უნდა ითქვას, ძალიან გაგვიმართლა თანამედროვე მედიცინის სამყაროში რომ დავიბადეთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მოგვიწევდა სხვადასხვა უსიამოვნო და უცნაური მეთოდებით მკურნალობა:


წყლის გამოვლება, კვამლი და ოყნა

კბილის სამკურნალოდ რომაელი მეცნიერი კორნელიუს ცელსიუსი პაციენტებს უნიშავდა კვამლს და სხვადასხვა მცენარის ნაყენებს. კვამლი აუცილებლად უნდა ყოფილიყო ხახვის, ჰენბანისა და თხის ცხიმის ნარევისგან. გარდა ამისა, რამდენად გასაკვირიც არ უნდა იყოს, რომში სწორედ ატკივებული კბილის გამო უნიშნავდნენ პაციენტებს ოყნას... სავარაუდოდ კბილის ტკივილის დასავიწყებლად.


კბილის ჭიები-

ის, რომ კარიესის მიზეზი ბაქტერიებია, მეცნიერებმა მხოლოდ XVIII საუკუნის ბოლოს გაარკვიეს. მანამდე კი მედიცინის “ღმერთებს" სწამდათ, რომ კბილებში ხვრელების მიზეზი ჭიები იყვნენ და სწორედ ისინი ხრავდნენ ემალს. ტკივილი კი იმიტომ ჰქონდათ, რომ ეს ჭია მოძრაობდა ან ხვრელს აფართოებდა. ამ ჭიებს კი მკურნალობდნენ “მაგიით", სამკურნალო ბალახები და ცხელი ცვილი.


მთვარე და გომბეშოები-

უძველესი დროიდან ექიმებს ერთი კითხვა აწუხებდათ: როგორ უნდა ემკურნალად კბილისთვის ტკივილის გარეშე? პაციენტისთვის თავში ქვის ჩარტყმით და გათიშვით? აი XVII საუკუნის გერმანელი ექიმი კარდანუსი კი პაციენტებს ურჩევდა მთვარის შუქზე დამსხდარიყვნენ, პირი ფართოდ გაეღოთ და განკურნებას დალოდებოდნენ. ასე უნდა ყოფილიყვნენ საათობით. აი რომში კი სულ სხვანაირი მეთოდი ჰქონდათ: სავსემთვარეობის დროს უნდა დაეჭირათ გომბეშო, ჩაეფურთხებინათ მისთვის და ჯადოსნური სიტყვები წარმოეთქვათ.


ყურები და სკინტლი-

კიდევ ერთი განუმეორებელი რეცეპტი ძველი რომაელებისგან. ექიმები ხალხს ურჩევდნენ ყვავის და ბეღურას სკინტლი ერთმანეთში აერიათ, დაემატებინათ ცხიმი და ეს ნარევი მოეთავსებინათ ყურში მტკივანი კბილის მხარეს და დალოდებოდნენ სასწაულს.


კბილის ბჟენი ცხელი ცვილისგან და ტყვიისგან-

კბილების დაბჟენისთვის სხვადასხვა მეთოდებს იყენებდნენ. “უბრალო მოკვდავებს" ამოხრულ კბილში ასხამდნენ ცხელ ცვილს ან ტყვიას, ხოლო მდიდარ პაციენტებს კი ოქროს და ვერცხლის ბჟენებს უდგამდნენ.


ბაყაყის განავალი და კურდღლის ტვინი-

მკურნალობის ამგვარი მეთოდების შემდეგ, ყველაზე ხშირად კბილების ამოღება უწევდათ. ამასთან, ხალხს სჯეროდა, რომ რადგან კბილი თავის არეშია, მაშინ თავის ტვინი როგორღაც უკავშირდება მას. ექიმები ყველანაირად ცდილობდნენ პაციენტების ტკივილის შემსუბუქებას მკურნალობის დროს. მაგალითად, ამოღებამდე კბილს აყრიდნენ ბაყაყის განავალს ან დარიშხანთან შეზავებულ ცხიმს. კბილის ჩამოშლის შემდეგ კი ნარჩენებს პინცეტით იღებდნენ. იმისათვის, რომ კარგად მოშუშებულიყო, ექიმები პაციენტის ღრძილებს კურდღლის შემწვარ ტვინს უსვამდნენ, შემდეგ ი პირის ღრუს შარდით გამორეცხვას ურჩევდნენ.