1953 წლის 23 დეკემბერს, სასამართლოს განაჩენით, ლავრენტი ბერია დახვრიტეს. მან სტალინზე ცხრა თვით მეტი იცოცხლა. იგი ფლობდა ყველა თვისებას: ბუნებრივ დაზვერვას და ეშმაკობას, პარტიის საქმიანობის დიდ გამოცდილებას და სპეცსამსახურებში მუშაობას. საყურადღებოა მისი მომსახურება ბირთვული იარაღის შექმნის საქმეში, ასევე საბჭოთა საზოგადოების ლიბერალიზაციისთვის მიღებული კურსისთვის. მას ასევე გააჩნდა საიდუმლო იარაღი თავისი კონკურენტების წინააღმდეგ: არქივში, რომელსაც ბერიას უშუალო წვდომა ჰქონდა, არსებობდა დამნაშავეთა მტკიცებულებები ხრუშჩოვის, მალენკოვისა და სახელმწიფოს სხვა მაღალჩინოსნების წინააღმდეგ, რომლებიც, ასეა თუ ისე, მონაწილეობდნენ „დიდ ტერორში“ 1930-იანი წლებში. შინაგან საქმეთა მინისტრი იყო ძალაუფლების ბრძოლის პირველი მსხვერპლი, და ასევე ერთადერთი, ვისაც სიკვდილით დასჯა ემუქრებოდა.

მრავალი რევოლუციური მოძრაობის წარმომადგენლები მოვიდნენ ქვევიდან და გამარჯვების შემთხვევაში მათ შეუდარებელი ძალა მიიღეს. მაქსიმილიან რობესპიერი, საფრანგეთის რევოლუციის ერთ-ერთი ლიდერი და იაკობინის ტერორის ინიციატორი, სწავლის პერიოდში იძულებული გახდა სიღარიბეში ეცხოვრა და წესიერი სამოსიც კი არ ჰქონდა. მსგავსი ბიოგრაფია ბევრ საბჭოთა პოლიტიკოსში გვხვდება. სტალინი თავად იყო ფეხსაცმლის მწარმოებლის შვილი, ჟუკოვი, ხრუშჩოვი, მიქოიანი დაიბადნენ ღარიბი გლეხების ოჯახებში. პაველმა და მართა ბერიას შვილმა, რომელიც 1899 წელს ქუთაისის გუბერნიაში დაიბადა, ასევე იცოდა რა იყო საჭირო. შემდეგ მას დაელოდა არალეგალური მარქსისტული წრე, შეუერთდა RSDLP (b), აქტიური მონაწილეობა მიღეს რევოლუციურ მოვლენებში და საბჭოთა ხელისუფლების დამყარებაში საქართველოსა და აზერბაიჯანში. 1938 წელს იგი გახდა შინაგან საქმეთა კომისრის პირველი მოადგილე ეჟოვი, ხოლო შემდეგ წელს ის უკვე ხელმძღვანელობდა ყოფილი უფროსის საქმიანობას და დაკავების შემდეგ ვაკანტური თანამდებობა დაიკავა. ამ წუთიდან ბერიას ძალა და გავლენა დაუღალავად იზრდებოდა. მან მწვერვალს მიაღწია დიდი სამამულო ომის დროს, როდესაც ბერიას ფაქტობრივად დაევალა კავკასიის დაცვა გერმანელებისგან, აგრეთვე საჰაერო ხომალდების და რაკეტის წარმოება.

სწორედ ამ პერიოდში ხელმძღვანელობდა ბერია კავკასიის ხალხების გადასახლებას. ყველაფერი 1943 წელს ყარაჩაიებით დაიწყო, რომელთა საცხოვრებელი ტერიტორია შედის საქართველოს სსრ-ში. ამას მოჰყვნენ ჩეჩნები, ინგუშები, ბალყარელები, აგრეთვე თურქების, სომხებისა და ქურთების ეთნიკური უმცირესობები. ომის შემდეგ ბერიამ მიიღო სსრკ მარშალის წოდება და შევიდა სტალინის "ახლო წრეში", სადაც გადაწყდა ეროვნული მნიშვნელობის საკითხები. 1952 წლისთვის ბერიამ სტალინის შეცვლის უფლებაც კი მიიღო შეხვედრებზე, რომლის ჯანმრთელობა უკვე შესამჩნევად გაუარესდა. დაელოდა ბერია სტალინის სიკვდილს? ისტორიკოსი ვლადისლავ ზუბოკი მიიჩნევს, რომ სტალინი რომ არ მომკვდარიყო, ახალი წმენდის სცენარი საკმაოდ სავარაუდო იქნებოდა. უამრავი ვარაუდი არსებობს, რომ თუ შინაგან საქმეთა სამინისტროს ხელმძღვანელმა სტალინი პირადად არ მოკლა, მაშინ მან აშკარად დააჩქარა ლიდერის სიკვდილი. ალბათ, ვერასდროს გავიგებთ სიმართლეს, რადგან საბჭოთა კავშირის ბევრმა ლიდერმა ცარიზმის წინააღმდეგ მიწისქვეშა ბრძოლის დროს შეთქმულების უნარები შეიძინა.

ბოლო სიტყვები

ბერიას დაცემა უფრო სწრაფი აღმოჩნდა, ვიდრე კარიერული კიბეების აწევა. ჯერ კიდევ 1946 წელს ახლადშექმნილი მარშალის საპატივსაცემოდ გაჟღერდა დიდება: „მძიმე პატივის ერთგული რაინდი, ბერიას ხალხი უყვარს. დიდებული სამშობლო ამაყობს თავისი უშიშარი მარშალით ”. ახლა კი, 7 წლის შემდეგ, 1953 წლის 26 ივნისს, ბერია დააკავა სამხედროების ჯგუფმა, რომელსაც ჟუკოვი ხელმძღვანელობდა, მინისტრთა საბჭოს სხდომაზე. ხრუშჩოვმა და მალენკოვმა, ამ შეთქმულების ორგანიზატორებმა, არ გადაწყვიტეს მხოლოდ ბინძური საქმის გაკეთება სამხედროების ხელით. ჯარს მრავალი მიზეზი ჰქონდა შინაგან საქმეთა სამინისტროს უფროსის სიძულვილისთვის. როგორც უსაფრთხოების ქსელი, გადაწყდა მოსკოვში ტანკების შეყვანა: კანტემიროვსკაიას და ტამანის დივიზიების 300-მდე ავტომობილმა დაიკავა დედაქალაქის სტრატეგიული წერტილები. მაგრამ დაპატიმრება მოხდა ჩუმად და თითქმის შეუმჩნევლად მოსკოველი მოსახლეობისთვის. დაპატიმრების შემდეგ, ბერია მოსკოვის სამხედრო ოლქის შტაბის ბუნკერში იმყოფებოდა და მისი საკანი დღემდე გადარჩა. თავად ლოურენსის გარდა, საქმეში მონაწილეობდა მისი ექვსი თანამოაზრე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან, რომლებსაც "ბერიას ბანდა" შეარქვეს. ბრალდების მთავარი მოტივი იყო ღალატი და დივერსიები უცხოური კაპიტალის ინტერესებიდან გამომდინარე. საგამოძიებო მასალებმა შეადგინა სისხლის სამართლის საქმის 39 ტომი. ამასობაში, მთელ კავშირში იმართებოდა მუშათა შეხვედრები, რომელზეც ისინი მადლობას უხდიდნენ პარტიასა და მთავრობას "სამშობლოში მოღალატეების დროული გამოვლენისთვის", როგორც ამას გაზეთები წერდნენ. იყო მოწოდებები სიკვდილით დასჯის შესახებ. ბრალდების გამოცხადების შემდეგ, სადაც, გარდა აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის ბურჟუაზიული მთავრობისთვის ღალატისა და მუშაობისა, გამოჩნდა "კოჰაბიტაცია მრავალ ქალთან", ბერიამ წარმოთქვა ბოლო სიტყვა. თავის გამოსვლაში მან უარყო ყველა ბრალდება, გარდა ერთისა: აზერბაიჯანელი ნაციონალისტების კონტრდაზვერვაში მსახურობდა, მაგრამ იმ პირობით, რომ მას არაფერი გაუკეთებია, რასაც შეიძლება ზიანი მიეყენებინა რეგიონში საბჭოთა ხელისუფლების დამყარებისათვის. ბერიამ ასევე სრულად აღიარა მისი მორალური კორუფცია და საქორწინო ინტიმური ურთიერთობები, რაც შეურაცხყოფას მიაყენებდა მას, როგორც მოქალაქეს და პარტიის ყოფილ წევრს. შემდეგი ფრაზის ციტირება უკეთესია: ”მიუხედავად იმისა, რომ ვაღიარებ, რომ მე ვარ პასუხისმგებელი სოციალისტური კანონიერების გადამეტებასა და დამახინჯებაში, მე ვთხოვ სასამართლოს გაითვალისწინოს, რომ მე არ მქონდა ეგოისტური და მტრის მიზნები. ჩემი დანაშაულების მიზეზი იმ დროის ატმოსფეროა. ” დასასრულს, ბერიამ სთხოვა გაეთვალისწინებინა ყველა მისი ყოფილი დამსახურება და გამოეჩინათ მსუქბუქი სასჯელი. ამასთან, მან უკვე მშვენივრად იცოდა, როგორ დამთავრდებოდა ყველაფერი.