x
მეტი
  • 27.04.2024
  • სტატია:134547
  • ვიდეო:351975
  • სურათი:508609
,,და მეც მოვკვდე სიმღერებში ტბის სევდიან გედად, ოღონდ ვთქვა, თუ ღამემ სულში როგორ ჩაიხედა,,
დაიბადა 1891 წლის 17 ნოემბერს, გარაიცვალა 1959 წლის 17 თებერვალს მეფე პოეტი, მეოცე საუკუნის და, საერთოდ, ყველა დროის ქართული მწერლობის ტიტანი - გალაკტიონ ტაბიძე. სიცოცხლე თვითმკვლელობით დაასრულა.

გთავაზობთ უკანასკნელ დღიურს :


image

“კომუნისტი“-ს თანამშრომელმა მიამბო:



შემხვდა სტალინის შვილის ამხანაგი, სემინარიელი. სტალინიო, სთქვა, ახალ­­გაზრ­დობაშივე ისეთი იყო, როგორიც არის ეხლა. ის სრულიადაც, იოტის ოდ­ნავად არ შეცვლილა. მე მშვენიერად ვიცოდი რუსული ენა და ვასწავლიდი მას, ერთი წლის შემდეგ კი ის მასწავლიდა. ბერძნული ენის მასწავლებელს ეში­ნოდა მისი, რად­გან მასწავლებელზე უკეთესად შეისწავლა ბერძნული ენა. ხმა არ ჰქონდა, მაგ­რამ მოკლე ხანში მოსწავლეთა ხოროს საუკეთესო მომღე­რა­ლი იყო. მე ბლაღოჩინის შვი­ლი ვიყავი და თავი დიდათ მომქონდა, ის იყო უბ­რალო მეწაღის შვილი, მაგრამ სულ მალე ყველანი ვგრძნობდით მის უპირა­ტე­­სობას. არ შეიძლებოდა, რომ რამე კარ­გი დაენახა ვისიმე და არ შეხარბე­ბო­და. ერთი მოწაფე ლექსებსა სწერდა, მან შე­ჯიბრებით დაიწყო ლექსების წე­რა და ისე გაასწრო ამხანაგს, რომ ლექსებს გა­ზე­თებშიც ბეჭდავდა. მეორე მო­წაფე ღონიერი იყო. სტალინმა დაიწყო გირებით ვარ­ჯიშობა და გაუსწრო ამ­ხანაგს. მესამე განთქმული იყო კრივით. სტალინი ამ ხე­ლო­ბაშიაც გავარ­ჯიშ­­და და ერთ მშვენიერ დღეს კარგადაც მიბეგვა ის მოკრივე. რას ერჩოდა? რა თქმა უნდა, არაფერს! მას მხოლოდ სურდა დაემტკიცებია, რომ არა­ვის უფ­ლება არა აქვს მის წინ იყოყოჩოს. მოსკოვს რომ თეთრები იღებდენ, სტა­ლი­­ნი დიქტატორის უფლებით შემოსეს. მან განაცხადა: „მე დავიცავ წითელ მოს­­კოვს, ოღონდ ეს პეტუშოკი“ (ტროცკი) მომაშორეთ. ჩემს საქმეებში ნუ ჩა­ე­რე­ვაო. უსათუოთ დიდი კაცია სტალინი“,


1958 წლის მარტში წერდა:

თბილისიდან გამოვედით 17 მარტს. გზაში - ავად გახდა გოგი. გადავიდა მატარებლიდან ადლერში, სოხუმში გასამგზავრებლად. გზაში მეწყერმა შეგვიშალა ხელი. გავჩერდით ერთი დღე. ჩამოვედით მოსკოვში 21 მარტს. მოვეწყვეთ სასტუმრო „მოსკვა“-ში. დღესვე იწყება დეკადა.

მოსკოვში, სადგურზე, შეგვხვდენ ამხანაგები (ჭილაია, ქვლივიძე). მე მომიტანეს ყვავილები. რა მშვენიერი თაიგულია, - მეუბნებოდნენ სადგურზე. საუცხოვო თაიგულია, - მითხრეს სასტუმრო მოსკვაში. მოსამსახურემ იშოვა ვაზა და ეხლა ეს თაიგული ამშვენებს ჩემს ოთახს - სასტუმროში.
დიდი სამსახური გამიწია სადგურზე ჩემოდანის გადმოტანაში: მძიმე ჩემოდანია. შიგ წიგნები აწყვია. სასტუმროში კი მეათე სართული შემხვდა (სასტუმრო გადატვირთულია), ლიფტით, მაშასადამე.

1957 წელს საკუტარ დღიურში წერდა :

სამგლეს და საძაღლეს
მწერალთა სასახლეს
ვერასდროს დაღლილი
ვერ მიეყუდები...
აქ არს მოდებული
გაბოროტებული,
ეგრეთ წოდებული
ბერიას კუდები.

* * *
[იქნება ზეგამდის
იმედი დეკადის,
ძაღლისა და კატის]
ძაღლების და კატის
იმედად დეკადის,
ხვალამდის, ზეგამდის
იძვრიან კუტები.
სულაქოთებული
ქანაობს კრებული
ეგრედ წოდებული
ბერიას კუდები.


1953 წლის ერთ-ერთ დღიურში ვკითხულობთ :

“ამხანაგებო! მე მინდა გესაუბროთ იმ ძალზე დავიწყებულ საგანზე, რომელსაც სახელად ჰქვია ლიტერატურული სინდისი. თქვენ კარგად იცით, [მე მინდა] რომ ჩემმიერ [ამ 45 წლის განმავლობაში გამოქვეყნებულია] თითქმის ნახევარი საუკუნის განმავლობაში დაწერილია არა ასი, არა ორასი, არა ათასი, არამედ ათი ათასი ლექსი. [45 წელი] ჩემ მიერ არჩეული გზა თავიდანვე მხარდაჭერას პოულობდა ისეთი ტიტანების [მხრი] სახით, როგორიც იყვნენ ილია ჭავჭავაძე და აკაკი წერეთელი. მთელი ძველი გვარდია ჩემს მხარეზე [იდგა] დადგა. მე მამხნევებდა მათი ლიტერატურული სინდისი.
სუფთა სინდისი სისპეტაკე და სიმკვეთრეა,
სინიდისისთვის ცა ლურჯია, თოვლი თეთრია,
უხსენებლობას სურდა, ბნელში რომ ჩაეთრია
ყველა მწერლები, რომლებიც კი ჩვენ შეგვხვედრია!“

არანაკლებ საინტერესოა 1951 წლის დღიურები, მაგალითად : „გალაქტიონი რას იქს?“
1. იმას, რომ 14 დეკემბერს (ძვ. სტილით პირველს) დაანება თავი თამბაქოს წევას.
2. იმას, რომ დაამთავრა და 22 დეკემბერს მზადა აქვს ახალი პოემა.
3. იმას, რომ მალე შედარებით ჯანმრთელი გაეწერება სახლში.
4. იმას, რომ შეძლებისდაგვარად ეხმარება ბავშებს და ყველას.

*
პირველი თოვლი მოვიდა კვირას, 16 დეკემბერს.
საინტერესო სანახავია დილდილობით დათოვლილი ბაღი. მთლად რუსული პეიზაჟია ნაძვებით, ფიჭვებით.

26 დეკემბერს კიდევ ჰყრია ჩვენს ბაღში თოვლი, მოსული 16 დეკემბერს“ 1950 წელი : „ვიტამინი [C] კ“ - ასე უწოდებენ მტვერს, რომელიც ძალის ძალათ და შეუმჩნევლად, მაგრამ დაჟინებით შემოდის კარებისა და ფანჯრების ჭუჭრუტანებში, მაგრამ რომელიც ქარბუქივით შემოიჭრება, თუ ეს კარები ან ფანჯრები შემთხვევით ღია დაგრჩათ. ეს მტვერი ვარდება თვალებში და აცრემლიანებს მათ, ეს მტვერი [შხამავს] ედება პირში ჩასადებ ყოველ ლუკმას და [მაშასად.] იშხამება ადამიანის ორგანიზმი. ასეთნაირ მტვერს აქვს თავისი ინდივიდუალური თავისებურებანი: მტვერი ხან აიწევს მაღლა გუფთა-გუფთად, როგორც სქელი, შავი და ბნელი ღრუბელი, ხან ნელნელა იშლება, [როგორც] უფორმო ნისლის მსგავსად - და ეფინება ძირს ბილიკებს მთელ იფნის ბაღში, ხან მოვარდება, როგორც შავი ზღვის ტალღა. საიდან ჩნდება იგი?“ “ცოტა მოგვიანებით დარბაზში შემოვიდა გრიშაშვილი. საღამო უკვე დაწყებული იყო. მომხსენებელი თავის მოხსენებას აკეთებდა, აუდიტორია უსმენდა. გრიშაშვილი შემოვიდა, უკეთ რომ ვსთქვათ, თითქო შემოიპარა და როდესაც პრეზიდიუმში დამინახა - მგონი, გული გაუსკდა. თითქო ზაფრა მოუვიდაო, ისე ჩაჯდა სადღაცა, მეხუთე რიგში, უგდებდა თითქო ყურს მომხსენებელს, მაგრამ სახეზე ფერი აღარ ედო: მე ვიყავი პრეზიდიუმში, და ის კი არა. მოდი და მოითმინე. რაღას გააწყობს: კიდევ უფრო ჩაიკუნტა თავის სკამში. მაგრამ ეს მხოლოდ დასაწყისი იყო მისი ტრაგედიის“. გალაკტიონი არასდროს არ ყოფილა თავმდაბალი, იყო მომთხოვნი, ამბიციური, ყოვლისშემძლე კალამთან და უძლური, როცა კი კალამს განეშორებოდა. უამრავი დრამის, გაჭირვების, სულიერი და მატერიალური კრიზისის შემდეგ არავის გაჰკვირვებია, რომ სიცოცხლე სუიციდით დაასრულა, მაგრამ დღემდე თავს ვიმტვრევთ რატომ? .. პასუხი არ არის, არც ყოფილა და არც იქნება, რადგან შეუძლებელია გამოვიცნოთ, რატომ გადაწყვიტა გენიამ დაასრულოს... ალბათ, ბევრი ადამიანი არ დადის საქართველოში, ვისაც, სულ ცოტა, არ ეცნობა სტრიქონები :
“ჯერ არასდროს არ შობილა მთვარე ასე წყნარი!
მდუმარებით შემოსილი შეღამების ქნარი
ქროლვით იწვევს ცისფერ ლანდებს და ხეებში აქსოვს...
ასე ჩუმი, ასე ნაზი ჯერ ცა მე არ მახსოვს!
მთვარე თითქოს ზამბახია შუქთა მკრთალი მძივით,
და, მის შუქში გახვეული მსუბუქ სიზმარივით,
მოჩანს მტკვარი და მეტეხი თეთრად მოელვარე...
ოჰ! არასდროს არ შობილა ასე ნაზი მთვარე!






0
180
2-ს მოსწონს
ავტორი:ნინო ბაისონაშვილი
ნინო ბაისონაშვილი
180
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0