგრაციაში ყოფნის დროს. მისი ლექსები ქვეყნდებოდა ქართულ გაზეთებში. 1926 წელს მან დაასრულა მუშაობა რომანზე "გველის პერანგი". გერმანიაში ყოფნისას მწერალმა გამოაქვეყნა "ჩაკლული სული", "ქალღმერთის ძახილი", ხოლო 1937 წელს გამოვიდა მისი რომანი "გრაალის მცველნი". პერიოდულად გერმანულ პრესაში იბეჭდებოდა მისი ლექსები და ესეები, წერილები.

რობაქიძე არჩეული იყო ევროპის რამდენიმე ლიტერატურული საზოგადოების წევრად. აღსანიშნავია, რომ 1960-იანი წლების დამდეგს გადაწყვეტილი იყო მისი წარდგენა ლიტერატურის დარგში ნობელის პრემიაზე, რასაც ხელი შეუშალა მწერლის გარდაცვალებამ.

გრიგოლ რობაქიძე 1962 წლის 19 ნოემბერს გარდაიცვალა შვეიცარიის ქალაქ ჟენევაში და იქვე დაკრძალეს. მოგვიანებით, 1976 წელს, ქართველი ემიგრანტების, ნინო და კალისტრატე სალიების თაოსნობით საფრანგეთში, ლევილის ქართულ სასაფლაოზე გადაასვენეს.

გრიგოლ რობაქიძის შემოქმედებამ წარუშლელი კვალი დატოვა გერმანულ ლიტერატურაში. მას გერმანელები მიიჩნევენ გერმანული ლიტერატურის სიამაყედ, გერმანული ენის რეფორმატორად. "ყოველ ფურცელს გააჩნია ცეცხლოვანი, ბალადური მომენტები სრულიად უცხო სახის სიმშვენიერისა; და მიუხედავად იმისა, რომ გრძნობას ნათლად არ შეუძლია გაარჩიოს, სინამდვილეში ვის უნდა უმადლოდეს ვარდის ზეთისა და აშიშის ამ დამაბრუებელ სურნელებას, მწერალ რობაქიძეს თუ თვით საქართველოს; ასე სიამოვნებით ხდები ტყვე ახლისა“... - წერდა შტეფან ცვაიგი მისი შემოქმედების შესახებ.

გთავაზობთ რამდენიმე ლექსს გრიგოლ რობაქიძის შემოქმედებიდან:

შფოთავს ღამე,

ვზივარ ცეცხლთან,

სუსხი ისხმის,

შენ ხარ ეგებ?

თებერვლის 17; 1914 წელი

ალლას

თეთრი ღიმილი აგონდება გადახრილ ქორედს.

ვაშურებ ოთახს. დასრიალობს სიკვდილის კვალი.

„ბარრიკადი“, 1922, №4, 7 იანვარი

პასუხი ევროპის პოეტებს შეკითხვაზე: