დღეს გვაქვს იმის “ბედნიერება" რომ თმას შეძლებისდაგვარად მოვუაროთ, იყიდება უამრავი შამპუნი, ნიღაბი თუ ზეთი თმისთვის, ვარცხნილობის დაყენება სახლშიც შეიძლება, სალონის მომსახურებაზე რომ აღარაფერი ვთქვათ. ალბათ შეგიმჩნევიათ ისტორიულ ფილმებში მდიდრულ კაბებში გამოწყობილი ქალბატონები, რომლებიც მაღალი ვარცხნილობით და კულულებით იწონებენ თავს. იცით სხვადასხვა ვარცხნილობების მისაღებად რაზე მიდიოდნენ?

1. იყენებდნენ აგურს თმის ზრდისთვის

მე-17 საუკუნის შუა პერიოდის ანონიმურ კოლექციაში არის კურიოზული რეცეპტი თმის ზრდისთვის. იგი შედგებოდა ახალი ყვითელი ცვილისა და დაქუცმაცებული წითელი აგურისგან. უცნობი ავტორის თქმით, ეს ზეთი სასწაულებს ახდენს თმის ცვენის მქონეთათვის.

2. ვარცხნილობას იყენებდნენ მერცხლის სკლინტის დახმარებით

თმის ვარცხნილობას სასურველი ფორმის მისაცემად მხოლოდ ნატურალური პროდუქტები გამოიყენებოდა. ჩვენამდე მოაღწია ინფორმაციამ ადრეული რენესანსის ვარცხნილობის “რეცეპტის" შესახებ. შემონახული რეცეპტის მიხედვით, ჩვენი წინაპრები თმას მერცხლის სკლინტით და ხვლიკის ცხიმით იყენებდნენ.

3. თმას ისუფთავებდნენ ფერფლით

ინდონეზიის კუნძულ იავას უძველესი მკვიდრნი გამხმარი ბრინჯის ყუნწებს წვავდნენ, მთელი ღამით წყალში აჩერებდნენ და მეორე დილას ივლებდნენ თმაზე. დასარბილებლად კი ქოქოსის ზეთს ისვამდნენ.

4. თაგვებისგან თავის დასაცავად ღამით თავსაბურავს იცვამდნენ

შექსპირისა და დედოფალ ელიზაბეტ I-ის დროს ქალები იყენებდნენ ღორის ქონს ურჩი კულულების მოსათვინიერებლად. ამის გამო ქალბატონებს უწევდათ ღამით თმის დამცავი თავსაბურავებით დაზინება, რომელიც თმას ვირთხებისგან იცავდა.

5. დეპილაციისთვის ჯანმრთელობას უქმნიდნენ საფრთხეს

სხეულზე თმას ჯერ კდიევ ძველ რომსა და რომის იმპერიაში იშორებდნენ. ასე, მაგალითად, შუგარინგს, ჩვენამდე მოღწეული ერთ-ერთი ლეგენდის თანახმად, თავად კლეოპატრა იყენებდა. მაგრამ იყო სხვა მეთოდებიც - გაცილებით ნაკლებად უსაფრთხო, ვიდრე შაქრის პასტა.

მე-16 საუკუნიდან დაახლოებით 1930 წლამდე დეპილაციის საშუალებად გამოიყენებოდა სპეციალური მინერალი - ორპიმენტი, რომელიც იყო დარიშხანის სულფიდი. გაკაწრულ ან დაზიანებულ კანზე გამოყენებისას ამ ნაერთმა შეიძლება გამოიწვიოს მოწამვლა.

6. დალაქები წვერის პარსვისას კლიენტებს პირში თითებს უყოფდნენ

უსაფრთხო საპარსის გამოგონებამდე სახის თმის დამოუკიდებლად მოცილება შეუძლებელი იყო. დალაქის სავარძელში მჯდომი კაცები ლოყებს ბერავდნენ ამგვარად, სახეზე კანი დაჭიმული იყო და საგრძნობლად მცირდებოდა ბასრი პირით გაჭრის რისკი.

მე-19 საუკუნეში ამერიკელი დალაქები გაპარსვისას კლიენტებს თითებს პირში უდებდნენ. ასე მათ შეეძლოთ კანის გასწორება და სახის ყველაზე ძნელად მისადგომ ადგილებამდე მოხვედრა საპარსით.

7. თმას ტყვიითა და ვიტრიოლით იღებავდნენ

დიდი ხნის განმავლობაში ევროპული საზოგადოება არ იღებდა ჭაღარა და წითურ თმას. "იღბლიანებს", რომლებიც გაჭაღარავდნენ ან დაიბადნენ წითელი თმით, მოეთხოვებოდათ თმის მუქად შეღებვა. შესაღებად გამოიყენებოდა როგორც როგორც ნაზი კომპოზიციები თაფლით და მწვანე კაკლის კანით, ასევე უფრო ძლიერი ვარიანტები ტყვიით, აზოტის მჟავით და ვიტრიოლით.

იმდროინდელ დალაქებს სჯეროდათ, რომ ასეთი საღებავი არა მხოლოდ აფუჭებდა თმას, აშრობდა და მტვრევადად აქცევდა მას, არამედ, ფორებში შეღწევით, აზიანებდა ტვინს. ზოგიერთი დალაქი მოწმობს, რომ შეღებვის შემდეგ თავი ბუშტუკებით იფარებოდა, თმა კი შეხებისგან იშლებოდა.

8. თავს წელიწადში ერთხელ იბანდნენ

ჩვენი წინაპრები ყოველთვის არ თვლიდნენ წყალში ჩასვლას ჯანმრთელობის შენარჩუნების საუკეთესო საშუალებად. გრილ გარემოში ბანაობა ავადმყოფობის რისკთან იყო დაკავშირებული, ამიტომ ზოგიერთი ადამიანი თმას წელიწადში ერთხელ იბანდა. მაგალითად, მე-17 საუკუნის ინგლისელმა მწერალმა ჯონ ეველინმა აღიარა, რომ თმას წელიწადში ერთხელ იბანდა თბილი წყლით და სურნელოვანი მცენარეების ნახარშით.

ცნობილია, რომ მე-19 საუკუნეში დაბანას მეტი ყურადღება ექცეოდა. ჩაცმის ხელოვნების სრულ გზამკვლევში, რომელიც გამოქვეყნდა 1830 წელს, ავტორმა ახსენა, რომ ჯენტლმენებს თმა უნდა შეეჭრათ თვეში ერთხელ და დაებანათ თმა სეზონის მიხედვით - ზაფხულში 2 კვირაში ერთხელ და ზამთარში თვეში ერთხელ.

9. დაბანის მაგივრად თმას ივარცხნიდნენ

ინგლისში მე-17 საუკუნის დასაწყისში ქალბატონები თმის გასაწმენდად სველ ნაჭერს იყენებდნენ. ამის შემდეგ მხრებზე იდებდნენ სპეციალურ მოსასხამს, რომელიც დავარცხნის დროს გაჭუჭყიანებისგან იცავდა და შემდეგ იწყებდნენ ვარცხნას.