რუსეთი პოსტსიმართლის ეპოქაშია და ყველა ის ადამიანი მის სამეზობლოში, რომელიც რუსულ პროპაგანდისტულ ინფორმაციებს ისრუტავს, ასეთივე პოსტსიმართლის ნარკოზის ქვეშ ცხოვრობს.

იმისათვის, რომ გაიაზრო, როგორ აყალიბებს ცნობიერების ეგოცენტრულობა წარმოსახვით საზღვრებს და აყენებს საზოგადოებას კატასტროფის ზღვარზე. მინიმუმ აკადემიურად უნდა იცნობდე ადამიანის ფსიქოლოგიას, ერკვეოდე სოციოლოგიაში და აკავშირებდე დღევანდელობასთან.

რუსული ინფორმაციის ნაკადს აპოკალიფსის სუნი აქვს:

„რუსეთმა დასავლეთს აჩვენა, რომ მისი დამარცხება შეუძლებელია“; სერიოზული და არასერიოზული დამკვირვებლები ბევრს ლაპარაკობენ "რუბლისა და დოლარის ომზე", "ამერიკის დაცემაზე რუსეთისა და ჩინეთის ალიანსის შედეგად" ან მოულოდნელად "რუსეთიდან მომავალი დიდი მსოფლიო ომის წინასწარმეტყველებაზე";, „კატასტროფა“, „პუტინის შეჩერების აუცილებლობა, სანამ ის არ გაანადგურებს მსოფლიოს“.

ამ განცხადებებს უფრო მეტი საერთო აქვთ, ვიდრე განსხვავება. ყველა მათგანი საერთოდ არ ასახავს რეალობას, მაგრამ გვთავაზობს იმ სიგიჟის სათავეს, რომელიც განვითარდა რუსეთში და მის გარშემო. მათ აერთიანებს რუსეთის ცენტრალური როლის იდეა მსოფლიო წესრიგში, რუსული პოლიტიკის კარდინალური გავლენის შესახებ მსოფლიოში და რუსეთისადმი მჭიდრო ყურადღება ყველა მიმდებარე (და თუნდაც შორეული) ქვეყნიდან.

ასეთ ეგოცენტრულ იდეაში ცოტა სიახლეა. თავისი სიმცირითა და დაუცველობით შეძრწუნებულ პირველყოფილ ადამიანსაც კი სჯეროდა ექსკლუზიურობისა და ბედის არსებობის, რათა ფსიქოლოგიურად დაებალანსებინა თავისი უმნიშვნელოობა, არ ჩავარდნილიყო ყოვლისშემძლე შიშის უფსკრულში. პრიმიტიულმა რელიგიამ იკისრა პიროვნების ფსიქოლოგიური დაცვის ფუნქცია, ხოლო მოგვიანებით შექმნილმა რელიგიურმა ინსტიტუტებმა - საზოგადოების შიგნით სამყაროს ეგოცენტრული სურათის მფარველის ფუნქცია. ადამიანს ჯერ არ ესწავლა ბორბლის კეთება, ლითონის დნობა და ქვის სახლების აგება, მაგრამ მას უკვე გაცნობიერებული ჰქონდა საკუთარი თავი, როგორც სამყაროს მეფე, შემოქმედების გვირგვინი, შემოქმედის ერთადერთი იმედი და მიზანი.

ადამიანის განვითარებასთან ერთად მცირდებოდა სამყაროს არაპროგნოზირებადობის განცდა - და პარალელურად მცირდებოდა მის შესახებ იდეების ეგოცენტრულობა. გეოგრაფიამ გააფართოვა საზღვრები, შეამცირა ცალკეული სამყაროს შედარებითი ზომა; ასტრონომიამ გადალახა სამყაროს საზღვრები, შეამცირა დედამიწის ზომა; ვაჭრობამ და ომებმა მოიტანა ინფორმაცია ახალი ცივილიზაციების შესახებ - შეამცირა საკუთარი ექსკლუზიურობისა და ყოვლისშემძლეობის განცდა.

მეცნიერულმა პროგრესმა ეს პროცესი წინ წაწია, რელიგიურმა ინსტიტუტებმა კი - უკან. თუ განტოლებიდან ამოვიღებთ რელიგიურ შეტაკებებს ეკონომიკური ნიშნით, მაშინ რელიგიის ყველაზე საშინელი მტრები იყვნენ არა ისინი, ვინც ეჭვქვეშ აყენებდა დოგმებს, არამედ ისინი, ვინც ავრცელებდა იდეებს, რომლებიც „ამცირებენ“ ადამიანის როლს სამყაროში. გალილეო, ჯორდანო ბრუნო, სპინოზა, კოპერნიკი ან დარვინი გააფთრებულად იქნა გარიყული, მაგრამ ეგოცენტრულმა პარადიგმამ უკან დაიხია - დაეცა გეოცენტრული და შემდეგ ჰელიოცენტრული სისტემები, დასახლებული სამყაროს უნიკალურობის თეორია, კრეაციონიზმის თეორია.

მე-20 საუკუნე რევოლუციური გახდა განვითარებული მსოფლიოს ქვეყნებისთვის არა მხოლოდ ადამიანის უსაფრთხოების დონის ფუნდამენტური ცვლილების თვალსაზრისით, არამედ ადამიანის მიერ მსოფლიო წესრიგის გაგების თვალსაზრისით, აიყვაა რა მისი ცნობიერი თვითდამცირების სიმაღლეებამდე - თვით ინტელექტის ფიზიოლოგიურ ბუნებაზე და მისი ხელოვნურად შექმნის შესაძლებლობის შესახებ ადრე დაუჯერებელ აზრის გავლით.

განვითარებულ სამყაროშიმეცნიერებამ არამარტო ასჯერ შეამცირა ბავშვთა სიკვდილიანობა, აღმოფხვრა შიმშილი და შეამცირა თვითნებობა - მათ ჩამოართვეს ადამიანს ექსკლუზიურობა, ღმერთთან ურთიერთობა შეიტანეს მორალურ და ეთიკურ სფეროში, შეწყვიტეს ბუნებაზე, როგორც "ჩვენს მეურნეობაზე" ყურება და საკუთარ თავზე - როგორც სამყაროს მეფეებზე. ადამიანები საკმარისად დიდები ​​გახდნენ, რომ საკუთარ თავს უფლება მისცენ, აღიარონ თავიანთი სიპატარავე - და სწორედ ცნობიერების ამ ცვლილებამ მისცა საშუალება ჰუმანიზმს, ტოლერანტობას და ეფექტური თანამშრომლობის პარადიგმას ჩაანაცვლოს სისასტიკე, შეუწყნარებლობა და კონკურენციის პარადიგმა.

მაგრამ მაინც არის ადგილები, სადაც ადამიანი თავს ჯერ კიდევ დაუცველად გრძნობს; მან არ იცის მომავალი (და თუნდაც წარსული), ხვალინდელი დღე აშინებს; ასეთ ადგილებში ხალხი ვერ ენდობა ერთმანეთს, ხელისუფლებას ეშინია თავისი ხალხის, ხალხს ეშინია ხელისუფლების და ყველას ერთად ეშინია გარშემომყოფების. ამ შიშის დასაბალანსებლად ისინი ავითარებენ ერთგვარ მეგალომანიას – ისევე როგორც მსგავს მდგომარეობაში მყოფი დღევანდელი მოწინავე ხალხების წინაპრები.

ეს სინდრომი ჰგავს ნდობას საკუთარი ქვეყნის, ერის ექსკლუზიურობის მიმართ. უმრავლესობა დარწმუნებულია რომ ის, მისი ერი, მისი ქვეყანა სხვების შურის და აგრესიის ობიექტია. ნებისმიერი სხვა მოსაზრება იწვევს აგრესიას. ასეთ საზოგადოებაში იდეოლოგიური ინსტიტუტები გადამწყვეტ როლს თამაშობენ და ცნობიერება დოგმატურად რელიგიურია.

ეს კომპლექსი საკმაოდ გავრცელებულია დღევანდელ რუსეთში. შეცდომაა ვიფიქროთ, რომ მთელი სიგიჟე და სისულელე ნათქვამი და გაკეთებულია მხოლოდ ბოროტების ან იდიოტობის გამო. დიახ, განზრახვაც და იდიოტიზმიც არსებობს. მაგრამ განმსაზღვრელი ფაქტორია დაუცველობისა და შიშის მაღალი (და ცივილიზებულ ქვეყნებში ხალხისთვის სრულიად გაუგებარი) დონე. ასე რომ, მოზარდი, შეშინებული და სიყვარულის ნაკლებობით დაავადებული, სჩადის მოქმედებებს, რომლებიც საზიანოა საკუთარი თავისთვის და საშიშია სხვებისთვის.

რუსეთი ამ პოზიციაში მარტო არ არის. მსგავსი მსოფლმხედველობრივი კომპლექსები აქვთ მეტ-ნაკლებად ღარიბ ქვეყნებს, სადაც მოსახლეობა არ არის დაცული, კანონი არ მუშაობს და პერსპექტივები არ ჩანს. ცენტრალურ აფრიკაში, ახლო აღმოსავლეთის ჩამორჩენილ კუთხეებში, ჩრდილოეთ ლათინურ ამერიკაში - და მის ფარგლებს გარეთ - იბადება იდეები დიდი მისიებისა და წმინდა ომების შესახებ, რასაც თან ახლავს ადგილობრივი ლიდერების მესიებად გამოცხადება და ნდობა, რომ მთელი მსოფლიო სუნთქავს მათი ყოველი ქმედების საპასუხოდ.

განვითარებული სამყარო არ არის სენტიმენტალური. ყოფილი სსრკ-ს ტერიტორია თავისი სიმაღლიდან ცივ აფრიკას წააგავს: დიდი სივრცეები, მოსახლეობის დაბალი სიმჭიდროვე, მხოლოდ ნედლეულის ექსპორტი, დაბალი ცხოვრების დონე, ერი-სახელმწიფოები უვადო დიქტატორებით. რა ვთქვა - რუსეთში ერთ სულ მოსახლეზე მშპ დოლარშიც კი მალე ბოტსვანას დონეს მიუახლოვდება.

იმ დღეებში, როცა უკრაინაში ბრძოლები მიმდინარეობს, დუმაში მოუწოდებენ გააუქმონ გერმანიის გაერთიანების აღიარება, ხოლო კრემლის მაღალი ტრიბუნებიდან ყვირიან ბირთვული იარაღის სიძლიერეზე და ვუნდერვაფეს გარდაუვალ გამოჩენაზე, მსოფლიოს განვითარებული ქვეყნების მოსახლეობის დიდი ნაწილი აზრზე არაა, სადაა უკრაინა ან რუსეთი ან კიდევ საქართველო. ცხოვრობენ ა დ ა მ ი ა ნ უ რ ა დ !

დღევანდელ საქართველოს რომ ვუყურებთ, ძნელია ვიყოთ ოპტიმისტი, რადგან მოსახლეობას ლტოლვა აქვს რეგრესისკენ და არა პროგრეისკენ. ისტორიას აქვს ევოლუციის გამარჯვების მრავალი მაგალითი. მაგალითად, 60 წელზე ნაკლები ხნის წინ არსებობდა ქვეყანა აშშ, სადაც მოსახლეობის 17% იყო „გამოყოფილი“ და არ ჰქონდა ბარებში, მატარებლებში და ოფისებში თავისუფლად შესვლის უფლება; ამ ქვეყანამ აწარმოა სისხლიანი ომი უცხო მიწაზე ადგილობრივ მოსახლეობასთან, რომლებსაც საკუთარი მომავლის არჩევა სურდათ და მის საზღვრებში აქტიურად დევნიდნენ დისიდენტებს. ამ ქვეყანაში დანაშაულის დონე, ისევე როგორც სიღარიბის მაჩვენებელი, გაცილებით მაღალი იყო, ვიდრე დღეს რუსეთში. და ამ ქვეყანაში, სეგრეგირებული უმცირესობის წევრმა, რომელიც ითვლებოდა საშიშ დისიდენტად, დევნიდნენ და განდევნიდნენ (და საბოლოოდ მოკლეს) თქვა: „თუ ჩვენ გვინდა მშვიდობის პოვნა დედამიწაზე, ჩვენი ერთგულება უნდა გახდეს საყოველთაო და არა ადგილობრივი. ჩვენი ერთგულება უნდა აღემატებოდეს ჩვენს რასას, ჩვენს ტომს, ჩვენს კლასს და ჩვენს ერს. და ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ უნდა განვავითაროთ ჩვენი შეხედულება სამყაროზე. ”

დღეს უკვე დიდი ხანია არ არსებობს სეგრეგაცია და ეს ქვეყანა მულტიკულტურალიზმისა და ტოლერანტობის მოდელად იქცა. ეს არის მსოფლიოში უმდიდრესი ქვეყანა, მისი მშპ ერთ სულ მოსახლეზე უფრო სწრაფად იზრდება, ვიდრე სადმე სხვაგან, ის ლიდერია მედიცინაში, მეცნიერებაში, კულტურაში, აძლევს თავის მოქალაქეებს უდიდეს შესაძლებლობებს და დაცვას. დედაქალაქის ცენტრში აშენდა ზემოაღნიშნული ციტატის ავტორის მემორიალი და მასზე თავად ციტატა იყო ამოტვიფრული და წელიწადში ერთ დღეს მისი სახელი ეწოდა. 300 მილიონიანმა ქვეყანამ შეძლო დაეტოვებინა მანია და ცრურწმენა, დაიპყრო თავისი წარსული (ნაცვლად უაზროდ იამაყოს ამით) და გახდა დღევანდელი განვითარებული სამყაროს ცენტრი.

რუსეთი ამ გზის გამეორებას ვერ შეძლებს, რადგან რუსულ კოლექტიურ ქვეცნობიერს არ შეუძლია არსებობა კატასტროფების გარეშე, იმპერიალისტური დომინირების გარეშე, მანიაკალური მისწრაფების გარეშე - იბატონოს სხვებზე და სჯეროდეს, რომ სხვა ერებზე უპირატესია.

და ქართველი ერის ნაწილი 70 წლიანი ჰომო სოვიეტიკუსის მენტალობით ისევ რუსებს ჰგავს. არ იყო ცოტა 70 წელი და მის უკან კიდევ 200 წლიანი გავლენა ერის ეროვნულ კულტურულ მენტალიტეტზე. ამიტომ ურჩევნიათ რაღაც უფრო ახლობელი და ნაცნობი, ვიდრე შორეული და უცხო. თუმცა საბედნიეროდ, არსებობს ახალგაზრდობა, რომლისთვისაც ვერ მოასწრეს გადაესხათ რუსოფილიის სისხლი და სწორედ ამ ახალგაზრდების შემართებაზეა დამოკიდებული რეგრესს გავუღებთ კარს საბოლოოდ თუ პროგრესს.

"იმედის ქვა სასოწარკვეთის მთიდანაა." - ეს ისევ მარტინ ლუთერ კინგის გამონათქვამებიდანაა