მონები ნელა მიუყვებოდნენ ერთმანეთის კვალს და თითოეულს ხელში გაპრიალებული ქვა ეჭირა. მინების კილომეტრნახევარი სიგრძის ოთხ მწკრივს, ქვის სამტეხლოდან იმ ადგილამდე, სადაც ციხე-ქალაქი შენდებოდა, შეიარაღებული ადამიანები იცავდნენ. ყოველ 10 კაცზე, 1 შეიარაღებული დაცვა მოდიოდა.

იმ ადგილზე, საიდანაც მონები მოდიოდნენ, გაპრიალებული ქვების 13 მეტრიანი ხელოვნური მთა იყო. ხოლო, მის თავზე სადამკვირვებლო მოედანი იყო მოწყობილი, რომელზეც უმაღლესი ქურუმი კრატი იჯდა. ის 4 თვის მანძილზე აკვირდებოდა მონების მსვლელობას, აკვირდებოდა მდუმარედ და ვერავინ ბედავდა, ვერც შეხედვით და ვერც სიტყვთ, მისი ფიქრების და აზრების შეწყვეტას. მონები და გუშაგები, ხელოვნურ მთას ლანდშაფტის ნაწილად მიიჩნევდნენ და იქითკენ აღარც იხედებოდნენ.

კრატის კი თავისი საფიქრალი ჰქონდა. მას უნდოდა ქვეყანა ისე მოეწყო, რომ ათასობით წლის მანძილზე ქურუმების ძალაუფლება დაემკვიდრებინა, რომელსაც მთელი დედამიწის მოსახლეობა დაემორჩილებოდა, მათ შორის, სხვადასხვა სახელმწიფოს ხელისუფლება და მეთაურები.

ერთხელ კრატი მთის მწვერვალიდან ჩამოვიდა და თავის ადგილზე საკუთარი ორეული დასვა. გამოიცვალა ტანსაცმელი, მოიხსნა პარიკი და გუშაგების უფროსს უთხრა, რომ ისიც, სხვა მონების მსგავსად, მიჯაჭვულების მწკრივში ჩაეყენებინა, ახალგაზრდა მონის – ნარდის შემდეგ. მას ხელ-ფეხზე ბორკილები გაუკეთეს, ისე, როგორც სხვა მონებს, მწკრივში ჩააყენეს.

როდესაც ქურუმი მონებს აკვირდებოდა, შენიშნა, რომ ნარდი სხვებისგან განსხვავებით, გაფანტული მზერით არ იყურებოდა – ის კონცენტრირებული და ჩაფიქრებული, ხან კი აღელვებული იყო.

«ე. ი. ის რაღაც გეგმას ამუშავებს», — მიხვდა ქურუმი, მას უნდოდა დარწმუნებულიყო, რამდენად გამართლდებოდა მისი დაკვირვება და იმიტომ მიმართა ამ ზომებს.

ორი დღე მიჰყვებოდა კრატი ნარდს, მდუმარედ გადაჰქონდა ქვები სამტეხლოდან ქალაქამდე, ტრაპეზის დროს მის გვერდით იჯდა და მის გვერდით ეძინა მონების ბარაკში. მესამე დღეს, როგორც კი «ძილის» ბრძანება გასცეს, კრატი მიბრუნდა ახალგაზრდა მონისკენ და ჩურჩულით და სასოწარკვეთით, ისე, უმისამართოდ წარმოთქვა:

— ნუთუ, სიცოცხლის ბოლომდე ასე იქნება?

და ქურუმმა დაინახა, რომ ახალგაზრდა მონა შეცბა და უეცრად შემობრუნდა მისკენ. მას თვალები უბრწყინავდა და ეს ბრწყინვალება ბარაკის მბჟუტავი ჩირაღდნების ფონზეც კი ჩანდა.

— ასე დიდხანს არ გაგრძელდება. მე გეგმას ვამუშავებ... და შენ მოხუცო, შეგიძლია მასში მონაწილეობის მიღება, – ჩაიჩურჩულა ახალგაზრდა მონამ.

— რა გეგმაა? – გულგრილად და შვებით იკითხა ქურუმმა.

და ნარდმა დამაჯერებლად დაიწყო ახსნა:

— შენც, მოხუცო და მეც და ყველა მონა, სულ მალე თავისუფალი ადამიანები ვიქნებით. აბა დათვალე მოხუცო: ყოველ 10 მონაზე 1 გუშაგი მოდის. 15 მონა ქალს, რომელიც რეცხავს, ალაგებს და კერძებს ამზადებს, ასევე 1 მეთვალყურე ჰყავს. თუ შეთანხმებულ დროს, ერთდროულად დავესხმებით მათ თავს, ნამდვილად ვაჯობებთ. ჩვენს თავებს დავიხსნით ამ მონობისგან. თუნდაც, ისინი შეიარაღებულები იყვნენ, ჩვენ კი მიჯაჭვულები, ანგარიში მაინც ჩვენს სასარგებლოდ არის – 1 მცველზე – 10 მონა მოდის. მათ განვაიარაღებთ, შევკრავთ და შევიარაღდებით.

— ეჰ, ახალგაზრდავ, – ისევ ამოიოხრა კრატიმ, – შენი გეგმა სრულყოფილი არ არის: მეთვალყურეების განიარაღება კი შეიძლება, მაგრამ ხელისუფლება მათ ნაცვლად სხვებს გამოგზავნის, იქნებ არმიაც კი გამოგზავნოს და ყველას ერთიანად ამოგვხოცავენ.

— მე ამაზეც ვიფიქრე, მოხუცო. ისეთი დრო უნდა შევარჩიოთ, როდესაც არმია არ იქნება. და ეს დრო, შორს აღარ არის. ჩვენ ვხედავთ, რომ არმიას ლაშქრობისთვის ამზადებენ. საგზალს ამზადებენ 3 თვის გზისთვის. ე. ი. სამი თვის შემდეგ, ისინი დანიშნულების ადგილზე მივლენ და ბრძოლაში ჩაებმებიან. ბრძოლისას ისინი დასუსტდებიან, მაგრამ გაიმარჯვებენ და მონებსაც წამოიყვანენ, – მათთვის უკვე ახალ ბარაკებსაც აშენებენ. ჩვენ მაშინ უნდა მოვაწყოთ ამბოხება, როდესაც ჩვენი ჯარი ბრძოლაში ჩაერთვება. შიკრიკს ერთი თვე მაინც დასჭირდება, არმიისთვის უკან დაბრუნების ბრძანების ჩასატანად. დასუსტებული არმია მხოლოდ 3 თვის შემდეგ შეძლებს დაბრუნებას. მათ დასახვედრად რომ მოვემზადოთ, 4 თვე გვექნება. ჩვენ რიცხობრივად მათზე ნაკლები არ ვიქნებით. ტყვედ აყვანილი მონები ჩვენთან მოისურვებენ ყოფნას, როდესაც ნახავენ, თუ რაშია საქმე. მე ყველაფერი გათვლილი მაქვს, მოხუცო.

— მართალია, ყმაწვილო, აზრებში და გეგმებში მეთვალყურეების განიარაღებაც შეიძლება და არმიის დამარცხებაც, — უპასუხა ქურუმმა და დაამატა: — მაგრამ, მონები შემდეგ რას გააკეთებენ, ან ხელისუფლებას და არმიას რა ბედი ელის?

— მაგაზე ბევრი არ მიფიქრია და მხოლოდ ერთი აზრი მომდის თავში: ყველა, ვინც დღეს მონა არის – თავისუფალი იქნება, ხოლო ვინც თავისუფალია – მონა გახდება. – თითქოს ხმამაღლა ფიქრობდა, ისე წარმოთქვა ნარდიმ.

— ქურუმები? რომ გაიმარჯვებ, ისინიც მონებად იქცევიან?

— ქურუმები? არც მაგაზე მიფიქრია. მაგრამ, ახლა რომ დავფიქრდი, – იყვნენ, როგორც არიან. მათ ყურს ყველა უგდებს, მონებიც და ხელისუფლებაც. თუმცა, ხან რთულია მათი გაგება, მაგრამ ვფიქრობ, რომ ისინი უვნებლები არიან. დაე, მოგვიყვნენ ღმერთებზე, ხოლო ჩვენ – ჩვენს ცხოვრებას თავად მივხედავთ.

— მართალია — ეს კარგი იქნება, — უპასუხა ქურუმმა და თავი მოიმძინარა.

მაგრამ კრატის იმ ღამეს არ სძინებია. ის ფიქრობდა:

«რა თქმა უნდა, ყველაზე მარტივი, ხელისუფლებისთვის შეთქმულების ამბის შეტყობინება იქნებოდა და ამ ახალგაზრდას დაიჭერენ. ეტყობა, რომ ის არის წინამძღოლი. მაგრამ, ამით პრობლემა არ მოგვარდება, – მონობიდან გათავისუფლების სურვილი ყოველთვის ექნებათ ადამიანებს. ახალი წინამძღოლი გაჩნდება, რომელიც ახალ გეგმას შეადგენს... და რაკი ასეა – სახელმწიფოსთვის მთავარი საფრთხე, ყოველთვის სახელმწიფოს შიგნითვე იქნება».

კრატიას წინაშე ამოცანა დადგა: უნდა მოეფიქრებინა გეგმა, რომლითაც მხოლოდ ეგვიპტელებს კი არა, მთელს მსოფლიოს დაიმონებდა.

ის ხვდებოდა, რომ დასახულ მიზანს მხოლოდ ფიზიკური ძალადობით ვერ მიაღწევდა. საჭირო იყო ფსიქოლოგიური ზეწოლა ცალკეულ ადამიანზე... მთელ ერზე.

ადამიანის აზრების ტრანსფორმირებაა საჭირო, თითოეულს უნდა შთაეგონოს, რომ მონობა ყველაზე დიდი სიკეთეა. საჭიროა თვითგანვითარებადი პროგრამის გაშვება, რომელიც ხალხების დეზორიენტაციას მოახდენს დროში, სივრცეში და მსოფლმხედველობაში. მაგრამ ყველაზე მთავარი – რეალობის ადექვატური აღქმა უნდა ყოფილიყო.

კრატის თავში ერთი აზრი მეორეს ცვლიდა და რაც დრო გადიოდა, მისი აზროვნება მით უფრო ჩქარდებოდა. ის უკვე ვეღარ გრძნობდა საკუთარი სხეულის სიმძიმეს და ვეღარც ხელ-ფეხზე დადებულ ბორკილებს გრძნობდა. და უეცრად, ცაში მეხის გავარდნასავით უეცრად, პროგრამა გაჩნდა. ის დაზუსტებული და განხილული არ იყო, მაგრამ მისი მასშტაბურობის შეგრძნება უკვე შეიძლებოდა... და კრატიმ თავი მსოფლიოს ერთპიროვნულ მმართველად იგრძნო.

ბორკილებდადებული ქურუმი მონებს შორის იწვა და აღფრთოვანებული იყო საკუთარი თავით: «დილით, როდესაც სამუშაოზე გაგვიყვანენ, ნიშანს მივცემ დაცვის უფროსი და ის ჩემი მწკრივიდან გამოყვანის და ბორკილების მოხსნის ბრძანებას გასცემს.

მე დავხვეწ გეგმას, სულ რამდენიმე სიტყვას ვიტყვი, – და მსოფლიო დამემორჩილება! წარმოუდგენელია, სულ რამდენიმე სიტყვა და მსოფლიოს ბატონი ხარ...

ღმერთმა ადამიანს მისცა ძალა, რომლის თანაბარი მთელს სამყაროში არ მოიძებნება, ეს ძალა — ადამიანის აზროვნებაა. ის ამბობს სიტყვას და ისტორიის მიმართულება იცვლება.

ყველაფერი მართლაც რომ კარგად აეწყო. მონებმა აჯანყების გეგმა მოამზადეს. ის მართლაც კარგად მოფიქრებულია და შეიძლება მათთვის, გარკვეული პერიოდით, შედეგის მომტანიც კი იყოს. მაგრამ მე მხოლოდ რამდენიმე ფრაზას ვიტყვი და არა მხოლოდ ამ მონებს, მათ შთამომავლებსაც მონობას ვაიძულებ, დამდეგი ათასწლეულის მანძილზე».

დილით, კრატიას ნიშნისთანავე, დაცვის უფროსმა ბორკილები თავადვე მოხსნა და უკვე მეორე დღეს, მის სამეთვალყურეო მოედანზე დანარჩენი 5 ქურუმი და ფარაონი მიიწვიეს.

შეკრებილების წინაშე კრატიმ თავისი სიტყვა დაიწყო:

— ის, რასაც თქვენ აქ მოისმენთ, არავინ უნდა ჩაიწეროს და არავის უნდა უთხრათ. ჩვენს ირგვლივ კედლები არ არის, და ჩემს სიტყვებს, თქვენს გარდა, ვერავინ გაიგებს. მე მოვიფიქრე საშუალება, რომ დედამიწაზე ყველა ადამიანი ჩვენს ფარაონს დაემონოს. ამის გაკეთება, მრავალრიცხოვანი არმიით და ომებითაც კი ვერ მოხერხდება. მაგრამ, მე ამას სულ რამდენიმე ფრაზის წარმოთქმით გავაკეთებ. გავა სულ ორი დღე და თქვენ მსოფლიოს ცვლილების თვითმხილველნი გახდებით. უყურეთ: ქვემოთ ერთმანეთზე ჯაჭვით მიბმული მონები, თითო-თითი ქვას ეზიდებიან. მათ უამრავი შეიარაღებული მეთვალყურე ჰყავთ. რაც უფრო მეტი მონაა, მით უკეთესია სახელმწიფოსთვის, — დღემდე ასე ვთვლიდით. მაგრამ, რაც უფრო მეტი მონაა, მით უფრო დიდია მათი აჯანყების საფრთხე და ხარჯი. ჩვენ სულ უფრო მეტად ვზრდით დაცვას, იმიტომ რომ სხვანაირად არ იმუშავებენ. მაგრამ შეიარაღებული ზედამხედველობის მიუხედავად, ისინი მაინც აჯანყებაზე ფიქრობენ. ნახეთ რა ნელა მოძრაობენ, ხოლო გაზარმაცებული მეთვალყურეები მათ არ აჩქარებენ, რადგან არც თვითონ ეხალისებათ ამ სიცხეში სწრაფად სიარული. ჩემი გეგმის მიხედვით, მონები ბევრად უფრო სწრაფად ივლიან და იარაღიანი ზედამხედველიც აღარ იქნება საჭირო. მეთვალყურეებიც მონები გახდებიან და მათთან ერთად შეუდგებიან ქვების გადაზიდვას. ამის შესრულება კი ასე შეიძლება:

დღეს, სამუშაო დღე რომ დასრულდება, მონებს გააცანით ფარაონის ბრძანება, რომელშიც ეწერება:

«მომავალი დღის განთიადიდან ყველა მონას თავისუფლება ეძლევა. თითოეულ ქვაში, რომელსაც თავისუფალი ადამიანი ქალაქის მშენებლობაზე მიიტანს, ერთ მონეტას მიიღებს. მონეტის გადაცვლა საკვებში, ტანსაცმელში, ქალაქის საცხოვრებელში, სასახლეში და ქალაქშიც შეეძლება. ამიერიდან თქვენ — თავისუფალი ადამიანები ხართ».

როდესაც ქურუმებმა კრატის სიტყვა მოისმინეს, ერთ-ერთმა, ასაკით ყველაზე უფროსმა, თქვა:

— შენ — ხარ დემონი, კრატი. შენი ჩანაფიქრი დემონიზმია, რომელიც დედამიწის ბევრ მკვიდრს შეეყრება.

— და, ე, დემონ კრატი — ვიყო, და ჩემს ჩანაფიქრს ადამიანებმა დემონკრატია უწოდონ. მაგრამ, ეს უნდა გაკეთდეს!

მზის ჩასვლისას, ფარაონის ბრძანება მონებს გააცნეს, მათ გაოცებას საზღვარი არ ჰქონდა და ბევრს ღამე არც კი სძინებია, რადგან საკუთარ მომავალზე და ბედნიერ ცხოვრებაზე ფიქრობდნენ.

მომდევნო დილას, ქურუმები და ფარაონი ისევ ავიდნენ ხელოვნური მთის სათვალთვალო მოედანზე. სურათი, რომელიც მათ თვალწინ გადაიშალა, ნამდვილად რომ, გამაოგნებელი იყო და ყველა მოლოდინს გადააჭარბა. ათასობით ადამიანი, ყოფილი მონები, რომლებიც წინა დღეს თითო ქვას ძლივს მიათრევდნენ, ქვებით ხელში, ერთმანეთს სირბილში ეჯიბრებოდნენ. ზოგს 2-2 ქვაც კი მიჰქონდა სამტეხლოდნ ქალაქამდე. ქვებს მათი ყოფილი მეთვალყურეებიც ეზიდებოდნენ და ყველა სხვა, ვისაც ფულის გამომუშავების სურვილი ჰქონდა. ადამიანებმა, რომლებმაც თავი თავისუფლებად ჩათვალეს (მათ ხომ ბორკილები მოიშორეს), რაც შეიძლება მეტი მონეტის მოგროვებას ცდილობდნენ, რომ მომავალში, ბედნიერი ცხოვრება მოეწყოთ.

კრატიმ კიდევ რამდენიმე თვე გაატარა სათვალთვალო მოედანზე და იმ ხნის მანძილზე, სიამოვნებით აკვირდებოდა იმას, რაც ქვემოთ ხდებოდა.

ცვლილება კი კოლოსალური იყო: ყოფილი მონები პატარა ჯგუფებში გაერთიანდნენ, ურიკები გააკეთეს, ქვებით დატვირთეს და მას, სიცხით და ოფლით გათანგულები, ქალაქისკენ მიათრევდნენ.

«მათ კიდევ ბევრი დამხმარე საშუალება გამოიგონეს, — თავისთვის ფიქრობდა კმაყოფილი კრატი, — აი უკვე შიდა მომსახურებაც გაჩნდა: წყლის და საკვების დამტარებლები».

მუშების ნაწილი პირდაპირ ფეხზე მდგომი ჭამდა საჭმელს, რომ ბარაკში წასვლაზე დრო არ დაეკარგათ და მომსახურებისთვის იმ მონეტებს იხდიდნენ, ქვის გადატანაში რომ იღებდნენ.

«განსაცვიფრებელია, მათ უკვე წამალიც კი აქვთ: პირდაპირ მუშაონის დროს სამედიცინი დახმარება ეწეოდათ ქვის მზიდავებს და ესეც მონეტების სანაცვლოდ. მათი შრომა უფრო ორგანიზებული რომ ყოფილიყო, მოძრაობის მარეგულირებელიც ამოირჩიეს. მალე, ალბათ, ხელმძღვანელებს და მსაჯულებსაც აირჩევენ. დაე, აირჩიონ: რადგან თვლიან, რომ თავისუფლები არიან. მაგრამ, არსი არ შეცვლილა – ისინი ისევ ქვებს ეზიდებიან…» — ფიქრობდა კრატი.

ასე, ათასწლეულების მანძილზე, დარბიან იმ მონების შთამომავლები და მონეტების სანაცვლოდ, მძიმე ტვირთს ეზიდებიან, — სწორედ ისე, როგორც ეს კრატმა იწინასწარმეტყველა...

თქვენთვის ასევე საინტერესო იქნება:
ჩვევები, რომლებიც გამდიდრების საშუალებას არ გვაძლევს
სასარგებლო რჩევები ფსიქოლოგებისგან

ეს ყველა მშობელმა უნდა იცოდეს!