სხვა იცით, რატომ აქვთ ძველ წიგნებს სპეციფიური სუნი? 2023, 30 ივლისი, 12:21 წიგნის სუნი შეიძლება ხასიათდებოდეს სამი ასპექტით: ახალი ქაღალდის სუნი (და მის წარმოებაში გამოყენებული ქიმიკატები), საბეჭდი მელნის სუნი და შესაკრავი წებოს სუნი. ვინაიდან ამ კომპონენტების ქიმიური შემადგენლობა განსხვავებულია, შესაბამისად, განსხვავებული აქროლადი ნივთიერებები, რომლებიც გამოიყოფა კომპონენტების ერთმანეთთან და გარემოსთან ურთიერთქმედებისას, ასევე განსხვავდება, ამიტომ წიგნებს განსხვავებული სუნი აქვთ. თუ ძველი წიგნების სურნელს შევეხებით, მაშინ ეს წიგნის შემადგენელი ქიმიური ნაერთების დაშლის შედეგია. ქაღალდის ძირითადი კომპონენტებია ცელულოზა და, უფრო მცირე, ლიგნინი (თანამედროვე ქაღალდში ის ნაკლებია, ვიდრე ასწლოვანი ქაღალდი, ხოლო გაზეთების ქაღალდში უფრო მეტია, ვიდრე კარგი წიგნის ქაღალდში). ლიგნინი პასუხისმგებელია ქაღალდის „გაყვითლებაზე“, ჟანგბადის გავლენის ქვეშ იშლება მჟავებად, რაც თავის მხრივ ანადგურებს ცელულოზას. მიუხედავად იმისა, რომ თანამედროვე წარმოებაში ლიგნინის მნიშვნელოვანი რაოდენობა ამოღებულია ქაღალდიდან, ცელულოზა მაინც განიცდის ჟანგვის პროცესს დროთა განმავლობაში გარემოსთან ურთიერთქმედებიდან. ლიგნინის და ცელულოზის დაშლის პროცესში წარმოიქმნება აქროლადი ნივთიერებები, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან ძველი ქაღალდის სურნელზე: ბენზოის ალდეჰიდი (მწარე ნუშისა და ვაშლის თესლის სუნი), ვანილინი, ეთილბენზოლი და ტოლუენი (დამახასიათებელი ტკბილი სუნი). ასევე 2-ეთილჰექსანოლი (ყვავილის ჩრდილი) - და ეს მხოლოდ ყველაზე დამახასიათებელია სუნის კომპონენტებს შორის. 43 1-ს მოსწონს
|