განა არსებობს თბილისელი (ან ზოგადად ქართველი), ვისაც თბილისის სილამაზითა და სიყვარულით აღფრთოვანებულს, ერთხელ მაინც არ წაემღეროს გულში "თბილისო, მზის და ვარდების მხარეო..." ან გინახავთ ისეთი ქუთაისელი, მშობლიური ქალაქის ნოსტალგია მოძალებულს მთელი გრძნობით არ ამოსკდომოდეს გულიდან – "ქუთაისო, ქუთაისო, შენთან არის გული ჩემი"? - დიახ, უამრავი ლექსი და სიმღერაა დაწერილი, რომლებიც საქართველოს სხვადასხვა ქალაქსა თუ კუთხეს ეძღვნება. პოეტებისა და კომპოზიტორების მიერ ბევრი საყვარელი და გულშიჩამწვდომი მელოდია შექმნილა, ზოგიერთი მათგანი კი ქალაქის ჰიმნადაც ქცეულა. მოდით, ერთად ვიმოგზაუროთ საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში და კიდევ ერთხელ გავიხსენოთ საოცრად ნაცნობი, თბილი, მშობლიური სიმღერები, რომლებიც საქართველოს ქალაქებზეა დაწერილი.

ალბათ არავის ეწყინება, თუ მოგზაურობას ჩემი ქუთაისით დავიწყებ - ქალაქით, სადაც მართალია, არ დავბადებულვარ, მაგრამ ცხოვრების უმეტესი ნაწილი გავატარე. ქუთაისი - ეს ჭეშმარიტად ქართული ქალაქი ხომ ერთნაირად უყვარს ყველას - ქუთაისელსა და არაქუთაისელს, სტუმარსა და მასპინძელს. როცა საქმე სიმღერებზე მიდგება, რაღა თქმა უნდა, იმერეთის მთავარი ქალაქის სავიზიტო ბარათი "წყალტუბიდან ქუთაისში მიმავალო ქარო'' გაგვახსენდება პირველ რიგში. ამბობენ, რომ ეს ლექსი გალაკტიონმა წყალტუბოდან ქუთაისისკენ მგზავრობის დროს გაზეთის ნახევზე დაწერა და ფანჯრიდან გადააგდო, შემდეგ ის შემთხვევით იპოვა ვიღაც გამვლელმა და მაშინვე ქალაქის გაზეთის რედაქციაში მიიტანა გამოსაქვეყნებლად. თუმცა არის ერთი ნიუანსი, რომლის შესახებ ბევრმა არ იცის: ვიღაც დარდიმანდი, ასე თუ ისე, პოეტური ნიჭის მქონე და პოეზიის მოყვარული გაეპაექრა დიდ გალაქტიოინს და ლექსს ერთი კუპლეტი დაამატა, რომელიც ისე ლამაზად ჩაჯდა ტექსტში, რომ დღესაც კი ბევრ ადამიანს ის გალაკტიონის დაწერილი ჰგონია:

"ქუთაისი ქალაქია ინდუსტრიის მშენებელი;

წყალტუბო კი მხარე არის მისი დამამშვენებელი."

წარმოუდგენელია, ქუთაისში ლხინის სუფრა გაიშალოს და ეს სიმღერა არ აჟღერდეს; მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო ათწლეულებში ქუთაისის ინდუსტრია საპნის ბუშტივით გაქრა, მელოდია სამუდამოდ დარჩა ქალაქის არაოფიციალურ ჰიმნად (სიმღერის კომპოზიტორია ბიძინა ღოღობერიძე).

რახან იმერეთში ვიმყოფებით, ბარემ ქუთაისიდან ზესტაფონისკენ გადავინაცვლოთ და ქეიფიდან წამოსული იმერელი აზნაურების სიმღერა "ზესტაფონო, ზესტაფონო გშორდები" დავაგუგუნოთ. სიმღერა პირველად ქართულ მხატვრულ ფილმ "დაკარგულ სამოთხეში'' აჟღერდა. სხვა ვერსიით, ეს იყო თავადიშვილის სიმღერა, რომელიც მეფის არმიაში სამსახურისთვის გაიწვიეს და ის იძულებული იყო, შვიდი წლით დამშვიდობებოდა მშობლიურ ქალაქს, სახლ-კარსა და ვენახს (სამწუხაროდ, ვერსად მივაკვლიე ინფორმაციას, თუ ვინაა ამ სიმღერის ტექსტისა და მუსიკის ავტორი).

განა გაგიძლებს გული, ბათუმის კოპწია, სუფთა, ლამაზ ქუჩებში ან წალკოტად ქცეულ ბულვარში გაისეირნო და გულში მაინც არ წაიღიღინო მშვენიერი მელოდია: " ბათუმს ქათქათას, ბათუმს თვალწარმტაცს.." კომპოზიტორ ლილი იაშვილის მიერ დაწერილი სიმღერა თავდაპირველად სულიკო კოროშინაძემ და ნანული აბესაძემ შეასრულეს. 55 წელზე მეტი გავიდა მისი შექმნიდან, თუმცა ის დღესაც ისეთივე პოპულარულია, როგორც 1962 წელს. ამის შემდეგ კიდევ უამრავი კომპოზიცია შეიქმნა ბათუმისადმი მიძღვნილი, თუმცა ეს სიმღერა დღემდე დარჩა ქალაქის არაოფიციალურ ჰიმნად.

რახან საქართველოს ზღვისპირეთს ვესტუმრეთ, განა შეიძლება გვერდი ავუაროთ აფხაზეთს? სოხუმი - ჩვენი ტკივილი და დარდი ბოლო ათწლეულებში უამრავი შემოქმედის შთაგონების წყარო გახდა და მასზე ძალიან ბევრი ლექსი თუ სიმღერა დაიწერა. სეფას ბიჭების "სიმღერა სოხუმზე", თენგიზ კვანტალიანის მიერ შესრულებული "სოხუმი", გიორგი ბარამაშვილის "სოხუმელი ვარ", აკაკი სიორიძის "სიმღერა სოხუმზე'' და კიდევ ბევრი, ბევრი მელოდია....მაგრამ რა თქმა უნდა, ყველაზე პოპულარული, გულში ჩამწვდომი და ამაღელვებელი დიდი გალაკტიონის მიერ დაწერილ ტექსტზე შექმნილი სიმღერაა - "გამარჯობა, აფხაზეთო შენი". დიდი იმედი მაქვს, რომ აუცილებლად დავიბრუნებთ საქართველოს ამ ძირძველ კუთხეს, კვლავაც გავისეირნებთ სოხუმის და გაგრის ქუჩებში და უსაშველო მონატრებით ავსილნი, თვალზე ცრემლმომდგარი მივესალმებით იქაურობას: " გამარჯობა, აფხაზეთო შენი"...

გურია - საქართველოს ერთ-ერთი ულამაზესი მხარეა. კრიმანჭულითა და ენამახვილი, სტუმართმოყვარე ხალხით განთქმული გურია არაერთი პოეტის მუზა გამხდარა....და ისევ გალაკტიონი და მისი "გურიის მთები" ამოტივტივდება მეხსიერებიდან. ჩოხატაურზე და ოზურგეთზეცაა სიმღერები დაწერილი, თუმცა ისინი ნაკლებად ცნობილია, ამიტომ გურიას სხვა, უფრო პოპულარული და ყველასათვის კარგად ნაცნობი მელოდიით წარმოვადგენ: ალბათ ჩოხატაურის მიხვეულ–მოხვეულ გზებზე მგზავრობისას, ნასაკირალის მშვენიერი გადასახედით აღტაცებულმა დაწერა კომპოზიტორმა სოსო ებრალიძემ გურულების ჰიმნი " რა ყოფილა გურია". ეს სიმღერა ყველას - გურულს თუ არაგურულს იმიტომ უყვარს, რომ აქ თბილი, საერთო ქართული მასპინძლური ხასიათი ჩანს. უსმენ და იმედს არ კარგავ, რომ ისევ დიდხანს შერჩება ქართველ ხალხს ეს სითბო, სიყვარული და ურთიერთპატივისცემა.

უკვე დროა, აღმოსავლეთში გადმოვინაცვლოთ, თორემ მიკერძოებაში დამდებენ ბრალს, სულ დასავლეთ საქართველოს ქალაქებსა და კუთხეებზე რომ ვსაუბრობ. სანამ "სკრა, ქარელი, აგარა, გორი"-ს წავიღიღინებთ, მანამდე ქართლის გულს - გორს ვეწვიოთ. ამ პატარა ქალაქს თითქმის მთელი მსოფლიო იცნობს სტალინის წყალობით. ზოგისთვის ეს კაცი ტირანია, ზოგისთვის მტარვალი და დესპოტი, სხვებისთვის კი - დიდი პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე. ასეა თუ ისე, ვერსად გავექცევით იმ ფაქტს, რომ სტალინი ჩვენი თანამემამულე იყო და გორზე დაწერილი სიმღერის ძირითადი მოტივიც სწორედ სტალინის ქება-დიდებაა.