სტატიაში წარმოგიდგენთ ულამაზეს მეგრულ ეზოს, რომელიც გაფორმებულია სხვადასხვა დეკორატიული მცენარით, ყვავილით. უპირველესად ყურადღებას იქცევს ზღვის ბალახით შემოსაზღვრული დეკორატიული სამკუთხედი, ასევე, ცინიების, ხავერდულებისა (ხავერდა) და ხავერდის ყვავილების (ქათმისქოჩორა) ზღვა, ბანანის პალმები, ბუჩქები. მათი დამსახურებით ეზო ზღაპრულად გამოიყურება.

დეკორატიული სამკუთხედი

ზღვის ბალახით იქმნება სამკუთხედის ფორმა. მასში ჩარგულია სხვადასხვა ყვავილი: ხავერდა (ყვითელი ყვავილი, ზაფრანა; ქათმისქოჩორა, ანუ ხავერდის ყვავილი, მისი 2 ქვესახეობა). სამკუთხედის ცენტრში ბუჩქია, რომელიც, ასევე, შემოკავებულია ზღვის ბალახის წრით. ირგვლივ ხარობს ქათისქოჩორები (ხავერდის ყვავილები).

ბანანის პალმა და ზღვის ბალახი

ეს ბანანის პალმებისა და ზღვის ბალახის ხეივანი, რომელიც ძალიან დაამშვენებს ნებისმიერ ეზოს.

თეთრი ვარდი

ეს თეთრი ვარდია, რომელიც წელიწადში რამდენჯერმე ისხამს ყვავილს. გაზაფხულიდან მოყოლებული მთელი ზაფხული და შემოდგომა პერიოდულად ყვავილობს. ახლა სექტემბერშიც ასეთი საყვარელი თეთრი ვარდებით იწონებს თავს.

ხავერდა

ქვემოთ ფოტოზე გამოსახულია ხავერდა, იგივე ხავერდულა, იმერული ზაფრანა, ყვითელი ყვავილი. ხავერდულების ჯგუფის მცენარეები უპირველესად გარეგნული სილამაზით იპყრობს ყურადღებას. სავარაუდოდ, სახელწოდება (TAGETES- ხავერდას) მოდის ბერძნული მითოლოგიიდან, ტაგესი იყო იუპიტერის შვილიშვილი, სილამაზითა და წინასწარმეტყველების უნარით დაჯილდოებული.

ფიქრობენ, რომ ხავერდას წარმოშობის ადგილია ამერიკა, იგი ველურად ხარობდა ნიუ მექსიკიდან და არიზონადან, არგენტინამდე. ახლა ფართოდაა გავრცელებული საქართველოშიც. ცნობილია ხავერდას 30-მდე სახეობა. არსებობს როგორც ერთწლიანი, ისე მრავალწლიანი ჯიშები.

ხავერდა ბალახოვანი მცენარეაა და წარმოდგენილია ბუჩქის სახით. მისი უპირატესობა ეზოში დეკორატიული მიზნით გამოყენებისას ისიცაა, რომ არა მხოლოდ ულამაზეს და ხშირ ყვავილებს ისხამს, არამედ ბუჩქად იზრდება და მთელი 4-5 თვის განმავლობაში მწვანეა (მაისი-ივნისიდან სექტემბერი-ოქტომბრის ჩათვლით). ფოთლებიც საკმაოდ ლამაზი აქვს. მას შემთხვევით არ უწოდებენ იმერულად "ზაფრანას". მართლაც ყვავილებით, ფოთლებითაც კულინარიაში ფართოდ გავრცელებულ სანელებელს, ზაფრანას ჰგავს. ფრანგული ხავერდულა იგივე იმერული ზაფრანა, ყვითელი ყვავილია ("ზაფრან" - "ყვითელი" არაბულად). ცნობილია ხავერდას სხვადასხვა ჯიში და ჰიბრიდი.

ხავერდას ყვავილები გაწყობილია ყვითელ და ნარინჯისფერ ფერებში. ხშირია, როცა ფერები გადადის ერთმანეთში, მაგალითად, აი, ქვემოთა ფოტოზე:

ნარინჯისფერი ყვავილების პარალელურად ერთი ღია ყვითელი ყვავილიც ასხია.

ეს ისევ ბანანის პალმა, რომელიც არაა პრეტენზიული და ადვილად მრავლდება. შესაბამის ასაკში პატარა ბანანებსაც კი ისხამს ჩვეულებრივ, მაგრამ ვერ ასწრებს დამწიფებას.

ხავერდის ყვავილი - ქათმისქოჩორა

ეს ქათმისქოჩორაა (celosia spp.) - სულხან-საბა-ორბელიანი: წითელა, ძუმელა; კახური - ჯიჯლიბო; იმერული ხავერდის ყვავილი, ერთწლიანი მცენარე აღმოსავლეთ ინდოეთიდან. არის ჯიჯლაყასებრთა ოჯახის წარმომადგენელი. ფართოდ იყენებენ დეკორაციულ მებაღეობაში. ფორმით ყვავილი ძალიან ჰგავს ქათმის ქოჩორს, რის გამოც "ქათმისქოჩორას" უწოდებენ საქართველოში. ევროპასა და აფრიკაში იგი გავრცელდა რენესანსის პერიოდში. ქათმისქოჩორა ევროპულ ბაღებს ამშვენებს. მისი ნორჩი ყლორტებისა და ფოთლებისაგან ამზადებდნენ მხალსაც (ბოსტნეულის, ან მინდვრის მწვანილი, რომლის ფოთლებს ხარშავენ საკვებად), თესლიდან კი ხდიან ზეთს.

ქათმისქოჩორას ჯიშებში გამოიყოფა 2 ჯგუფი: 1. პირამიდული (თითქოს გუმბათს ჰგავს), ფრთისებრი ყვავილედების მქონე ჯიშები და 2. ბიბილოს მსგავსი ყვავილედებიანი ჯიშები. ორივე წარმოდგენილია ფოტოებზე.

ქათმისქოჩორას ორივე ჯიში: ბიბილოს მსგავსი ყვავილედებითა და პირამიდული ყვავილედებით

აი, ესეც მარჯვნივ პირამიდული ქათმისქოჩორა.. მარცხნივ ბიბილოსებრი ქათმისქოჩორები..

ქათმისქოჩორა არა მხოლოდ მუქი მეწამული, ბორდოსფერია, არამედ ალისფერი, ოქროსფერი ყვითელი, წითელი და სხვადასხვა შეფერილობის გვხვდება.

ცინია (კვირისტავა)

ფოტოზე, წინა ხედში ხედავთ ცინიას, იგივე კვირისტავას. იგი მიეკუთვნება ასტრისებრთა ოჯახს. მისი სამშობლო სამხრეთ მექსიკაა. ცინია გვხვდება, როგორც ბალახოვანი, ისე ბუჩქოვანი სახით.

ცინიების ხეივანი მართლაც ულამაზესია..