აგერ უკვე 25 წელია საბჭოთა კავშირი აღარ არსებობს და გარშემო მუდამ ისმის რა ცუდი იყო საბჭოთა კავშირი, რა ცუდად ცხოვრობდა ხალხი, მაღაზიებში არაფერი არ იყო, რა ბოროტი ხელმძღვანელობა ჰყავდა ქვეყანას და ა.შ.

ეს ყველაფერი ისმის ტელევიზიიდან, რადიოდან თუ პრესიდან და საერთოდ ამ სულისკვეთებით მთლიანად გაჟღენთილია საზოგადოება.თუმცა შინაგანად მთელი ცნობიერება ეწინააღმდეგება ამ მითს და უბრალოდ წარსულში გახედვა, ცხოვრების გაანალიზებას თუ შედარებას, სულ სხვა ლოგიკურ დასკვნამდე მიჰყავხარ.

დავიბადე 60-იან წლებში, ხრუშოვსაც კი მოვესწარი. მე პირადად არ მახსოვს ხრუშჩოვი, თუმცა მშობლებისგან ვიცოდი თუ როგორ ურტყა ფეხსაცელი მაგიდაზე გაეროს გენერალულ ანსამბლეაზე, როგორ დაიტრაბახა ამერიკელებთან, რომ "რაკეტებს სოსისებივით უშვებენ", რომ ქვეყანა "სიმინდის ველებად" უნდა იქცეს და ა.შ.

ასე, რომ ხრუშჩოვის დროინდელ ცხოვრებაზე პირადად ვერაფერს გეტყვით.აი შემდგომი პერიოდის ცხოვრების ყველა ეტაპი მოდით ობიექტურად, ცივი გონებით, ყოველგვარი პათეთიკის გარეშე გავიხსენოთ..

1) საბავშვო ბაღი და სკოლა-სუფთა შენობები, თითქმის ყოველ ზაფხულს არემონტებდნენ რა თქმა უნდა სახელმწიფოს ხარჯზე.კვება სკოლანდელ დაწესებულებებში ყველასთვის უფასო იყო, ხოლო მრავალშვილიანი, არასრული და დაბალხელფასიანი ოჯახების შვილები სკოლაშიც უფასოდ იკვებებოდნენ.ხანდახან მასწავლებლები მშობლებს ფულს მოატანინებდნენ ხოლმე, მაგალითად ახალი ფარდებისთვის.

2) უმაღლესი სასწავლებელი-განათლება, რომ უფასო იყო ეგ ყველა იცით და თავს აღარ შეგაწყენთ.ნებისმიერ უმაღლესდამთავრებულს ელოდა სამუშაო.სხვათა შორის სავალდებულო იყო 3 წელი მუშაობა.წითელი დიპლომის კურსდამთავრებულებს ჰქონდათ უფლება თვითონ აერჩიათ სამუშაო.სტუდენტებისთვის არსებობდა საერთო საცხოვრებელი-სტუდქალაქი, რა თქმა უნდა უფასოდ.

3) დასვენება და სპორტი-მოსწავლეებისთვის და სტუდენტებისთვის არსებობდა სპორტსკოლები, სხვადასხვა წრეები, (მუსიკალური, დრამატული და სხვა), რა თქმა უნდა ყველაფერი უფასოდ.საზაფხულო დასასვენებელი ბანაკები, განსაკუთრებით წარჩინებულ ბავშვებს "არტეკის" ან "ახალგაზრდა გვარდიის" ბანაკებში უშვებდნენ.(ესეც უფასოდ)

4)საცხოვრებელი-საკითხი ასე იდგა, მოსახლეობა მატულობს, იქმნება ახალი ოჯახები და რა თქმა უნდა მათ სჭირდებათ საცხოვრებელი.სამუშაო ადგილზე აგიყვანდნენ აღრიცხვაზე და დაელოდებოდი ბინას. რიგში ლოდინი შესაძლოა 3 წელი ან 10 -15 წელიც გაგრძელებულიყო, თუმცა ბინას აუცილებლად მიიღებდით.კვადრატული მეტრები ოჯახის სულადობაზე იყო დამოკიდებული.

მრავალი მსხვილი ქარხანა თვითონ აშენებდა დასახლებებს თავიანთი თანამშრომლებისთის, სხვათა შორის თავის ინფრასტრუქტურით:სკოლებით, ბაღებით და სპორტული მოედნებით.

5)სამუშაო-საბჭოთა კავშირში რომ უმუშევრობა არ არსებობდა, ეს ყველამ იცით.პირიქით ხშირად სპეციალისტები არ ყოფნიდათ ხოლმე და ამიტომ განათლების სამინისტრომ წინასწარ იცოდა გეგმის მიხედვით 5 წლის შემდეგ რისი და რამდენი სპეციალისტი დასჭირდებოდათ.

6)ცხოვრების დონე, მაღაზიები, და ფასები-ხშირად არის, რომ საბჭოთა კავშირის დროინდელ მაღაზიებს აღწერენ ან აჩვენებენ ცარიელი დახლებით.ეს მართლაც ასე იყო, როდესაც საბჭოთა კავშირი დაშლის პირას იყო, 90-იან წლებში.თუმცა სულ სხვა სურათი იყო ადრე.იყო ყველაფერი და საკმაოდ იაფი, თუმცა დღევანდელ მდიდარ ასორტიმენტს ნამდვილად ვერ შეედრება.

მოკლედ, ჩაცმისთვის, ჭამისითვის და დასვენებისთვის ყველაზე უბრალო მშრომელს ყოველთვის ყოფნიდა ფული, რაც შეეხება მსხვილ ელექტრონულ საქონელს, (ტელევიზორი, მაცივარი და ა.შ) უმეტესად კრედიტით გამოჰქონდათ.

7) საქონლის ხარისხი-კვების პროდუქტებს კიდევ თუ არა უშავდა, საშინელება იყო მსუბუქი მრეწველობა.უბრალოდ შეუძლებელი იყო შეგეძინათ ხარისხიანი საბჭოთა წარმოების ჩასაცმელი ან ფეხსაცმელი.შეხვიდოდით მაღაზიაში და ტირილი მოგინდებოდათ ისეთი საშინელებები იყიდებოდა.იმიტომ, რომ მსუბუქი მრეწველობა მკვეთრად ჩამორჩებოდა მოდურ სიახლეებს და "მოდის" კანონმდებლებლები თვითონვე იყვნენ.თუმცა კარგი ჩაცმა საბჭოთა მოქალაქეებს არ აკლდათ, გადამყიდელების, ე. წ. "ბარიგების" წყალობით.

მკვეთრად გამოსწორდა სიტუაცია 80-იანი წლების შუა ხანებიდან, როდესაც კერძო საწარმოები ე.წ. კოოპერატივები გაიხსნა.

რაც შეეხება მძიმე მრეწველობას, აქ სიტუაცია შედარებით ბევრად უფრო კარგად იყო.

8)მედიცინა-საჭოთა ექიმების პროფესიონალიზმზე დღესაც მიდის კამათი, თუმცა ერთი რამ უდავოა, ოფთამოლოგიაში და კარდიოქირურგიაში საბჭოთა კავშირი მსოფლიო ლიდერი იყო, არც თერაპიაში ჩამორჩებოდნენ და ეს ყველაფერი უფასო სამედიცინო მომსახურების ფონზე.

9)კულტურა-ან სფეროს განასკუთრებულად დიდი ყურადღება ეთმობოდა და ხელოვანების დაფასება ერთ-ერთი ყველაზე დიდი პრივილეგია იყო.უდაოდ, მწერლები, მსახიობები, მხატვრები თუ ხელოვნების სხვა დარგის მოღვაწეები ბევრად უფრო დაფასებული და პრივილეგირებული იყვნენ საბჭოთა პერიოდში.

10)იდეოლოგია-საშინელება...ბავშვობაში ლექსები ლენინზე, მერე წითელი ყელსახვევი, კომკავშირი, პარტიულობა, ღმერთის უარყოფა..ცენზურა ყველგან და ყველაფერში...ამას ყველაფერს მხოლოდ ჩუმად სამზარეულოში ახლობლების წრეში განსჯიდი...თუმცა იმ თაობის ნებისმიერი ადამიანი დამეთანხმება, რომ არალეგალურად სიმწრით მოპოვებული ამერიკული ფილმის ან რომელიმე როკ-ჯგუფის ჩანაწერი ბევრად უფრო ტკბილი საცქერი ან მოსასმენი იყო.