მსოფლიო ორი ანჟელა გუტიერესი, რომელთაგან ერთს დემოკრატია ურჩევნია, მეორეს კი დიქტატურა, რადგან... 2022, 9 თებერვალი, 4:47 დარწმუნებული ხართ, რომ დემოკრატია საუკეთესო პოლიტიკური სისტემაა? ჰანა არენდტი რომ ცოცხალი იყოს, გეტყოდათ, რომ არა. მერიტოკრატიაა ბევრად უკეთესიო.
მერიტოკრატია — მმართველობის ფორმა ან სხვა სტრუქტურა, სადაც თანამდებობები გადაიცემა და პასუხისმგებლობა მიენიჭებათ ადამიანებს, მათ დემონსტრირებულ ნიჭსა და შესაძლებლობებზე (დამსახურებაზე) დაყრდნობით. მერიტოკრატიის დროს, საზოგადოება აჯილდოებს (სიმდიდრით, პოზიციით ან სოციალური სტატუსით) მათ, ვინც საკუთარ ნიჭსა და კომპეტენციას წარმოაჩენს თავისი წარსული ცხოვრებისეული გამოცდილებით ან რაიმე შეჯიბრში გამარჯვებით. შეფასების სისტემები, როგორიცაა, მაგალითად, ფორმალური განათლება პირდაპირ კავშირშია მერიტოკრატიულ შეხედულებებთან. ეს ყველაფერი, ეწინააღმდეგება სხვა ღირებულებით სისტემებს, სადაც ლეგიტიმურობა ემყარება სიმდიდრის ფლობას (პლუტოკრატია), ოჯახობრივ კავშირებს (ნეპოტიზმი), საკუთრებას (ოლიგარქია), მეგობრობას (ქრონიზმი), უფროს-უმცროსობას (გერონტოკრატია), პოპულარობას (დემოკრატია) ან სხვა სოციალური სტატუსისა და პოლიტიკური ძალაუფლების დეტერმინანტებს.
ტექნოკრატია არის მერიტოკრატიის ფორმა, სადაც თანამდებობებზე დანიშნვა ხდება დემონსტრირებული ტექნიკური ექსპერტიზის საფუძველზე.
მშვენიერია!
მაგრამ დღეს ევროპასა და ამერიკაში კითხვაზე, კარგია თუ არა დემოკრატია, გეტყვიან, რომ დემოკრატია საუკეთესოა.
ასე გეტყვით ანჟელა გუტიერესი, რომელიც აშშ-ში ცხოვრობს. მაგრამ არსებობს სხვა ანელა გუტიერესიც: 2014 წელს მოზამბიკში, პორტუგალიელმა მკვლევარმა, რომელიც დასავლეთიდან სამხრეთ აფრიკის ანალიტიკური ცენტრებში აფრიკის საარჩევნო პროცესებზე იყო მივლინებული, გამოაქვეყნა ფრაზა, რომელმაც მსოფლიოს ყველა ქვეყანა მოიარა: „ვფიქრობ, ბევრი ქვეყანაა, სადაც დიქტატურა დემოკრატიაზე უკეთ მუშაობს."
მართლაც არსებობს ასეთი ქვეყნები, სადაც დიქტატურა კომფორტია.
ჟურნალისტი და მწერალი ხაბიერ ბრანდოლი აღწერს მოგზაურობის ჩანაწერებში, რომ ნიკარაგუაში მცხოვრები 67 წლის ქალი ანჯელა გუტიერესი, რვა შვილის დედა, ერთი ღარიბი უბნის ქოხში, ზის სკამზე და შავ - თეთრ ტელევიზორს უყურებს. სკამი, მაგიდა, ორი რკინის საწოლი და ეს ტელევიზორია მთელი მისი ქონება. მას უყვარს სერიალების ყურება. ის იმედოვნებს, რომ საჩუქარს, რომელსაც მას კომენდანტი დაჰპირდა, აუცილებლად მიიღებს. ეს საჩუქარი სახლის სახურავია, რომელიც ქოხს დაიცავს და წვიმის დროს ოთახი არ დასველდება. სულ ეს არის რასაც ითხოვს, რადგან ანჯელას ცხოვრებაში მოლოდინების არ სწამს.
"მე ვნერვიულობ, რადგან თუნუქის სახურავი ჯერ არ მომცეს" - ეუბნება ის უცხოელს, მოკუმული პირით, რადგან კბილები არ აქვს. უცხოელის კითხვაზე, თუ ვის მისცემს ხმას, პასუხობს: "მე ყოველთვის ჩემს პრეზიდენტს ვაძლევ ხმას - დანიელ ორტეგას. იცი? მან ერთხელ ხელი მომხვია და მე მისი ერთგული ვარ."
"...მაგრამ იცით თუ არა, რომ ოპოზიციამ გადაწყვიტა არ მიიღოს მონაწილეობა ამ არჩევნებში, რადგან გაყალბდა" - თავს არ ანებებს უცხოელი ქალბატონ ანჯელას.
"არ ვიცი...არ ვიცი და არც მაინტერესებს. მე მჭირდება სახლის სახურავი და ამას მხოლოდ ორტეგა მომცემს“, - უკვე გაბრაზებული პასუხობს ქალბატონი აბეზარა სტუმარს.
დემოკრატიის პროპაგანდისტი ევროპელი ქოხს ტოვებს და სხვა ქოხში მიდის პასუხების საძებნელად.
ადამიანი ნამდვილად ვერ იტყვი დარწმუნებით, რომ დემოკრატია ყველასთვის საუკეთესო არჩევანია, რადგან არის "რაღაც", რომელიც დემოკრატიაზე და თავისუფალებაზე მაღლა დგას... როგორც ქალბატონი ანჯელას შემთხვევაში არის სახლის სახურავი.
თუნუქის სახურავი უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე სამართლიანი არჩევნები? ქალბატონი ანჯელასთვის კი.
ბევრი ქართველისთვისაც. 209 1-ს მოსწონს
|