x
image
თამილა გურაშვილი
Mediator image
მდინარეები შრება, მოსავალი მცირდება, ფასები იზრდება: სად იქნება უპრეცედენტო გვალვა?
image
ევროპის სამხრეთ-დასავლეთით და ჩრდილოეთ აფრიკაში ტემპერატურა საშუალოდ 2, 5-4 გრადუსით გაიზარდა.

ევროპა და აშშ ემზადებიან არანორმალურად ცხელი ზაფხულისთვის. კოპერნიკის ობსერვატორიის მიერ მომზადებული ანგარიშის მიხედვით, რომელიც სწავლობს გვალვას მსოფლიოში, ამ სეზონზე ხმელთაშუა ზღვის დასავლეთი ნაწილი უფრო მეტად დაზარალდება. უკვე შეინიშნება ნიადაგის ტენიანობის კლება და წყლის მოცულობის კლება მდინარეებსა და ტბებში.




გასული წლის მაისიდან ჩრდილოეთ მაროკოში, ალჟირში, სამხრეთ ესპანეთში, სამხრეთ საფრანგეთსა და ჩრდილოეთ იტალიაში ტემპერატურა საშუალოდ 2, 5°C-მდე და ზოგჯერ 4°C-ც აღემატება. ხანგრძლივმა და ინტენსიურმა სიცხემ ხელი შეუწყო ამ ჩანაწერებს. ამავდროულად, ამ გაზაფხულის ბოლოს ამინდის პირობები უარესი აღმოჩნდა, ვიდრე 2022 წელს, როდესაც ევროპაში ძლიერი გვალვა დადგა, რაც უარყოფითად აისახა წყლის რესურსებზე, სოფლის მეურნეობაზე და ენერგიის წარმოებაზე. დღეს ესპანეთი განიცდის წყლის დეფიციტს, კერძოდ, ანდალუზია, სადაც წყალსაცავები მხოლოდ 25%-ითაა სავსეა.




ცუდი მოსავალია მოსალოდნელი წელს პირენეს ნახევარკუნძულზე (ჩრდილოეთ პორტუგალიის გამოკლებით), ჩრდილოეთ აფრიკასა და სამხრეთ ცენტრალურ საფრანგეთში. ასევე, დიდი ალბათობით, მოსავლის გარეშე დარჩებიან მაროკოში, ალჟირსა და ტუნისში. ბევრი ექსპერტი ხსნას ხედავს ნალექებში, რომელიც მოვა ბალკანეთში, იტალიის, საფრანგეთისა და თურქეთის გარკვეულ რეგიონებში - იქ მომავალი მოსავლის პროგნოზები ხელსაყრელი რჩება.



image


თუ ევროპა მხოლოდ სიცხის დადგომისთვის ემზადება, დასავლეთ ნახევარსფეროში უკვე სრულფასოვანი გვალვაა. მაღალი ტემპერატურა ფიქსირდება ცენტრალური ამერიკის უმეტეს ნაწილში. პანამის არხი ახლა კრიტიკულ მდგომარეობაშია. ძლიერმა გვალვამ დააზარალა გატუნის ტბა, რომელიც კვებავს არხს, მასში წყლის დონე საგრძნობლად დაეცა. ივლისში შესაძლოა ისტორიულ მინიმუმს მიაღწიოს. ამიტომ, პანამის არხის ადმინისტრაციამ გადაწყვიტა გემებისთვის წონის შეზღუდვის დაწესება.





აშშ-ში ექსპერტები მოსალოდნელი სიცხის გამო სურსათზე ფასების ზრდას ვარაუდობენ. ამგვარად, ფლორიდაში წელს ფორთოხლის მოსავალი შარშანდელთან შედარებით შესაძლოა 56%-ით შემცირდეს, საქართველოში კი ატამი - 90%-ით. ყველაზე ცუდი არის ამერიკული პურის კალათა, კანზასი, სადაც მოსალოდნელია ბოლო 60 წლის განმავლობაში ხორბლის ყველაზე დაბალი მოსავალი. შესაძლებელია, ფქვილის ქარხნებს შტატში მარცვლეულის ყიდვა აღმოსავლეთ ევროპაში მოუწიოს.





სამწუხაროდ, სიმინდი, რომელიც ხორბლის პრობლემის კომპენსირებას შეძლებდა, შესაძლოა წელსაც არ იყოს ხელმისაწვდომი. მაისში მაღალი ტემპერატურის გამო, შუა დასავლეთში ტეხასიდან ჩრდილოეთ დაკოტამდე - არსებობს შეშფოთება სიმინდის, სოიოს და სხვა კულტურების მოსავლის გამო. ეს ყველაფერი შეიძლება შეეხოს მეცხოველეობის სექტორს.


image

ტეხასის მაცხოვრებლებმა შაბათ-კვირას საშინელი სურათი დააფიქსირეს. მექსიკის ყურეში წყალში ჟანგბადის ნაკლებობის გამო ათიათასობით თევზი დაიღუპა. შტატის ხელისუფლებამ ადგილობრივ მოსახლეობას სთხოვა, არ წასულიყვნენ პლაჟებზე, რადგან სიცხის გამო გვამებმა ლპობა დაიწყო. ახლა ველური ბუნების დეპარტამენტის წარმომადგენლები პარკის თანამშრომლებთან ერთად მკვდარ თევზებისგან ასუფთავებენ კიტანას პლაჟს.


image

სურსათის კრიზისის შესახებ მოხსენების თანახმად, 2022 წელს მსოფლიოში შიმშილის წინაშე მყოფი ადამიანების რიცხვი 2021 წელთან შედარებით 33%-ით გაიზარდა. გარდა ამისა, ზედიზედ მეოთხე წელია იზრდება სასურსათო უსაფრთხოებისგან დაავადებულთა რიცხვი.

0
61
შეფასება არ არის
ავტორი:თამილა გურაშვილი
თამილა გურაშვილი
Mediator image
61
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0