ბავშვობიდან უნარშეზღუდული შესაძლებლობის მქონე სელიმ ბენსაადმა, სტალინის შვილის, იაკობ ჯუღაშვილის შვილიშვილმა, პირველად გადაწყვიტა ესაუბრა თავის ტრაგედიაზე.

მხატვარი სელიმ ბენსაადი 15 წუთის სავალზე ცხოვრობს კრემლიდან. დედაქალაქის ცენტრში მდებარე ბინა მემკვიდრეობით მიიღო სტალინის შთამომავალმა, ახლა კი ის ძვირად ღირებული უძრავი ქონების გამო იბრძვის საკუთარ მამასთან, ჰოსინ ბენსაადთან, რომელიც შვილს ჩაის მოდუღებასაც კი უკრძალავს.

დედის, გალინა იაკობის ასულ ჯუღაშვილის გარდაცვალების შემდე, შეზღუდული უნარის მქონე სელიმ ბენსაადი ერთი ერთზე პირისპირ დარჩა უზარმაზარ ცხოვრებისეულ სირთულეებთან, რაზეც იგი პირველად გვიყვება:

”დავიღალე ასეთი ცხოვრებისგან, საშინელ პირობებში ვცხოვრობ. მამაჩემი ელექტრო ჩაიდნის გამოყენების უფლებასაც კი არ გვაძლევს მე და ჩემს მეუღლეს, ნატაშას. ჩვენ არ შეგვიძლია რემონტის გაკეთება და სტუმრების დაპატიჟება ბინაში. არიან არაკეთილსინდისიერი ადამიანები, რომლებიც ჩემი სახელით ცდილობენ პრესას უთხრან სიცრუე ჩემი ცხოვრების შესახებ. აქედან გამომდინარე, ჩემს გარშემო ბევრი ტყუილია. ნამდვილი სიმართლე ის არის, რომ ჩემს ბინაში ყველაფერი იშლება.

ჩემი საყვარელი მეუღლე ნატაშა ძალიან მეხმარება, ჩვენ 2004 წლის 4 სექტემბერს დავქორწინდით, ის ისეთივე სმენადაქვეითებულია, როგორც მე. ახლა პირველად ვლაპარაკობ საკუთარ თავზე.

- სელიმ, შენმა დედამ გალინა იაკობის ასულმა მთელი ცხოვრება იმის დასამტკიცებლად იბრძოლა, რომ მისი მამა, იოსებ სტალინის ვაჟი იყო და რომ იაკობ ჯუღაშვილი არასოდეს ყოფილა ტყვედ. რა იცით პაპის შესახებ?

- ვიცი, რომ იაკობ ჯუღაშვილი პატიმრობაში არ ყოფილა. წავედი რუსეთის სახელმწიფო სამხედრო-ისტორიულ არქივში, გადავხედე ზოგიერთ დოკუმენტს, რომელიც ბაბუას ეხებოდა. დედაჩემი, რომელსაც ახლობლები სიყვარულით გულიას ეძახოდნენ, სამწუხაროდ აქ არასდროს ყოფილა...

მე ასევე მოვახერხე ამ არქივში შენახული ჰიტლერის მიერ ბუნკერში დახატული აკვარელი. დიქტატორის აკვარელი არ არის ცუდი. პეიზაჟის სიუჟეტები საინტერესოა. ნახევარ საათში ვხატავ ასეთს. მე ვფიქრობ, რომ თუ ხატვის მასწავლებელი არ გაუბრაზდებოდა ჰიტლერს, ის გახდებოდა მხატვარი და არა მკვლელი.

- ახლა თქვენ შემოქმედებით ხართ დაკავებული?

- არა. მემკვიდრეობითი დაავადების გამო ძალიან ცუდად ვხედავ - ეს მამაჩემისგან გადმომეცა. სანამ ხუთი წლის ვიყავი, კარგად ვხედავდი, მაგრამ შემდეგ მხედველობა გამიუარესდა, ექიმებთან წამიყვანეს, მაგრამ მათ მხოლოდ ვიტამინები დამინიშნეს და ტელევიზორის ყურება ამიკრძალეს. ერთი თვალით საერთოდ ვერ ვხედავ, მეორე თვალით ვხედავ, მაგრამ მიოპია (ახლომხედველობა) განვითარდა. მხედველობა მხატვრისთვის ყველაფერია, მაგრამ მე ასევე გავხდი დალტონიკი. ეს არის, ფერადი სურათები ხელმოწერის გარეშე, თეთრი და წითელი, მიჭირს ხატვა. ნათელია, რომ ცა არის ლურჯი, ბალახი არის მწვანე, მაგრამ მე აღარ შემიძლია შევქმნა ჩრდილები.

მე მაქვს ლურჯი ნახატი "ტიტანიკი" - ეს სამ დღეში გავაკეთე. ადრე, როდესაც დედა ცოცხალი იყო, ის მეხმარებოდა მუშაობაში. მაგალითად, საავტომობილო პუბლიკაციისთვის, მანქანებს ვხატავდი. მე ვიცი სტალინის საყვარელი მანქანები, ვიცი ჩემი ბაბუის, იაკობის საყვარელი მანქანა, იაკობ ჯუღაშვილმა მანქანა მანამდე იყიდა, სანამ მას წინა ფრონტზე გაგზავნიდნენ.

- თქვენმა მამამ აღიარა: მან არ იცოდა, რომ მას თავად სტალინის შვილიშვილი მოყავდა ცოლად.

- მე ვფიქრობ, რომ ეს სავალალოა, რადგან იური ვლადიმრის ძე ანდროპოვმა, უშიშროების თავმჯდომარემ მისცათ მათ იურიდიულად ქორწინების უფლება. რიგითი მოქალაქეები არ მიმართავდნენ ანდროპოვს ნებართვის მისაღებად. მამას არ შეიძლება არ სცოდნოდა, რომ დედა იოსებ სტალინის შვილიშვილი იყო.

დაბადებისთანავე მომცეს სახელი იოსებ ჯუღაშვილი. დედაჩემმა ბაბუის საპატივცემულოდ დამარქვა ეს სახელი და ასეც მომნათლა. მამაჩემი ალჟირელი იყო, მისი სახელი იყო ჰოსინი. მას არ მოწონდა ჩემი სახელი და მან მომცა არაბული სახელი, სელიმი. მაგრამ დაბადების მოწმობაში მე დავრჩი იოსებად. მალე სახელს პასპორტში შევიცვლი. დარწმუნებული ვარ, რომ მაშინ ყველაფერი კარგად იქნება ჩემთან.

მშობლები დაქორწინდნენ 1974 წელს, ქორწილში უამრავი ალჟირელი იყო, დედაჩემი მუქ ფერებში იყო ჩაცმული, მამაჩემს პიჯაკი ეცვა, ჩვენ ავტომობილ ვოლგით წავედით რეესტრის ოფისში მეტროსადგურ "კრასნიე ვოროტას" მახლობლად, ეს ჯერ კიდევ არსებობს.

ანდროპოვმა მამას ორი ვარიანტი შესთავაზა: ის ან ალჟირში გაემგზავრება და სამუდამოდ დაივიწყებს ჩვენს შესახებ, ან მას ექნება ნებართვა, რომ წელიწადში ორჯერ ჩამოვიდეს ჩვენთან, ორი კვირის განმავლობაში. შედეგად, მამაჩემს უფლება მისცეს თებერვალში ჩამოსვლის, ხოლო ერთი თვით აგვისტოში. ასე მოდიოდნენ სსრკ-ში. შემდეგ, დედა ალჟირში წავიდა მასთან, მაგრამ მე მოსკოვში დავრჩი. მე მძევლად ამიყვანეს, რომ გულია, იაკობ ჯუღაშვილის ქალიშვილი, არ დარჩენილიყო საზღვარგარეთ.

მამაჩემს უცხოური ტანსაცმელი მოჰქონდა, მაგრამ ოჯახში ბედნიერება არ ყოფილა. ის ყოველთვის სასტიკი იყო, რადგან მას კარგად შეეძლო ქალის დამონება.

- გალინა იაკობის ასულის საფლავის ქვაზე არის წარწერა „საყვარელი ქმრისგან“. რატომ არ გაგაგებინათ ჰოსინმა?

- დედაჩემის გარდაცვალების შესახებ გავიგე გაზეთებიდან. ჰოსინმა არ მაცნობა ამის შესახებ. მის წასვლამდე რამდენიმე თვით ადრე, დედასთან ჩხუბი მქონდა, მე რიაზანში მეუღლესთან წავედი, ჩემი საყვარელი მეუღლე ნატაშა იქიდანაა.

დედაჩემი სიკვდილამდე ცოტა ხნით წინ სიზმარში მოვიდა ჩემთან, ისიც კი მახსოვს, რა სამოსში იყო იგი. ეს ხედვა მქონდა 2007 წლის 25 აგვისტოს. 27-ში დედა წავიდა, 29-ში კრემატიზაცია მოახდინეს და დაკრძალეს.

დაკრძალვის ღირებულების ნახევარი გადაიხადა თინათინმა (ეგნატაშვილი), გულიას მეგობარმა. ქმარმა ვერ შეძლო ცოლის დაკრძალვის ხარჯების გადახდა, ის ამას არც ეცადა.

დედაჩემის წასვლამდე რამდენიმე დღით ადრე შედგენილი იყო ანდერძი. იგი მძიმედ ავად იყო, ძლიერმოქმედ წამლებს უკეთებდნენ. დედა თითქოს სიზმარში იყო. საკითხავია, შესაძლებელია თუ არა, ასეთ მდგომარეობაში სახელმწიფომ აიძულოს ადამიანი, ხელი მოაწეროს სერიოზულ დოკუმენტებს. გესმით რას ვლაპარაკობ?

- მაგრამ თქვენ შეგიძლიათ გაასაჩივროთ ანდერძი.

- ფაქტია, რომ ჩვენ პრივატიზაციაში არ მიგვიღია მონაწილეობა, ეს ყველაფერი ჰოსინმა გააკეთა. ბინა სამ ნაწილად გაიყო. მაგრამ მე არ მომცეს ჩემი მეუღლის იქ ჩაწერის უფლება. მე არ ვაპირებ ბინის არც გაყიდვას და არც გაზიარებას არაფრის გულისთვის. სტალინმა ეს დედაჩემის ბებიას, იულია მელცერს გადასცა და უბრძანა, ჯუღაშვილების ოჯახისთვის გადაეცა მემკვიდრეობით.

სმენის დიდი პრობლემები მაქვს და სანამ არ გამოჩნდა სანდო ადამიანი, დიდი სირთულეები მქონდა ადამიანებთან კომუნიკაციაში. მე დავდიოდი ჩვეულებრივ სკოლაში და არა ყრუ-მუნჯთა სკოლაში, ასე რომ ტუჩებით ვერ ვკითხულობ. მშობლებს ალბათ არ სურდათ დაჯერება, რომ მე სმენადაქვეითებული ვიყავი...

მამაჩემი მასწავლიდა მათემატიკას, რომელშიც სრული ნული ვარ. მე მყავდა დაქირავებული სამი პედაგოგი, მამაჩემი მეჩხუბებოდა და თანაც მცემად. ახლა მეშინია, რომ ის საერთოდ მომკლავს, ამიტომ მსურს ანდერძის გაკეთება ლანა პარშინასთვის, რომელიც სტალინის ოჯახთან ტრიალებს. ის პირველი იყო, ვინც ინტერვიუ ჩაწერა ჩემს დიდ ბებიასთან, სვეტლანა ალილუევასთან. ახლა კი ლანამ დაიწყო მამაჩემთან საუბარი, არ მესმის რატომ ... მან გაასულელა ის.

მე ჩემს მეუღლეს, ნატაშას ვუტოვებ ბინას, ხოლო, ჩემს ნახატებს დავუტოვებ ლანა პარშინას: დაე, მან სიკვდილის შემდეგ განმადიდოს მე." - განაცხადა სტალინის შვილის, იაკობ ჯუღაშვილის შვილიშვილმა, სელიმ ბენსაადმა.

საიდ შახ მარიანა

01-11-2019 წელი