x
image
თუთიკო ბერძენა
რამდენი ხარ სამყაროში? - ფიზიკოსი ჰიუ ევერეტის მტკიცებით, სამყაროში შენი ალტერნატიული ვერსიები არსებობს
image


კვანტური ფიზიკის მიხედვით, ჩვენ ვცხოვრობთ ალტერნატიული სამყაროების უსასრულო ქსელში. ეს არის განცხადება, რომელსაც აქვს კონკრეტული და უკიდურესად სერიოზული სამეცნიერო, ფილოსოფიური და ეგზისტენციალური შედეგები.


მოდით შევხედოთ რამდენიმე მათგანს.


კვანტური მექანიკის მრავალსამყაროს ინტერპრეტაციის შემქმნელის, ჰიუ ევერეტის ჰიპოთეზის თანახმად, ჩვენ ვცხოვრობთ სამყაროში, უფრო სწორედ მულტი სამყაროში, რომელშიც მუდმივად იბადება და განშტოება მრავალი თანმიმდევრული სამყარო, რომელთაგან თითოეული შეიცავს შენს განსხვავებულ ვერსიას.



კვანტურმა ფიზიკოსებმა გამოიყენეს მრავალი სამყაროს ინტერპრეტაცია კოპენჰაგენის ინტერპრეტაციაში იმედგაცრუებული ხარვეზის დასაძლევად, კერძოდ, იმის შესახებ, რომ დაუკვირვებადი ფენომენი შეიძლება არსებობდეს ორ მდგომარეობაში. ანუ იმის ნაცვლად, რომ ვთქვათ - შრედინგერის კატა ცოცხალიც არის და მკვდარიც, მრავალ სამყაროს ინტერპრეტაცია ამბობს, რომ კატა უბრალოდ "დაიშალა" სხვადასხვა სამყაროში: ერთში ის ცოცხალია, მეორეში - მკვდარი.



60 წლის შემდეგ მრავალი სამყაროს ინტერპრეტაცია საკმაოდ საკამათო საკითხად რჩება. 2013 წელს კვანტური ფიზიკოსების გამოკითხვაში მხოლოდ მეხუთედმა აღნიშნა, რომ ისინი მხარს უჭერენ მრავალ სამყაროს ინტერპრეტაციას ფიზიკოსთა 42% მხარს უჭერდა კოპენჰაგენის ინტერპრეტაციას. მიუხედავად ამისა, მულტი სამყაროს მომხრეებს შორის არიან ძალიან გამოჩენილი მეცნიერები კვანტური ფიზიკის სფეროდან - დევიდ დოიჩი, სკოტ აარონსონი, შონ კეროლი.


ჩვენ ვცხოვრობთ გიგანტური პროპორციების მქონე მრავალ სამყაროში.


კოსმოლოგები თვლიან, რომ სამყარო, რომელსაც ჩვენ ვაკვირდებით, ერთია. მულტი სამყაროს შესახებ სპეკულაცია დიდი ხანია განიხილება მეცნიერულ ერესად, მაგრამ მისი სიმართლის ალბათობა სულ უფრო და უფრო იზრდება. ფიზიკოსები და მეტაფიზიკოსები, კოსმოლოგები, ანთროპოლოგები, კვანტური ფანატიკოსები - ყველა იწყებს ამაზე ფიქრს.


მრავალი სამყაროს ინტერპრეტაციის მტავარი პრეტენზია არის ის, რომ ყველაფერი, რაც არსებობს, შედგება წარმოუდგენლად დიდი ან სულად უსასრულო სამყაროების კვანტური სუპერპოზიციისგან. თუ ეს ინტერპრეტაცია სწორია, ალტერნატიული სამყაროების აბსოლუტურად გასაოცარი რაოდენობა უნდა იყოს.


თქვენი ცხოვრების მთლიანობა ილუზიაა


მრავალი სამყაროს ინტერპრეტაცი ასევე არღვევს ჩვენს კონცეფციას პიროვნების შესახებ. ჩვენ ყველა განვიცდით ჩვენს ცხოვრებას როგორც ერთ, უწყვეტ მოგზაურობას სივრცესა და დროში. სინამდვილეში, ჩვენ ვართ მოვლენების ექსპონენტურად მზარდი კოლექცია, რომელიც განშტოვდება მომენტიდან მომენტამდე. შედეგად, ჩვენ უნდა ვიფიქროთ არა როგორც ინდივიდებზე, არამედ წილადებზე.


ამ ილუზიის მიზეზი ის არის, რომ შეუძლებელია მრავალჯერადი გამოცდილების მიღება, ამიტომ ჩვენ ვარსებობთ იმის გაცნობიერებით, რომ ჩვენ ერთი ადამიანი ვართ. მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ რეალობის ჩვენი გამოცდილება ნამდვილი და რეალურია. ჩვენ უნდა მივიღოთ რომ ჩვენი ცხოვრება არ არის ზუსტად ისეთი, როგორიც ჩანს.


შენი ბევრი ვერსია არსებობს


თუ მრავალი სამყაროს ინტერპრეტაცია მართალია, არსებობს თქვენი ვერსიების პრაქტიკულად უსასრულო რაოდენობა, თითოეული განიცდის სამყაროს, როგორც ცალკეული ინდივიდი და არ იცის სხვა ვერსიების არსებობის შესახებ. შესაბამისად, ალტერნატიული ცხოვრების გზების დიდი მოცულობა უკიდურესად დიდია. დაბადებიდან თქვენ (ან როგორც ფიქრობთ, რომ არსებობთ) განშტოებული ხართ სხვადასხვა სამყაროში. თქვენი სრული ნაკრები არის მასიური ფესვთა სისტემა, რომელიც იზრდება ექსპონენტურად და ყოველი ფესვი წარმოადგენს ახალ სიცოცხლეს.


ვინაიდან მრავალი სამყაროს ინტერპრეტაცია გულისხმობს მუდმივ ცვალებადობას, ალბათობებზე დამოკიდებულებას, ყოველი ახალი თქვენგანი უნდა იყოს განსხვავებული, აკვირდებოდეს სამყაროს, რომელშიც მოხდა თქვენი ცხოვრებისეული მოვლენების ალტერნატიული შედეგი. შესაბამისად, არის სამყაროები, რომლებშიც თქვენ ჯერ კიდევ ცხოვრობთ ყოფილთან ერთად, ხართ მეტ-ნაკლებად წარმატებული, უკვე დაღუპული ხართ ან განიცადეთ საყვარელი ადამიანების სიკვდილი, რომლებიც ცოცხლები არიან დღევანდელ სამყაროში. შეიძლება არსებობდეს თქვენი ბოროტი ვერსიებიც, სადაც თქვენ ხართ ტერორისტები ან მკვლელები. შესაძლებლობები თითქმის უსაზღვროა, სანამ ფიზიკის კანონები არ ირღვევა.


გაქვთ თავისუფალი ნება


იმის გათვალისწინებით, რომ ყველა შესაძლო გადაწყვეტილება მიიღება თქვენი სხვადასხვა ვერსიით, საკმაოდ რთულია თავისუფალი ნების საკითხის ახსნა. თუ ყველა არჩევანი უკვე გაკეთდა ალტერნატიულ სამყაროებში, მაშინ რატომ უნდა დაიწყოთ გადაწყვეტილების მიღებისას დადებითი და უარყოფითი მხარეების აწონ-დაწონვა? თქვენი ალტერ ეგოს კოლექტიური ბედი უკვე წინასწარ არის განსაზღვრული, არჩევანი თქვენთვისაა გაკეთებული.



ექსპერტი მაიკლ კლაივ-პრაისის თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ ყველა გადაწყვეტილება უკვე მიღებულია, ზოგი უფრო ხშირად მიიღება, ვიდრე სხვები. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, თითოეულ ტოტს აქვს საკუთარი „წონა“, რომელიც გავლენას ახდენს კვანტური სტატისტიკის ჩვეულებრივ კანონებზე.
გარდა ამისა, გულისხმობს ყოფიერების გარკვეულ ინდეტერმინიზმს, თუმცა არაინტუიციური გზით. როდესაც ვსვამთ კითხვას: „შემეძლო თუ არა სხვა გადაწყვეტილება მიმეღო ან სხვაგვარად მემოქმედა?“, მრავალი სამყაროს ინტერპრეტაცია პასუხობს, რომ დიახ, რა თქმა უნდა. და არა მარტო თქვენ, არამედ თქვენს ალტერნატიულ ვერსიასაც შეეძლო. მაგრამ რატომ აირჩიე ეს ვარიანტი, მიაღწიე გარკვეულ შედეგებს, ეს ყველაფერი დამოკიდებულია კვანტური მოვლენების გავლენაზე, რომელსაც ახდენს კლასიკურ ობიექტებზე - მათ შორის თქვენს თავში არსებულ აზრებზე.

0
136
2-ს მოსწონს
ავტორი:თუთიკო ბერძენა
თუთიკო ბერძენა
136
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0