კონფლიქტები მათ სისასტიკით ჰიტლერსაც კი აჯობეს 2016, 9 თებერვალი, 12:34 ![]() ინდიელები გაანადგურეს პრერიების ამთვისებლებმა და სხვა კრიმინალურმა ელემენტებმა, რომლებიც რატომღაც დღემდე ეროვნულ გმირებად ითვლებიან აშშ-ში და კანადაში. ძალზე გულდასაწყვეტია, რომ ჩრდილო ამერიკელი მამაცი აბორიგენი მოსახლეობის ეთნიკური ნიშნით განადგურებაზე ისტორია სდუმს.ყველამ იცის ჰოლოკოსტის შესახებ, ებრაელების გენოციდი, მაგრამ ინდიელების ამბავს წაუყრუა დემოკრატიულმა საზოგადოებამ. არა და ეს გონოციდია.ადამიანებს კლავდნენ მხოლოდ იმის გულისთვის, რომ ის ინდიელი იყო!ამერიკის აღმოჩენიდან ნახევარი საუკუნის განმავლობაში ადგილობრივი მაცხოვრებლებს საერთოდ ადამიანებად არ თვლიდნენ.მათ ნატურალურად ცხოველებად მიიჩნევდნენ.საფუძველი ასეთი იყო: ინდიელები არ არიან მოხსენიებული ბიბლიაში!!! ესე იგი ისინი არ არსებობენ. გენოციდი ლათინური სიტყვაა(genos -ტომი, cide-მკვლელობა)და ნიშნავს ტომის ან ხალხის სრულ განადგურებას ნიშნავს.ოქსფორდის ლექსიკონი ასე განმარტავს გენოციდს:"ეთნიკური ან ნაციონალური ჯგუფების წინასწარგანზრახული და სისტემატიური განადგურება". აშშ-ს ხელისუფლებამ უარი განაცხადა გაეროს კონვენციის რატიფიცირებაზე, რომელიც გენოციდს შეეხებოდა.არცაა გასაკვირი, გენოციდის მრავალი ასპექტი განხორციელედა აბორიგენი ამერიკელების წინააღმდეგ. აი ამერიკული გენოცდის სია:მასობრივი განადგურება, ბიოლოგიური ომი, იძულებითი გადასახლება საცხოვრებელი ადგილიდან, თავისუფლების აღკვეთა, იმ ღირებულებების დანერგვა, რომელიც უცხო იყო აბორიგენი მოსახლეობისთვის, ადგილობრივი ქალების იძულებითი სტერილიზაცია, რელიგიური რიტუალების აკრძალვა და ა.შ. ![]() ჩრდილოამერიკული ჰოლოკოსტი ბევრად უფრო მძიმეა და საშინელი, ვიდრე აპარტეიდი სამხრეთ აფრიკაში ან ებრაელების გენოციდი მეორე მსოფლიო ომის დროს.სადაა მემორიალები?სადმე იმართება ხსოვნის ცერემონიალები? გერმანიისგან განსხვავებით ამერიკას არ სურს აღიაროს ინდიელების გენოციდი, რომ ეს იყო სისტემური გეგმა, რომელიც მიზნად ისახავდა აბორიგენი მოსახლეობის საბოლოოდ განადგურებას. აშშ-ში "ინდიელთა პრობლემაზე" 1910 წლის აპრილამდე დუნკან კემბელ სკოტი მუშაობდა, ხოლო კანადაში ადოლფ ეიჰმანი. ღმერთის სახელით მარლონ ბრანდო თავის ავტობიოგრაფიულ რომანში რამდენიმე გვერდს უძღვნის ინდიელთა გენოციდს:"მიწების ჩამორთმევის შემდეგ, ცოცხლად დარჩენილები რეზერვაციებში შეყარეს, მთავრობამ მათთან მისიონერები გაუშვა, რომლებიც ცდილობდნენ ინდილები ქრისტიანობაზე მოექციათ.როდესაც დავინტერესდი ამერიკელი ინდიელებით, აღმოვაჩინე, რომ ბევრი მათ ადამიანებადაც არ თვლიდა... ასე იყო თავიდანვე." ![]() ამერიკელი ჯარისკაცები ინდიელ ქალებს ბოქვენს და მკერდს აჭრიდნენ, შემდეგ ისინი სხეულის ამ ნაწილებს კარპაჭის და ქისების დასამზადებლად იყენებდნენ, სხვა ტროფეისთან ერთად(მოჭრილი ყურებით, ცხვირით და სკალპით)ამ ყველაფერს დენვერის ოპერის თეატრში წარადგენდნენ. და ბოლოს..როდესაც აშშ ცდილობს გაანათლოს სხვა ერი და დაგმოს ბარბაროსობის, უსულგულობის ან ტოტალიტარიზმის გამო, არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ლეშის აყროლება აშშ-დან დაიწყო, მათ მიერ გამოყენებული საშუალებებს ძნელია ვუწოდოთ ცივილიზებური, ხოლო მათი მიზნები ძალიან საეჭვოა რომ არ ვიფიქროთ, რომ მხოლოდ საკუთარ ხეირზეა გათვლილი. ავტორი:დევიდ სტენარდი:"ამერიკული ჰოლოკოსტი"(David Stannard-American Holocaust-(Oxford Press, 1992) . 2976 13-ს მოსწონს |
მაია — მესოამერიკული ცივილიზაცია, რომელიც ცნობილია ამ ცივილიზაციათა შორის ყველაზე განვითარებული და დახვეწილი დამწერლობით, ასევე ხელოვნებით, არქიტექტურით, საოცრად დიდი მათემატიკური და ასტრონომიული ცოდნით. მიუხედავად იმისა, რომ ცივილიზაცია არსებობდა პრეკლასიკურ პერიოდში, განვითარების პიკს მიაღწია კლასიკურ პერიოდში (დაახ. ჩვ. წ. 250-900 წწ.) და განაგრძობდა არსებობას პოსტკლასიკურ პერიოდში, ესპანელთა მიერ იუკატანის ნახევარკუნძულის დაპყრობამდე. განვითარების აპოგეაში მაია წარმოადგენდა ერთ-ერთ ყველაზე დახვეწილ კულტურის მქონე, მჭიდროდ დასახლებულ საზოგადოებას.
მაიას საზოგადოებასა და მესოამერიკის სხვა ცივილიზაციათა შორის არსებობდა გარკვეული კულტურული და რელიგიური მსგავსება. დამწერლობის, ეპიგრაფიის, კალენდრის შედგენა არ შეიძლება სრულად მაიას მივაწეროთ, მათ მაღალ დონეზე დაამუშავეს და საოცრად დახვეწეს ისინი. მაიას რეგიონი ფართობით ყველაზე დიდია მესოამერიკაში, სიერა-მადრეს მთიანი მხარიდან მოყოლებული — ჩრდილო იუკატანის დაბლობებამდე, თუმცა ამ ცივილიზაციის გავლენის სფერო აღწევდა ცენტრალურ მექსიკამდე, ახლომდებარე არეალებში იგრძნობა მაიას ხელოვნებისა და არქიტექტურის გავლენა რაც გამოწვეული უნდა იყოს როგორც ვაჭრობით, ისევე გარე დაპყრობებით. მაიას ხალხი არასდროს არ „გამქრალა“ - არც კლასიკური პერიოდის ბოლოს, არც ესპანელთა მიერ იუკატანის დაპყრობისა და კოლონიზაციის პერიოდში. მექსიკისა და ბელიზის ტერიტორიაზე მცირე დასახლებებად დღესაც ცხოვრობს ხალხი, რომელთა ენა, რწმენა-წარმოდგენები, წეს-ჩვეულებები და გარეგნობაც კი 2000 წლის მანძილზე არ შეცვლილა. ენა განეკუთვნება მაია-კიჩეს ენათა ოჯახს. ნაწილმა იცის ესპანურიც. რელიგიით ფორმალურად კათოლიკეები არიან, ფაქტობრივად ინარჩუნებენ წინაქრისტიანულ რწმენათა გადმონაშთებს. თანამედროვე მაიას ძირითადი საქმიანობაა მიწათმოქმედება.
მაია — მესოამერიკული ცივილიზაცია, რომელიც ცნობილია ამ ცივილიზაციათა შორის ყველაზე განვითარებული და დახვეწილი დამწერლობით, ასევე ხელოვნებით, არქიტექტურით, საოცრად დიდი მათემატიკური და ასტრონომიული ცოდნით. მიუხედავად იმისა, რომ ცივილიზაცია არსებობდა პრეკლასიკურ პერიოდში, განვითარების პიკს მიაღწია კლასიკურ პერიოდში (დაახ. ჩვ. წ. 250-900 წწ.) და განაგრძობდა არსებობას პოსტკლასიკურ პერიოდში, ესპანელთა მიერ იუკატანის ნახევარკუნძულის დაპყრობამდე. განვითარების აპოგეაში მაია წარმოადგენდა ერთ-ერთ ყველაზე დახვეწილ კულტურის მქონე, მჭიდროდ დასახლებულ საზოგადოებას.
მაიას საზოგადოებასა და მესოამერიკის სხვა ცივილიზაციათა შორის არსებობდა გარკვეული კულტურული და რელიგიური მსგავსება. დამწერლობის, ეპიგრაფიის, კალენდრის შედგენა არ შეიძლება სრულად მაიას მივაწეროთ, მათ მაღალ დონეზე დაამუშავეს და საოცრად დახვეწეს ისინი. მაიას რეგიონი ფართობით ყველაზე დიდია მესოამერიკაში, სიერა-მადრეს მთიანი მხარიდან მოყოლებული — ჩრდილო იუკატანის დაბლობებამდე, თუმცა ამ ცივილიზაციის გავლენის სფერო აღწევდა ცენტრალურ მექსიკამდე, ახლომდებარე არეალებში იგრძნობა მაიას ხელოვნებისა და არქიტექტურის გავლენა რაც გამოწვეული უნდა იყოს როგორც ვაჭრობით, ისევე გარე დაპყრობებით. მაიას ხალხი არასდროს არ „გამქრალა“ - არც კლასიკური პერიოდის ბოლოს, არც ესპანელთა მიერ იუკატანის დაპყრობისა და კოლონიზაციის პერიოდში. მექსიკისა და ბელიზის ტერიტორიაზე მცირე დასახლებებად დღესაც ცხოვრობს ხალხი, რომელთა ენა, რწმენა-წარმოდგენები, წეს-ჩვეულებები და გარეგნობაც კი 2000 წლის მანძილზე არ შეცვლილა. ენა განეკუთვნება მაია-კიჩეს ენათა ოჯახს. ნაწილმა იცის ესპანურიც. რელიგიით ფორმალურად კათოლიკეები არიან, ფაქტობრივად ინარჩუნებენ წინაქრისტიანულ რწმენათა გადმონაშთებს. თანამედროვე მაიას ძირითადი საქმიანობაა მიწათმოქმედება.