ჩვენს პლანეტაზე უამრავი მცენარეა, რომელიც ადამიანების უმრავლესობას მხოლოდ სურათზე აქვს ნანახი და ზოგი, სურათზეც არ უნახავს. ის კი არა, თურმე, დღემდე არსებობს მცენარეები, რომლებიც ჯერაც არ აღმოუჩენიათ... ამის მტკიცებულებად, ცისფერი ყაყაჩო, ან თუნდაც, ნეპენტეს ატენბოროც საკმარისია, რომელიც ბოლო 2 საუკუნეში აღმოაჩინეს.

ეს უჩვეულო ყვავილი კუნძულ პალავანზე (ფილიპინები), 2000 წ. აღმოაჩინეს. მის აღმოსაჩენად 3 მეცნიერმა ს. მაკფერსონმა, ელ. რობინსონმა და ფილიპინელმა მეცნიერმა ფ. ჰაინრიხმა ექსპედიცია მოაწყვეს და კუნძულზე მდებარე მთა ვიქტორია დალაშქრეს, რომელზეც ამ ყვავილის დიდი "დოქები" იპოვეს.

როგორც გაირკვა, ეს უჩვეულო ყვავილი – ნამდვილი მტაცებელი ყოფილა და ის, არც მეტი არც ნაკლები – მღრღნელებით "იკვებება".

თქვენ, შესაძლებელია, ნანახი გაქვთ შოკოლადის ორქიდეა ფალენოპსისი, მაგრამ არასდროს გინახავთ და არ შეგიგრძნიათ შოკოლადის კოსმოსის სურნელი! ამ ყვავილის სამშობლო მექსიკაა და უკვე 100 წელზე მეტია, რაც ველურ ბუნებაში არ გამოჩენილა. მაგრამ, მიუხედავად ამისა, ამ სახეობის ერთმა წარმომადგენელმა მაინც შეძლო გადარჩენა. 1902 წელს ის ხელოვნურად გაამრავლეს და გაავრცელეს.

შოკოლადის კოსმოსის ყვავილი მუქი ყავისფერია და მისი დიამეტრი, დაახლოებით, 3-4 სმ–ია. მცენარე საკუთარ სახელს ამართლებს და ყვავილობის პერიოდში, ვანილის და კაკაოს გემრიელ სურნელს აფრქვევს.

ეს პატარა ზომის ყვავილია, რომელსაც 40 ტონიანი ვეშაპის მოკვლა შეუძლია. მისი გვირგვინის ფურცლები შხამს (ნეიროტოქსინი და კარდიოტოქსინი) შეიცავს, რომელიც მაშინვე თუ არ მოქმედებს, შედეგს, გარკვეული პერიოდის შემდეგ მაინც იძლევა. ამის შესახებ იციან ვეშაპებზე მონადირეებმა. ისინი მცენარის გვირგვინის ფურცლებს ქონში ურევენ და ნაზავს სანადირო შუბებს უსვამენ. ამ იარაღით დაჭრილი ცხოველი ზღვაში კვდება და რამდენიმე დღის შემდეგ, მისი გვამის ნაპირზე გამორიყვა ხდება.

არნოლდის რაფლეზია – ყველაზე დიდი ყვავილია დედამიწაზე. ის პარაზიტულ ცხოვრების წესს ეწევა და წელიწადში მხოლოდ ერთხელ ყვავდება. მისი გავრცელების არეალი მალაიზიის ტროპიკული ტყეებია. მცენარეს ფესვები არ გააჩნია და ლიანების ფესვებზე და ღეროებზე "სახლდება".
რაფლეზია თავისი ცხოვრების უდიდეს ნაწილს ისე ატარებს, რომ მის შესახებ არავინ არაფერი იცის. როდესაც ყვავილობის პერიოდი დგება, მიწიდან კოკორი ამოდის და ისე იშლება, როგორც უზარმაზარი მოწითალო-მოყავისფრო თასი. ყვავილის დიამეტრი, შეიძლება, 1 მეტრიც კი იყოს, ხოლო წონა 7 კგ-ს აღწევდეს. ყვავილობის დროს, რაფლეზია დამპალი ხორცის სუნს გამოსცემს, რომელზეც ათასობით ბუზი მიფრინავს. ხდება ყვავილის დამტვერვა და ამის შემდეგ, ის დიდი ზომის გოგრას ემსგავსება, რომელშიც უამრავი (2-4 მლნ.) თესლია. მცენარის თესლი, ჯუნგლების დიდი ზომის ცხოველებს (სპილოს, მარტორქას), ფეხით გადააქვთ და მის გამრავლებას უწყობენ ხელს.

"ზარბაზნის ხე" ყველა მნახველის გაოცებას იწვევს. ის სამხ. ამერიკის ტყეებში, სამხ. ინდოეთის და კარიბის ზღვის კუნძულების ტიპური მარადმწვანე მცენარეა. მისი ნახვა ინდოეთში, შივას ტაძრებთან და შრი-ლანკას და ტაილანდის ბუდისტური ტაძრების სიახლოვეს შეიძლება.

მცენარის სამეცნიერო სახელი კურუპიტა გვიანისია. ხოლო, ადგილობრივები, მას ზარბაზნის ხეს ეძახიან, რადგან დიდი ზომის (15-24 სმ.) ყავისფერი ნაყოფი აქვს.

მდ. ამაზონის ჯუნგლები – საიდუმლოებით მოცული ადგილია, სადაც უამრავი უჩვეულო და მოულოდნელი რამის ნახვა შეიძლება. სწორედ იქ იზრდება პალმის უნიკალური სახეობა – სოკრატია შიშველფესვიანი, რომლებსაც სიარული შეუძლია. ეს სახელი მის გარეგნობას სრულად შეესაბამება, რადგან მცენარეს ფესვები მიწის ზევით აქვს. ხოლო, ყველაზე მთავარი ის არის, რომ მას, მართალია, ძალიან ნელა, მაგრამ გადაადგილება შეუძლია.

ხის "სიარულის" მექანიზმი კი ასეთია: როდესაც გრუნტიდან სასარგებლო ნივთიერებები ამოიწურება, მის ღეროს გვერდიდან წანაზარდები ეზრდება, ხოლო ძირითადი ღერო, ნელ-ნელა ხმება. ამის შემდეგ, ხე წანაზარდებისკენ იხრება და ახალ ადგილზე ერჭობა.
აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ მოსიარულე ხეების ნახვა, ტაილანდშიც შეიძლება.

ეს ყველაზე უნივერსალური მცენარე დედამიწაზე. თავად განსაჯეთ – მისი ნაყოფის გარდა, ფოთოლი, ყვავილი, ნაყოფი, ქერქი და ფუღუროც კი გამოიყენება.

ბაობაბის ნაყოფი ძალიან გემრიელია და მისგან კარაქს და გამაგრილებელ სასმელებს ამზადებენ. ნაყოფის მოხლისა და დაფქვის შემთხვევაში კი, უგემრიელესი ყავის მომზადება შეიძლება.

ბაობაბის ფოთლებით გემრიელი სალათების გაკეთება და სუპებს მოხარშვა შეიძლება.

ყვავილის მტვერი წებოს დასამზადებლად გამოიყენება.
ბაობაბის ქერქის ნაირი წამალია, რომელიც გრიპის, დიზენტერიის, გულ-სისხლძარღვთა დაავადების, კბილის
ფუღუროში კი ცხოვრება და სხვადასხვა დანიშნულების დაწესებულების გახსნა შეიძლება.

არხის სხვა სიახლეები:

* კაცი, რომელმაც ჰიტლერზე მეტი ადამიანი მოკლა, დავიწყებას მიეცა

* პირადზე, ადამიანებთან დამოკიდებულებაზე და ცხოვრებაზე – რჩევები, რომლებიც აუცილებლად გამოგადგებათ

* "ტიტანიკის" კატასტროფა გარდაუვალი იყო – გემი პორტიდან რომ არ გასულიყო, მაინც ჩაიძირებოდა

* რომელი ვიტამინი უწყობს ხელს წონაში კლებას და მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს ჯანმრთელობის მდგომარეობას?