კანიბალური კუნძულის ისტორია სსრკ-ში ერთ-ერთი ყველაზე საშინელი მოვლენაა საბჭოთა კავშირის ისტორიაში. ექვსი ათასი ადამიანი გადაასახლეს ციმბირში ამ კუნძულზე, სადაც საცხოვრებელი სახლებიც კი არ იყო, საკვების გარეშე არსებობდა ხალხი. ძალიან მალე შიმშილი და დაავადებები დაიწყო, შემდეგ - მკვლელობები და კანიბალიზმი.


ვინ და რატომ გაგზავნეს სიკვდილის კუნძულზე
1930-იანი წლების დასაწყისში სსრკ-ში აღდგა საპასპორტო სისტემა, რომელიც გაუქმდა რევოლუციის შემდეგ. თითქმის დაუყოვნებლივ დაიწყო მასობრივი დაპატიმრებები: პატრულებმა ათასობით ადამიანი დააკავეს ქუჩაში დოკუმენტების გარეშე და ვაგონებით გაგზავნეს ციმბირში. ასე განხორციელდა ჰაინრიხ იაგოდას და სტალინის მიერ დამტკიცებული პრობლემის მოგვარების გეგმა: ხუთწლიან პერიოდში ციმბირის მაცხოვრებელთა რიცხვი რამდენიმე მილიონით გაიზრდებოდა.

ამ ტაქტიკის მსხვერპლი სხვადასხვა ხალხი გახდა. ციმბირის სოფელ ნაზინოში იყო მხოლოდრამდენიმე მოსახლე, რომელთაც ქოხები ჰქონდათ იმ დროისთვის და ქოხებამდე სავალი ბილიკი იყო მოწყობილი,

ჩემი ღრმად მოხუცი მეზობელი პარმენ ბ. საუბრისას იხსენებს: "მე სტუდენტი ვიყავი მოსკოვში. შაბათ-კვირას წავედი დეიდასთან. მის კართან მივედი, დავაკაკუნე, მაგრამ სანამ დეიდამ კარიუ გააღო, ჩეკისტებიმა წამიყვანეს. დამაპატიმრეს, რადგან პასპორტი არ მქონდა".

მისი თქმით, ბევრი ასეთი ამბავი იყო. "მძღოლი ვლადიმირი მოსკოვიდან სიგარეტისკენ გაეშურა დოკუმენტების გარეშე. მურომიდან მარია დედაქალაქში ჩავიდა ქმრისთვის საცვლების საყიდლად და დააპატიმრეს. ზეინკალი შეგირდი გრიგოლი დააკავეს, როდესაც ის ვაუჩერით სამკურნალოდ მოსკოვში მიდიოდა. ტომსკის პროკურორის ორი ვაჟიც კი მოვიდა ნაზინსკის კუნძულზე. მათ კი გაუმართლათ: მამამისმა ბიჭები იპოვა და სახლში წაიყვანა.

ტაიგაში არა მხოლოდ შემთხვევითი გამვლელები იყვნენ შეკრებილები: პასპორტის რეჟიმის დამრღვევებთან ერთად მათ მოიყვანეს დამნაშავეები და მსჯავრდებულები, ხოლო როდესაც გადარჩენისთვის ბრძოლა დაიწყო, ამან თავისი სამწუხარო როლი შეასრულა.

როდესაც სოფელ ალექსანდროვსკოეს კომენდანტის ოფისმა მიიღო დეპეშა, ოფიციალურმა პირმა უპასუხა, რომ ისინი ხალხის მიღებას ვერ შეძლებდნენ - მათთვის საცხოვრებელი და საკვები არ არსებობდა. ნოვოსიბირსკის პასუხი მოკლე იყო: "სამი ათასი თქვენს განკარგულებაში დარჩა. ერთ კვირაში კიდევ სამი შეხვედრა. " ალექსანდროვსკოეში შეხვედრის შემდეგ მათ გადაწყვიტეს: ხალხს გაგზავნიდნენ პატარა კუნძულზე, რომელიც მდებარეობს შუა ობში. ციხე შესანიშნავი აღმოჩნდა: ორივე მხრიდან სანაპირომდე მანძილი მინიმუმ კილომეტრი იყო, ამიტომ გაქცევა თითქმის შეუძლებელი იყო. დაკავებულები კუნძულამდეც ვერ აღწევდნენ.
პირველი სიკვდილიანობა დაიწყო ბარჟებზე. ადგილი და საკვები არ იყო საკმარისი, რეციდივისტებმა სცემეს რიგითი ქალაქელები და მათ საკვები აიღეს. სადესანტომ დაახლოებით 40 ცხედარი გაიყვანა. ისინი დაუყოვნებლივ არ დამარხეს და რვა ადამიანი გონს მოვიდა მზის ქვეშ.

ხალხი კუნძულზე მივედით იმ სამოსით, რომელშიც დაგვაკავეს დარბევის დროს: გაზაფხულის ტანსაცმლით, ზოგი ფეხშიშველიც იყო. პირველი მშვენიერი დღის შემდეგ დაიწყო სიცივე, მაგრამ თავშესაფარი აღარ გვქონდა: მხოლოდ სამი კარავი ტიფით დაავადებულთათვის და კიდევ ერთი- საკვების განაწილებისთვის. მშიერი და ძალაგამოცლილი მკვიდრნი კუნძულზე დავხეტიალობდით და კოცონებს ვანთებდით. ზოგიერთებს ჩასძინებოდათ, კოცონი მოედოთ, შემდეგ კი დამწვრობით გარდაიცვალნენ.

მაგრამ ყველაზე უარესი: საკვები არ მოუტანათ. იგი მხოლოდ მეოთხე ან მეხუთე დღეს მოიტანეს, მანამდე მივირთმევდით იმას, რისი პოვნაც შეგვეძლო: ხის ქერქი და ხავსი. საკვების პირველი მიწოდების შემდეგ ჭვავის ფქვილი რომ მივიღეთ, დიდი ჩხუბი დაიწყო. ფქვილს ვიყრიდით ქუდებში, პიჯაკის მკლავებსა და შარვლისჯიბეებში. იყვნენ ისეთებიც, ვინც მშრალ ფქვილს ეცა საჭმელად და დაიხრჩო', 0ხსენებს პარმენ ბ.

გულაგი

"პირველ დღეს, სადისტრიბუციო პუნქტთან ხალხმრავლობა იყო და მესაზღვრეებმა ტყვეებს ცეცხლი გაგვიხსნეს. შემდეგ სისტემა შეიცვალა: ყველანი დაგვყვეს ბრიგადებად, დაგვინიშნეს ე.წ ოსტატები. ისინი ძირითადად კრიმინალები იყვნენ, რომლებიც ყველაფერს თავად ჭამდნენ.

კრიმინალები გაერთიანდნენ ბანდებში, რომლებიც დანარჩენებზე ნადირობდნენ მათ წაიღეს ტანსაცმელი, დააძვრეს ხალხს ოქროს კბილები, მოგვიანებით კი ადამიანების ჭამა დაიწყეს", -იხსენებს მოხუცი.

არ ტყუის პარმენ ბ. მართლაც არსებობს საუბრის ჩანაწერი ერთ – ერთ იქაურ კანიბალთან:

"- მართლა ჭამე ადამიანის ხორცი?
- არა, ასე არ არის. მხოლოდ ღვიძლი და გული ვჭამე.
- გვითხარი, როგორ გააკეთე ეს.
- ძალიან მარტივად, ხომ იცით, როგორ მზადდება ქაბაბი? გავაკეთე შამფურები ხის ტოტებისგან. დავჭერი ბაჭრებად და შევწვი ცეცხლზე.
- და რომელი ხალხისგან მიიღეთ ეს ხორცი? ცოცხლებისგან თუ მკვდრებისგან?
- რატომ მკვდარი?. ეს ხომ ლეშია? მე ავირჩიე ისინი, ვინც ცოცხლები აღარ არიან, მაგრამ ჯერ არც გარდაცვლილები არიან. ანუ მომაკვდავები, რომლებიც მაინც მოკვდებოდნენ ორ დღეში. ასე რომ, მათთვის უფრო ადვილი იქნებოდა სიკვდილი ..."

კუნძულზე მყოფი ქალები ხშირად ხდებოდნენ კანიბალების მსხვერპლი. ბანაკში თხრიდნენ თხრილებს. ქალებს ძუძუს აჭრიდნენ, მოზარდებს და ჩვილებს იპარავდნენ საჭმელად.

წერილი სტალინს
სიცივე, შიმშილი, დაავადებები და მკვლელობები - კუნძულზე სიკვდილიანობამ მხოლოდ იმატა. დიზენტერიის ეპიდემია დაიწყო. ამის შემდეგ ძლიერებმა და ჯანმრთელებმა დაიწყეს ევაკუაცია: ისინი სანაპიროზე დაეშვნენ ტაიგის დასაუფლებლად. ყველაზე ოპტიმისტური შეფასებით, ექვსი თვის განმავლობაში დაახლოებით 2, 200 პატიმარმა შეძლო გადარჩენა ოთხი თვის განმავლობაში.

ნაზინის ტრაგედია უცნობი იქნებოდა, ნარიმის რაიონის პარტიის კომიტეტის ინსტრუქტორი ვასილი ველიჩკო რომ არ ჩარეულიყო. 1933 წლის ივლისში მან გამოკითხა ათობით ადამიანი, რომლებიც ბანაკის ორგანიზებაში მონაწილეობდნენ და ასევე ჩაწერა სოფლის მოსახლეობის ჩვენებები. ველიჩკომ თავისი მოხსენება გაგზავნა სამ მისამართზე, მათ შორის მოსკოვში - სტალინთან.

"მე ახალგაზრდა ორგანიზმი მქონდა და შიმშილს ვიძლებდი ადვილად, მაგრამ მეშინოდა ასე გაძვალტყავებული არავის ლუკმა გავმხდარიყავი და ტყეში ვიმალებოდი.
ველიჩკოს წყალობით როგორც იქნა დავაღწიე თავი ამ საშინელებას. წარმოგიდგენიათ? სულ რაღაც 18 წლის ვიყავი, სტუდენტი, წესიერი, პატიოსანი ბიჭი, ვსწავლობდი თავგადადებით და უცებ ამ საშინელებაში ამოვყავი თავი მხოლოდ იმის გამო, რომ დეიდასთან უპასპორტოდ წავედი. ენით ძნელია გადმოსცე ის საშინელება, რაც ვნახე. მოგვიანებით მოსკოვში დაბრუნებული, ვეღარ ვძლებდი დედაჩემის სამშობლოში და მამაჩემის საქართველოში ჩამოვედი, რადგან მამა ქართველო მყავდა, მას ქართველი ცოლი ჰყავდა მეორე. ძალიან თბილად მიმიღო დედინაცვალმა და მშვიდი გარემო შემიქმნეს იმის მოყოლის შემდეგ, რაც ასე პატარამ გავიარე. ვერასდროს ვყვებოდი ამ ამბავს ოჯახს იქით, რა გადავიტანე, რადგან ხალხი სხვანაირად დამიწყებდა ყურებას. ოჯახიც არსად არაფერს ამბობდა. შიში გვქონდა. ახლა უკვე ცალ ფეხზე ცხვარი მყავს მობმული და მიყურონ, როგორც უნდათ....
მმმმ..., თუმცა კონფიდენციალობა მაინც მინდა შევინარჩუნო.... და ნუ დაასახელებ სტატიაში ჩემს გვარს.
ნაზინის მოსახლეობა დიუდხანს მიაგებდა პატის დაღუპულებს. საბჭოთა კავშირის დაშლამდე ვიგებდი იქაურ ამბებს. სოფელში გულაგის უდანაშაულო მსხვერპლებისადმი მიძღვნილი ეკლესია აშენდა შეწირულობებით. ყოველწლიურად ივნისში, კუნძულზე ყვავილები მიჰქონდათ. ამის გაკეთება ყოველთვის არ იყოშესაძლებელი - კუნძული ხშირად ივსება წყლით და, ალბათ, მალე იგი მთლიანად გაქრება და უნდა გაქრეს კიდეც, როგორც წარსულის ბნელი სიზმარი. საბჭოეთის ისტორიაში, სიკვდილის კუნძული სამუდამოდ დარჩება - როგორც მისი ერთ-ერთი ყველაზე საშინელი გვერდი."