როდესაც კარტერმა 100 წლის წინ გახსნა ფარაონ ტუტანხამონის საფლავი, მასში იყო ისეთი დიდი რაოდენობით არტეფაქტები, რომ პატარა ზარდახშაში ჯაჭვის გარეშე პატარა მედალიონი მკვლევართა სერიოზულ ყურადღებას ვერ მიიპყრობდა. მაგრამ ზოგჯერ ერთი შეხედვით მოკრძალებულ ნივთებს ძალიან საინტერესო ისტორია აქვს და უცნობ ასპექტებს ავლენს. იგივე მოხდა ეგვიპტის მმართველის საგანძურის ყელსაბამთან დაკავშირებით.
ამ საოცრად ლამაზი არტეფაქტის მთავარი საიდუმლო იყო კაშკაშა ყვითელი სკარაბი - მრავალი ათწლეულის განმავლობაში მეცნიერები მთელს მსოფლიოში კამათობდნენ იმაზე, თუ საიდან იღებდნენ ძველი ეგვიპტელები მინერალს, რომელიც მხოლოდ 10000 გრადუს ცელსიუსზე მეტ ტემპერატურაზე შეიძლება ჩამოყალიბდეს. კოსმოსური უცხოპლანეტელი? ბირთვული აფეთქება?
როგორ იქცა სკარაბის ხოჭო საკულტო სიმბოლოდ
სკარაბის ხოჭოები დღესაც შეგიძლიათ ნახოთ ხმელთაშუა და შავი ზღვების სანაპიროებზე, სამხრეთ და აღმოსავლეთ ევროპაში, არაბეთის ნახევარკუნძულზე, ყირიმში, თურქეთში და, რა თქმა უნდა, ეგვიპტეში - შავი მწერი, რომლის სხეულის სიგრძეა დაახლოებით 3 სმ ხოჭოს თავში არის შუბლის გამონაყარი, ფეხებზე კი საცეცები, რომლითაც ის მიწას თხრის. როგორც კი მათ წინ საქონელი გაივლის, ისინი ერთ ჯგუფად იკრიბებიან, ნარჩენებისგან სფეროს აკეთებენ, რომელიც ხოჭოებზე დიდია ზომით და მიწაში ინახავენ. მას მოგვიანებით იყენებენ მათი შთამომავლებისთვის საკვების წყაროდ.
სკარაბის ხოჭო.
სკარაბი წმინდა მწერად ჰყავდათ მრავალ აფრიკულ ტომს და კავკასიის უძველესს ხალხებს. თუმცა, სწორედ ძველ ეგვიპტეში შეიძინა სკარაბის კულტმა მართლაც ეპიკური პროპორციები. საკმარისია გავიხსენოთ ხეპრი, მზის ღმერთის დილის ჰიპოსტასი, რომლის თავი სხვა არაფერია, თუ არა სკარაბის ხოჭო. სკარაბი გახდა ღვთაებრივი პრინციპი, რომელიც ეფუძნება ძველ ეგვიპტელებს. სკარაბები შეიძლება ნახოთ როგორც ტაძრის გამოსახულებებში, ასევე როგორც სიმბოლო, რომელიც ჩვეულებრივ ეგვიპტელს შეუძლია ატაროს ბეჭედში. მაგრამ სკარაბების გამოსახულებამ განსაკუთრებული მნიშვნელობა შეიძინა ფარაონების სამკაულებში.
ტუტანხამონის ყვითელი სკარაბის ყელსაბამის სიმბოლიკა
ასე რომ, სულაც არ არის გასაკვირი, რომ ტუტანხამონის ყელსაბამს ამშვენებდა სკარაბი, რომელიც ძვირადღირებული ყვითელი მინერალი იყო. ხოჭო დაფრინავს გაშლილი ფრთებით და წარმოშობს მზეს. მაგრამ ამ ერთი შეხედვით გასაგებ სიმბოლიკაშიც არის იეროგლიფური რებუსი. თავად ხოჭო არის ხეპრი, მზე ღმერთი რა. სკარაბს გაშლილი ფრთებითა და ფუტკრის თათებით ლოტოსის თაიგული უჭირავს ქვემოთ, და ეს ყვავილი სიმბოლოა უკვდავების, სამეფო ძალაუფლების და აღდგომის ძველ ეგვიპტელებს შორის.
ნავში არის ჰორუსის მარცხენა თვალი, რომელიც მთვარის სიმბოლოა, ხოლო ურეუსი - კობრას ქალღმერთის სტილიზებული გამოსახულება, რომელიც ითვლებოდა ნილოსის დელტას მფარველად და მთელი ქვემო ეგვიპტის მფარველად. სხვათა შორის, ურეუსი ყოველთვის ფარაონის გვირგვინის ნაწილი იყო. ეგვიპტის მმართველი კი მხოლოდ ურეუსის ტარებით იყო აღიარებული, რაც მის ლეგიტიმურობას ნიშნავდა. ზემოთ არის მთვარის დისკი ფარაონის გამოსახულებით, რომელიც დგას ღმერთებს ჰორუსსა და თოთს შორის. ფარაონისა და თოთის თავზე მთვარის დისკოა, ჰორუსზე კი მზის დისკო.
დიდი გულსაკიდის ბოლოში არის პატარა მასიური გულსაკიდი ლოტოსის ყვავილების სახით და ლურჯი წრეები.
კოსმოლოგიური თეორიის გულშემატკივრები დარწმუნებულნი არიან, რომ ყელსაბამში არსებული სკარაბი დედამიწა-მთვარე მარშრუტზე გადამფრენია. ჰორუსის თვალი კი სხვა არაფერია, თუ არა უცხოპლანეტელების ყოვლისმხედველი თვალი. ნახევარმთვარის ფიგურები უცხოპლანეტელები არიან. და ამის საფუძველზე, ამ ვერსიის თაყვანისმცემლები ამტკიცებენ, რომ პალეოკონტაქტი მოხდა შორეულ წარსულში და უცხოპლანეტელები არა მხოლოდ ეწვივნენ დედამიწას, არამედ ჰქონდათ მასზე ორბიტალური სადგურიც.
ყვითელი სკარაბის საიდუმლო ტუტანხამონის ყელსაბამში
1923 წელი. ციური ძროხის მეჰურტის მოოქროვილი ბიუსტი და განძის სკივრები ტუტანხამონის საფლავში.
მაგრამ დავუბრუნდეთ ფაქტებს. მეცნიერები გაოგნებულნი იყვნენ ყვითელ-მწვანე მინერალით, რომლისგანაც ხოჭო დამზადდა. საგულდაგულო გამოკვლევის შემდეგ მეცნიერები შეთანხმდნენ, რომ მასალა, საიდანაც სკარაბი იყო მოჩუქურთმებული, არამიწიერი წარმოშობისა იყო - სავარაუდოდ ის დედამიწაზე მეტეორიტის დაცემის შედეგად შეიქმნა.
აღმოჩნდა, რომ ასეთი მინერალი ჩვენს პლანეტაზე მხოლოდ ერთ ადგილას არის ნაპოვნი - კაიროდან 800 კმ-ში აღმოსავლეთ საჰარის უდაბნოში მდებარე დიდი ქვიშის ტბაში. არსებითად, ეს არის მინა, რომელიც შეიცავს 98% კვარცს. ამ ტიპის მინა შეიძლება ჩამოყალიბდეს მხოლოდ ექსტრემალურ ტემპერატურაზე ქვიშის დნობით. მეცნიერთა აზრით, დაახლოებით 30 მილიონი წლის წინ მეტეორიტი, რომლის დიამეტრი დაახლოებით 120 მეტრია, დედამიწის ატმოსფეროში 20 ათასი მ/წმ სიჩქარით ჩაფრინდა და დაიშალა. როდესაც ციური სხეული დაეცა, ტემპერატურა უფრო მაღალი იყო, ვიდრე მზის ზედაპირზე.
დაახლოებით 30 მილიონი წლის წინ, დაახლოებით 120 მეტრი დიამეტრის მეტეორიტი დედამიწის ატმოსფეროში 20 ათასი მ/წმ სიჩქარით ჩაფრინდა და დაიშალა.
კლდეები და ქვიშა დნება, თითქოს ჩირაღდნის ქვეშ და ვულკანურ მინად იქცა.
არქეოლოგები აღნიშნავენ, რომ ძველები ამ ტიპის მინას იყენებდნენ სხვადასხვა ხელსაწყოების დასამზადებლად მისი სიმტკიცისა და ბასრი კიდეების გამო. და, სავარაუდოდ, სწორედ მათი ძველი ინსტრუმენტიდან იქნა მოჩუქურთმებული სკარაბი, რომელიც ამშვენებს ტუტანხამონის ყელსაბამს.
რა არის ცნობილი ლიბიური მინის შესახებ
ლიბიური შუშის წარმოშობის მრავალი მისტიკური და ფსევდომეცნიერული ვერსია იყო (მისგან დამზადებულია სკარაბი ტუტანხამონის ყელსაბამზე): რომ მზის ღმერთი რა განრისხების დროს წვავს ადამიანთა დასახლებებს მზის სხივებით და რჩება ყვითელი მინერალი. მათ ადგილას ბირთვული აფეთქება, ელვა და მეტეორიტი რჩებოდა. ძველები ამ მინას იყენებდნენ დანების, ისრისპირების დასამზადებლად და დეკორატიული და რიტუალური მიზნებისთვის. ტუტანხამონის სკარაბი კი ლიბიური მინისგან დამზადებული ერთ-ერთი იშვიათი არტეფაქტია, რომელიც დღემდე შემორჩენილია.
ეს საოცარი მასალა, თითქოს მოყვითალო ნისლის ნისლშია დაფარული, ძალიან გამძლეა - ის შესანიშნავად უძლებს ტემპერატურის ცვლილებებს და არ ექვემდებარება ქიმიურ ან მექანიკურ დაზიანებას. უფრო მეტიც, მასალას ფორმა შეეცვალოს რის გამოც მას იყენებდნენ სამკაულების წარმოებაში.
ადამიანები, რომლებიც ეზოთერიზმს სერიოზულად უყურებენ, თვლიან, რომ ლიბიურ მინას შეუძლია დადებითად იმოქმედოს ადამიანების ენერგიაზე, მოუტანოს წარმატებას და დაეხმაროს კონცენტრაციას. უდავოა, რომ ძველმა ეგვიპტელებმა ბევრი რამ იცოდნენ არა მხოლოდ სამკაულების, არამედ სხვადასხვა სახის მისტიური რიტუალების შესახებ.
