16 საინტერესო არტეფაქტი წარსულიდან, რომლებიც გაცილებით მეტს გიამბობთ, ვიდრე ისტორიის წიგნები
ჩვენ ყველას გვიყვარს წარსულის შეცნობა, იმისი გაგება, თუ როგორ ცხოვრობდნენ ჩვენი წინაპრები თანამედროვე გაჯეტებისა და ტექნოლოგიების გარეშე, უნებლიედ ვადარებთ ყოველდღიურობას ერთმანეთს და მაინც, წარსულის არტეფაქტებიდან ხშირად აღმოვაჩენთ ისეთ გასაოცარ და ლამაზ ნივთებს, რომლებიც დღესაც კი სუნთქვას გვიკრავს:
1. რქისგან დამზადებული საფერფლე, ჩრდილოეთ ევროპა, 1530-55 წლები
2. ოქტავიანე ავგუსტუსის მეუღლის ლივიას ვილა აღმოაჩინეს 1863 წელს პრიმა პორტაში, რომის ჩრდილოეთით. ნამდვილი სენსაცია იყო მიწისქვეშა ოთახის პოვნა, რომლის კედლები მთლიანად იყო მორთული საზაფხულო ბაღის ამსახველი საოცარი ფრესკით.
3. სავარაუდოდ ყველაზე ძველი ფეხსაცმელები მსოფლიოში. სანდლები ნაპოვნია კუევა დე ლოს მურსიელაგოსში, ესპანეთში, ნეოლითის მთავარ არქეოლოგიურ ადგილზე. ძვ. წ. 7500–5000 წლები
4. გრენლანდიის ტუპილაკი არის საშინელი, ჯადოსნური არსება, რომელიც დამზადებულია რთული ბუნებრივი მასალისგან, მას უნდა მოეტანა სხვა ადამიანისთვის სიკვდილი და უბედურება.
5. უძველესი გასწორებული დავალება მსოფლიოში, 4000 წლის წინანდელი. შუა ეგვიპტელი მოსწავლის „რვეული“ძვ. წ. 1981-1802 წლებიდან. მასზე მასწავლებელმა ორთოგრაფიული შეცდომები წითელი ნიშნებით გაასწორა.
6. ვინსენტ ვან გოგის დამალული ავტოპორტრეტი, რომელიც დაფარულია წებოსა და მუყაოს ფენების ქვეშ ნახატის "გლეხი ქალის თავი" უკანა მხარეს. პორტრეტის რენტგენოლოგიური გამოკვლევა ცხადყოფს წვერიანი მხატვრის მოჩვენებით ხედს, რომელიც დაჟინებით უყურებს მაყურებელს, 1885 წელი.
7. ხის ხანჯალი ზვიგენის კბილებით. კირიბატი, მე-19 საუკუნე
8. ქალის, სახელად უმაიატის დაკრძალვის პორტრეტი პალმირენაში, ახ. წ. 100-200 წელი.
9. ხის ბიუსტი ადამიანის თმით და პიგმენტებით, სოლომონის კუნძულები, XIX საუკუნე
10. პარფიუმერიის ბოთლი, რომელიც შედგება რვა შუშის პატარა ბოთლისაგან, ფორთოხლის ნაჭრების ფორმის, ჩადგმულია კერამიკულ სადგამში, 1925 წელი. ნოტებია ჩიპრი, ქარვა, ჰელიოტროპი, ვარდი, ჟასმინი, ეპიგეა, მიმოზა, ხეობის შროშანი, იასამანი, ია.
11. წმინდა ბასილის ხელის რელიქვია, დაახლ. 379 წელი, ვენეცია წმინდა გიორგის ბერძნული მართლმადიდებლური ეკლესია.
12. უძველესი ეტრუსკული მოჩუქურთმებული სპილოს ძვლის სავარცხელი ორი ლომის ქანდაკებით, ძვ. წ. მე-6 საუკუნე
13. შავი ტყავის წიგნის შესანახი ჩანთა იტალიიდან. დაახლოებით 1465-1485 წლები
14. ჰერკულანეუმის ერთ-ერთ ვილაში აღმოაჩინეს წითური ქალის პორტრეტი, რომლის სახის ნაკვთები, სამეფო დიადემა და მარგალიტიანი პაწაწინა ქინძისთავებით მორთული ვარცხნილობა, კლეოპატრა VII-ის მშობიარობის შემდგომ გამოსახულებას მიანიშნებს. ობიექტი თარიღდება ჩვენი წელთაღრიცხვით I საუკუნით
15. სამურაების კლანის ბიჭის ოფიციალური სამოსი. იაპონია, ედოს პერიოდი, 1800-1850 წ.
16. თაბაშირის ეგვიპტური დაკრძალვის ნიღაბი, რომაული პერიოდი, ძვ. წ. 250–300 წლები.