უცნაურია, მაგრამ მსოფლიოში არ არის ბევრი მეცნიერი, რომელიც თვლის, რომ დამუხტულ მაღალენერგეტიკულ ნაწილაკებს, რომლებიც დედამიწას ბომბავს, შეუძლია გავლენა მოახდინოს მის ქერქში მიმდინარე პროცესებზე. თუმცა, ამის მტკიცებულება - როგორც ირიბი, ისე პირდაპირი - წლიდან წლამდე მრავლდება.

მკვლევართა დიდმა საერთაშორისო გუნდმა, რომლებიც მუშაობენ CREDO-ს პროექტზე და აკონტროლებენ კოსმოსურ გამოსხივებას, დადო კვლევის შედეგი. მათ განკარგულებაში ჰქონდათ სამი ობსერვატორია, რომლებიც განლაგებული იყო ეკვატორის სხვადასხვა მხარეს - ტროიცკში, ფინეთსა და არგენტინაში. „დამატებითი აღჭურვილობა“ იყო რამდენიმე ათასი მომხმარებლის მობილური ტელეფონები. სპეციალური აპლიკაციის წყალობით, მათ ასევე ჩაწერეს დამუხტული ნაწილაკები, რომლებიც ხვრეტენ ატმოსფეროს და ხვდებოდნენ კამერის მატრიცაში.

ობსერვატორიებში 50 წელზე მეტი ხნის დაკვირვების მონაცემები და მობილური ტელეფონებიდან მიღებული მონაცემები მოწმობს, რომ კავშირი კოსმოსურ გამოსხივებასა და მიწისძვრებს შორის არსებობს. სკეპტიციზმი აქ არ არის მიზანშეწონილი. ჟურნალში Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics-ში გამოქვეყნებული მოხსენების ავტორების აზრით, შემთხვევითი დამთხვევის ალბათობა მილიარდში 1-ია. ანუ, სამეცნიერო თვალსაზრისით, სტატისტიკური კორელაცია გლობალურ სეისმურ აქტივობასა და კოსმოსური გამოსხივების ინტენსივობის ცვლილებებს შორის უფრო მეტია, ვიდრე დამაჯერებელი.

„ჩვენ ვხედავთ კავშირს ამ ორ დაუკავშირებელ ფენომენს შორის: კოსმოსურ სხივებსა და მიწისძვრებს შორის“, ადასტურებს დოქტორი პიოტრ ჰომოლა, პროექტის კოორდინატორი (CREDO-ს კოორდინატორი). ”ეს არის ჩვენი კვლევის ყველაზე დამაინტრიგებელი შედეგი.”

დასკვნები: მიწისძვრების ძალა მთელ მსოფლიოში გაიზარდა, ისინი თავად გახდნენ უფრო მეტი კოსმოსური გამოსხივების ინტენსივობის გაზრდის შემდეგ. გლობალური სეისმური აქტივობის აფეთქებები დაფიქსირდა დამუხტული ნაწილაკების ზემოქმედებიდან 15 დღის შემდეგ, 3 დღის შემდეგ და 8 საათის შემდეგ.

პირველი ინტერვალის ახსნა ჯერ არ არსებობს, ხოლო მეორე და მესამე უხეშად შეესაბამება მზის ნაწილაკებისა და რადიაციის ნაწილაკების ჩამოსვლის დროს.

კორელაცია ყველაზე მკაფიოდ ვლინდებოდა ყოველ 11 წელიწადში ერთხელ, სიხშირით, რომელიც შეესაბამება მზის აქტივობის 11-წლიან ციკლს.

მეტი რა მტკიცებულებაა საჭირო? კავშირი უკვე რამდენჯერმე იქნა გამოვლენილი და ძალიან მარტივი გზით. მათ მზის აფეთქებების გრაფიკი შეადარეს გლობალური სეისმური აქტივობის გრაფიკს, ისინი თითქმის ზუსტად ემთხვეოდნენ.

დანამდვილებით ცნობილია, მაგალითად, რომ 2004 წელს სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში დამანგრეველ კატაკლიზმებამდე, 2010 წელს ჩილეში, შემდეგ 2011 წელს იაპონიაში მზე მძვინვარებდა. ასევე, მზის აქტივობა იყო თურქეთში ბოლოდროინდელი ამაზრზენი ბიძგების წინ. როგორც ჩანს, ელექტრული ანომალიები აქ ჯერ კიდევ გრძელდება. ამას მოწმობს თურქი ფოტოგრაფის, უგურ იკიზლერის მიერ გადაღებული საოცარი სურათი, რომელმაც მხოლოდ 50 წუთში დააფიქსირა ელვა, რომელიც სანაპირო ზონაში მოხვდა, მათი გაერთიანებით - დაახლოებით 100 ცალი ერთ სურათში.

დაახლოებით 20 ფირფიტა არის ფუნდამენტური ბლოკებში, რომლებიც ქმნიან ქერქს. ისინი გამუდმებით მოძრაობენ ყველაფერთან ერთად, რაც მათზე მდებარეობს. გროვდება ენერგია, რომელიც გამოიყოფა მიწისძვრებით სახით.

CREDO პროექტის მეცნიერები თვლიან, რომ დედამიწის ბირთვსაც შეუძლია მონაწილეობა მიიღოს ამ მექანიზმში. შექმნილი დენი, რომლებიც იცვლება კოსმოსის გავლენის შედეგად, გავლენას ახდენს ბირვთის ბრუნვის სიჩქარეზე.

ასე რომ, მზის მაქსიმალური აქტივობის მოახლოებასთან ერთად, რომელიც მოსალოდნელია 2025 წელს, იონოსფერო უფრო და უფრო არასტაბილური გახდება.

მზის ლაქების და კორონალური ხვრელების რაოდენობა მხის ზედაპირზე, რომლებიც საფრთხეს უქმნის აფეთქებებს, ემისიებსა და მზის ქარის გაძლიერებას, უკვე გაიზარდა. წელს მზე ერთი დღეც არ ყოფილა "სუფთა".

შესაბამისად გაიზარდა დედამიწის დამცავი ფენის დაზიანების ალბათობაც, რომლის მეშვეობითაც დამუხტული ნაწილაკები აღწევენ დედამიწის ქერქში. სწორედ ამ „კორელაციამ“ უნდა დაიწყოს სრული ძალით გამოვლინება: იქნება უფრო ძლიერი მიწისძვრების საშიშროება.

სიტუაციას ამძიმებს ის ფაქტი, რომ იონოსფერო უკვე დაზიანებულია. ის დაზარალდა წყალქვეშა ვულკანის ჰუნგა-ტონგა-ჰუნგა-ჰააპაის ამოფრქვევისას, რომელიც გაგრძელდა 2022 წლის 14-დან 15 იანვრამდე წყნარ ოკეანეში. იგი გახდა ყველაზე დიდი დაკვირვებების ისტორიაში. ვულკანი აფეთქდა უპრეცედენტო ძალით - 600 ჰიროსიმას ძალით. მელბურნის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტის (RMIT) მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ მან იონოსფეროში გიგანტური პლაზმური ბუშტი „გაბერა“, რომელმაც დაიწყო "რხევა" მზეზე უძლიერესი აფეთქებისგან.

ამოფრქვევას ახლდა ისტორიაში ყველაზე ძლიერი ჭექა-ქუხილი. GLD360 გლობალური სისტემის დეტექტორები, რომლებიც თვალყურს ადევნებენ ატმოსფეროში ელექტრულ მოვლენებს, 590 000 ელვა დააფიქსირეს, რომელიც ჰუნგა-ტონგა-ჰუნგა-ჰააპაიმ რამდენიმე საათში გამოიწვია. ყოველ წუთში 2000-ზე მეტი ელვა ანათებდა. ზოგიერთმა ელვამ მიაღწია 30 კილომეტრის სიმაღლეს და ვულკანის გარშემო რგოლებად შეიკრიბა.

მეცნიერები ეჭვობენ, რომ თურქეთში მიწისძვრები, შემდეგ კი იქ ელვისებური ნათება, გარკვეულწილად პროვოცირებული იყო ვულკანით დაზიანებული იონოსფეროთი ან მასში შეღწეული კოსმოსური გამოსხივებით.

მაშასადამე, გლობალური კატაკლიზმების რისკი მხოლოდ იზრდება - მათზე „მუშაობს“ კოსმოსიც და თავად დედამიწაც.

თუ მთვარესაც დავუმატებთ არახელსაყრელი ფაქტორების ზოგად ჩამონათვალს, რომელიც დედამიწასთან პერიოდული მიახლოებით აძლიერებს მის გრავიტაციულ ეფექტს მის ლითოსფერულ ფირფიტებზე, მაშინ უახლოესი მომავალი - მიმდინარე, შემდეგი 2025 წელი განსაკუთრებით საგანგაშოდ გამოიყურება. მთელი მსოფლიო დამანგრეველი მიწისძვრების მოლოდინშია. რა მოხდება, თუ ყველა საფრთხე ტრაგიკულად ემთხვევა და კიდევ აძლიერებს ერთმანეთს?