x
image
ნიკოლოზ ხუციშვილი
რაზე ისაუბრა კოსიგინმა ჯო ბაიდენთან 1979 წელს
image

ახალი ამბების სააგენტოებისა და თავად ჯოზეფ ბაიდენის მოგონებების თანახმად, ამ ამერიკელმა პოლიტიკოსმა ოთხჯერ მოინახულა სსრკ და რუსეთის ფედერაცია - 1979 და 1988 წლებში, ისევე როგორც 1997 და 2011 წლებში. პირველ სამ ვიზიტში ბაიდენი სენატორი იყო და 9 წლის წინ ის რუსეთში უკვე შეერთებული შტატების ვიცე-პრეზიდენტის სტატუსით ჩამოვიდა. ყოველ ჯერზე, ბაიდენის მოგონებებით თუ ვიმსჯელებთ, მასზე წარუშლელ შთაბეჭდილებას ახდენდნენ რუსეთის ჩინოვნიკები, რომლებთანაც ამერიკელს შეხვედრა ჰქონდა.


მშვიდობისმყოფელის ჩამოსვლა


1979 წლის აგვისტოს საბჭოთა სიახლეებში, რომელიც ცოტა ხნის წინ აქტიურად გამოქვეყნდა და ციტირებულია მსოფლიო მედიაში, შვიდი ამერიკელი სენატორის დელეგაციის ხელმძღვანელი, 36 წლის ჯოზეფ ბაიდენი ნაჩვენებია, როგორც აშშ-ს ოფიციალური წარმომადგენელი რომელიც სსრკ-ში ჩავიდა დეტალების გასარკვევად ამერიკასა და საბჭოთა კავშირს შორის სტრატეგიული შეიარაღების შემცირების შესახებ ორმხრივი შეთანხმების შესრულების შესახებ (SALT-2). ბაიდენი შეხვდა და ესაუბრა მინისტრთა საბჭოს მაშინდელ თავმჯდომარეს ალექსეი კოსიგინს. ჯოზეფ ბაიდენის თქმით, სსრ კავშირის ლიდერმა ლეონიდ ბრეჟნევმა ვერ გაუძლო ხანგრძლივ მოლაპარაკებებს ჯანმრთელობის მიზეზების გამო - იგი მხოლოდ შეხვდა და მიესალმა სტუმრებს შეერთებული შტატებიდან და დაუყოვნებლივ დატოვა ოფიციალური ცერემონია. ცნობილი ფრაზა საბჭოთა კავშირისა და ამერიკის მთავრობების ურთიერთ უნდობლობის შესახებ, რომელიც აქტიურად ციტირებულია თავად ჯოზეფ ბაიდენის სიტყვებიდან, შემდეგ ალექსეი კოსიგინმა თქვა - ვიცე-პრეზიდენტის მოგონებების თანახმად (ბაიდენმა ისაუბრა შთაბეჭდილებებზე შეხვედრა კოსიგინთან 2011 წელს) შეერთებულ შტატებსა და სსრკ-ს შორის ურთიერთობებში 70-იანი წლების ბოლოს შეიქმნა დაძაბულობა და "უნდობლობის გროვა". იმავდროულად, საბჭოთა ჟურნალისტებისთვის "კამერაში" მიცემულ ინტერვიუში, ახალგაზრდა ამერიკელმა პოლიტიკოსმა 1979 წელს გამოაცხადა საბჭოთა კავშირის ურთიერთობების კარგი პერსპექტივების შესახებ და ამავე დროს მოულოდნელად ხაზგასმით აღნიშნა, რომ იმისათვის, რომ ეს ურთიერთობები გაუმჯობესდეს, საჭიროა სსრკ-დან ემიგრაციის პროცესი უფრო ხელმისაწვდომია, ვიდრე ახლა. ჯოზეფ ბაიდენის დელეგაციის ვიზიტი სსრკ მედიამ საკმაოდ იშვიათად გააშუქა. ზემოხსენებული სატელევიზიო რეპორტის გარდა, პრავდამ გამოაქვეყნა მცირე შენიშვნა ამის შესახებ. ქვეყნის მთავარ გაზეთში წერდნენ, რომ დედაქალაქის გარდა, სენატორები ეწვივნენ ლენინგრადსაც, სადაც, კერძოდ, მოინახულეს პისკარევსკოეს სასაფლაო და გვირგვინით შეამკეს სამშობლოს ძეგლი. პრავდას სიტყვებზე დაყრდნობით ჯოზეფ ბაიდენმა თქვა, რომ მსოფლიო პატივს სცემს ლენინგრადერების საქმეს ბლოკადის დროს. 1988 წლის იანვრის შუა რიცხვებში ჯოზეფ ბაიდენმა მეორე ვიზიტი დაჯავშნა სსრკ-ში და ასევე შეეხო ბირთვული განიარაღების საკითხებს - ორმხრივი ხელშეკრულება, რომელიც კრძალავს შუალედური და მოკლე მანძილიანი რაკეტების ტესტირებას და გამოყენებას. ბაიდენი ამჯერად მიიღო სსრკ უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარემ ანდრეი გრომიკომ. სენატორის, აშშ სენატის საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის წევრის ვიზიტის გეგმა ნაჩვენებია საბჭოთა კავშირის მთავარ საინფორმაციო პროგრამაში "ვრემია". სატელევიზიო ნაწარმოებმა ერთნახევარ წუთზე ნაკლები გასტანა. გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ბაიდენი მოსკოვში იმყოფებოდა სსრკ უმაღლესი საბჭოს ოფიციალური მოწვევით. გრომიკომ, შეთქმულების თანახმად, მთავარ ამოცანად ხელმოწერილი ხელშეკრულების რატიფიცირებას უწოდა და იმედი გამოთქვა, რომ ორმხრივი მოლაპარაკებები წარმატებული იქნება და ამას ამერიკელების მხრიდან ”კონსტრუქციული მიდგომა” განხორციელდება. რონალდ რეიგანისა და მიხეილ გორბაჩოვის მიერ ხელმოწერილი ზემოაღნიშნული ხელშეკრულება 1987 წლის 8 დეკემბერს, ძალაში შევიდა 1988 წლის 1 ივნისს.



"ხუმარა და უბრალო პოლიტიკოსი"


ნაკლები ინფორმაციაა ჯოზეფ ბაიდენის 1997 წელს რუსეთში ვიზიტის შესახებ. BBC News– ის რუსული სამსახურის ცნობით, ბაიდენი მაშინ მოსკოვში ხვდებოდა გენერალ ლებედს და რომ ამერიკელი სენატორი აღფრთოვანებული იყო მისი ქარიზმით. გენერალს ძალიან მკაცრი მოეჩვენა ამერიკელი, ბაიდენს გაახსენდა ლებედის ფრაზა ჩეჩნეთში მშვიდობის შესახებ - სავარაუდოდ, სენატორის თანამოსაუბრეს არ აინტერესებდა მიაღწევდა თუ არა ეს რესპუბლიკა დამოუკიდებლობას. ჯოზეფ ბაიდენი ბოლოს 9 წლის წინ გაფრინდა მოსკოვში. შეერთებული შტატების ვიცე-პრეზიდენტის ამ ვიზიტმა რუსულ მედიაში ათობითჯერ უფრო აქტიურად გაშუქდა. მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ლექციაზე მან მოიყვანა კოსიგინის ცნობილი ფრაზა ორი ქვეყნის ურთიერთ უნდობლობის შესახებ. ბაიდენის ვიზიტი 2011 წლის მარტში სამი დღის განმავლობაში გაგრძელდა. ამ დღეებში ვიცე-პრეზიდენტმა და მისმა მეუღლემ გვირგვინით შეამკეს უცნობი ჯარისკაცის საფლავი, შემდეგ ბაიდენი შეხვდა ამერიკელ ელჩს და ამერიკელ ბიზნესმენებს, რომლებიც რუსეთში მუშაობდნენ. შემდეგ იგი ეწვია Skolkovo– ს ინოვაციების ცენტრს, სადაც ის შეხვდა ვიცე პრემიერ მინისტრს იგორ შუვალოვს და მონაწილეობა მიიღო Boeing– სა და Aeroflot– ს შორის ხელშეკრულების გაფორმებაში რუსეთში რვა Boeing 777– ის მიწოდების შესახებ. ვიცე-პრეზიდენტის ვიზიტის ძირითადი მიზანი იყო რუსეთის ფედერაციის მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში გაწევრიანების საკითხი. ამას მოჰყვა შეხვედრები დიმიტრი მედვედევთან და ვლადიმერ პუტინთან. ამ საუბრების დროს შეეხო "რუსეთი-მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის" თემას, ბაიდენმა ისაუბრა ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობების "გადატვირთვის" შესახებ. თავის მხრივ, პუტინმა თავის ამერიკელ კოლეგა მიიწვია, განიხილონ უვიზო რეჟიმის დამყარების პერსპექტივას შეერთებულ შტატებსა და რუსეთს შორის. პოლიტიკოსი ვლადიმერ რიჟკოვი ბაიდენს "უბრალო, პოპულარულ პოლიტიკოსს" უწოდებს - ნებისმიერ შემთხვევაში, ამერიკელი ცდილობდა ასეთი შთაბეჭდილების მოხდენას. მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სტუდენტებთან შეხვედრაზე პოლიტიკოსმა გააკრიტიკა რუსული ბიზნესის კლიმატი და მას ასევე არ მოსწონს რუსეთში სასამართლო სისტემის სტრუქტურა. ამასთან, მან დაარწმუნა, რომ შეერთებულ შტატებსა და რუსეთს შორის ურთიერთ უნდობლობის ყოფილი მიზეზები უკვე დიდი ხანია აღმოიფხვრება, აუცილებელია ორმხრივი ურთიერთობების განვითარება - ისინი ორმხრივად სასარგებლოა, ირწმუნება ჯო ბაიდენი.


0
183
5-ს მოსწონს
ავტორი:ნიკოლოზ ხუციშვილი
ნიკოლოზ ხუციშვილი
183