მუჰამედმა (ისლამის დამფუძნებელმა) თავისივე სიცოცხლეში, თავადვე უამრავი ომი და ბრძოლა წამოიწყო, რომელთაგან ბევრს თავადვე სარდლობდა, თვითონვე იბრძოდა და ხალხს სიცოცხლეს ასალმებდა. ისლამისთვის ომი (ჯიჰადი) ჯერ კიდევ მუჰამედმა დაიწყო, რაც გააგრძელეს მისმა მიმდევრებმა ისლამური ხალიფატის ჩამოყალიბების შემდგომ. ეს არის ბრძოლების სია, რომელიც ჩაატარა მუჰამედმა. ამათგან უამრავს თავადვე სარდლობდა (მონიშნულია შავად) და ზოგიერთს კი მის დაქვემდებარებაში მყოფი სარდლები წინამძღოლობდნენ.

1) ვადანის ბრძოლა - 623 წლის აგვისტო. (საჰიჰ ალ ბუჰარი. 4:52:256 იბნ ჰიშამი და იბნ იშაქი)

2) ბუვატის ბრძოლა - 623 წლის ოქტომბერი. (42:7149 იბნ ჰიშამი და იბნ იშაქი)

3) ალ აშირას ბრძოლა - 623 წლის დეკემბერი. (იბნ ჰიშამი და იბნ იშაქი)

4) ბადრის პირველი ბრძოლა - 623 წ. (იბნ ჰიშამი და იბნ იშაქი)

5) ჰამზა იბნ აბდულ მუჰამედის ლაშქრობა - 623 წლის მარტი.

6) უბაიდა იბნ ალ ჰარითის ლაშქრობა - 623 წლის აპრილი.

7) ალ-ხარარის ლაშქრობა - 623 წლის მაისი.

8) ზულ ალ-უშაირას ბრძოლა - 623 წლის დეკემბერი.

9) ნახლას რეიდი - 624 წლის იანვარი.

10) ბადრის მეორე ბრძოლა - 624 წლის მარტი. (ყურანი 8:47) (ყურანი 68:25) (ყურანი 8:5-6), (საჰიჰ ალ ბუხარი 4:53:369), (საჰიჰ ალ ბუხარი 5:59:357), (სუნან აბუ დავუდი 14:2716), (საჰიჰ ალ ბუხარი 5:59:293), იბნ ჰიშამი და იბნ იშაქი.

11) ასმა ბინთ მარვანის მკვლელობა - 624 წლის მარტი.

12) აბუ აფაკის მკვლელობა - 624 წლის მარტი.

13) სავიქის დაპყრობა - 624 წ. (იბნ ჰიშამი და იბნ იშაქი), (იბნ სა'დი), (ქითაბ ალ-თაბაქათ ალ-ქაბირი - ნაწილი მეორე)

14) ბანუ ქაინუყას დაპყრობა - 624 წლის თებერვალი. (ყურანი 8:58; 3:118; 3:12; 3:13;)

15) ალ ქუდრის დაპყრობა - 624 წლის მაისი. (იბნ ჰიშამი და იბნ იშაქი)

16) ქა'ბ იბნ ალ აშრაფის მკვლელობა - 624 წლის აგვისტო/სექტემბერი.

17) თი ამრის დაპყრობა - 624 წლის სექტემბერი. (ყურანი 5:11), (საჰიჰ ალ ბუხარი 5:59:458), იბნ საადი და ასევე ქითაბ ალ თაბაქათი - ნაწილი მეორე.

18) ბაჰრანის დაპყრობა - 624 წლის ოქტომბერ-ნოემბერი (იბნ ჰიშამი და იბნ იშაქი)

19) ალ-ქარადას ლაშქრობა - 624 წლის ნოემბერი.

20) უჰუდის ბრძოლა - 625 წლის 23 მარტი. (ყურანი 8:36; 3:122; 3:167)

21) ჰამრა ალ-ასიდის დაპყრობა - 625 წლის მარტი. (ყურანი 3:172; 3:173; 3:174)

22) ქათანის ლაშქრობა - 625 წლის ივნისი.

23) აბდულა იბნ უნაისის ლაშქრობა - 625 წლის ივნისი.

24) ალ რაჯის ლაშქრობა - 625 წლის ივლისი.

25) ბირ მაონას ლაშქრობა - 625 წლის ივლისი.

26) ბანუ ნადირის დაპყრობა - 625 წლის აგვისტო. (ყურანი, თავი 59; 2:256)

27) დჰათ ალ რიქას ბრძოლა - 625 წლის ოქტომბერი. (ყურანი 4:101; 5:11)

28) ბადრის დაპყრობა - 626 წლის იანვარი. (ყურანი 3:173-176)

29) დუმატულ ჯანდალის დაპყრობა - 626 წლის ივნისი. (იბნ საადი, იბნ ჰიშამი და იბნ იშაქი)

30) ალ მურაისის ლაშქრობა - 627 წლის იანვარი.

31) სანგრის ბრძოლა - 627 წლის თებერვალი. (ყურანი 33:10-13; 3:22)

32) ბანუ ქურაიზას დაპყრობა - 627 წლის თებერვალ-მარტი. (ყურანი 33:26; 33:9-10)

33) მუჰამედ იბნ მასლამას ლაშქრობა - 627 წლის ივნისი.

34) ბანუ ლაჰიანის დაპყრობა - 627 წლის სექტემბერი. (საჰიჰ მუსლიმი 20:4672)

35) დჰუ ქარადის ლაშქრობა - 627 წლის აგვისტო.

36) უკაშა ბინ ალ-მიჰსანის ლაშქრობა - 627 წლის აგვისტო/სექტემბერი.

37) ბანუ თალაბაჰის პირველი დალაშქვრა - 627 წლის აგვისტო/სექტემბერი.

38) ბანუ თალაბაჰის მეორედ დალაშქვრა - 627 წლის აგვისტო/სექტემბერი.

39) ზაიდ იბნ ჰარითას (ალ ჯუმუმი) ლაშქრობა - 627 წლის სექტემბერი.

40) ზაიდ იბნ ჰარითას (ალ-ის) ლაშქრობა - 627 წლის სექტემბერი/ოქტომბერი.

41) ბანუ თალაბაჰის მესამედ დალაშქვრა - 627 წლის ოქტომბერი/ნოემბერი.

42) ზაიდ იბნ ჰარითას (ჰისმა) ლაშქრობა - 627 წლის ოქტომბერ-ნოემბერი.

43) ზაიდ იბნ ჰარითას (ვადი ალ-ყურა) ლაშქრობა - 627 წლის ნოემბერი/დეკემბერი.

44) აბდურ რაჰმან ბინ აუფის ლაშქრობა - 627 წლის დეკემბერი/628 წლის იანვარი.

45) ფიდაკის ლაშქრობა - 627 წლის დეკემბერი/628 წლის იანვარი.

46) ვადი ალ-ყურას მეორე ლაშქრობა - 628 წ.

47) კურც ბინ ჯაბირ ალ-ფიჰრის ლაშქრობა - 628 წლის იანვარი/თებერვალი.

48) აბდულლაჰ იბნ რავაჰას ლაშქრობა - 628 წლის თებერვალი/მარტი.

49) ჰუდაიბიიას შეთანხმება - 628 წლის მარტი.

50) ფიდაკის დაპყრობა - 628 წლის მაისი. (ყურანი 59:6-7)

51) ხაიბარის ბრძოლა - 628 წლის მაისი/ივნისი. (ყურანი 48:18; 48:15)

52) ვადი ალ ყურას მესამე ლაშქრობა - 628 წლის მაისი. (ალ მუვათთა)

53) უმარ იბნ ალ-ხათაბის ლაშქრობა - 628 წლის დეკემბერი.

54) აბუ ბაქრ ას-სიდიქის ლაშქრობა - 628 წლის დეკემბერი.

55) ბაშირ იბნ სად ალ-ანსარის (ფადაკი) ლაშქრობა - 628 წლის დეკემბერი.

56) ღალიბ იბნ აბდულლაჰ ალ-ლაითის (მაიფაჰი) ლაშქრობა 629 წლის იანვარი.

57) ბაშირ იბნ სად ალ-ანსარის (იემენი) ლაშქრობა - 629 წლის თებერვალი.

58) იბნ აბი ალ-ავჯა ალ-სულამის ლაშქრობა - 629 წლის აპრილი.

59) ღალიბ იბნ აბდულლაჰ ალ-ლაითის (ფადაკი) ლაშქრობა - 629 წლის მაისი.

60) ღალიბ იბნ აბდულლაჰ ალ-ლაითის ლაშქრობა (ალ-ქადიდი) - 629 წლის ივნისი.

61) შუჯა იბნ ვაჰბ ალ-ასადის ლაშქრობა - 629 წლის ივნისი.

62) ქაბ იბნ უმაირ ალ-ღიფარის ლაშქრობა - 629 წლის ივლისი.

63) მუტაჰის ბრძოლა - 629 წლის სექტემბერი.

64) ამრ იბნ ალ-ასის ლაშქრობა - 629 წლის ოქტომბერი.

65) აბუ უბაიდა იბნ ალ იარა - 629 წლის ოქტომბერი.

66) აბი ჰადრად ალ-ასლამის ლაშქრობა - 629 წ.

67) აბუ ქათადა იბნ რაბი ალ-ანსარის ლაშქრობა (ხადირა) - 629 წლის დეკემბერი.

68) აბუ ქათადა იბნ რაბი ალ-ანსარის ლაშქრობა (ბათნ ედამი) - 629 წლის დეკემბერი.

69) მექას დაპყრობა - 629 წლის დეკემბერი/630 წლის იანვარი. (ყურანი 12:91-92; 34:49; 49:13)

70) ხალიდ იბნ ალ-ვალიდის ლაშქრობა (ნახლა) - 630 წლის იანვარი.

71) ამრ იბნ ალ-ასის ლაშქრობა - 630 წლის იანვარი.

72) სა'დ იბნ ზაიდ ალ-აშჰარის ლაშქრობა - 630 წლის იანვარი.

73) ხალიდ იბნ ალ-ვალიდის ლაშქრობა (ბანუ ჯადიმა) - 630 წლის იანვარი.

74) ჰუნაინის ბრძოლა - 630 წლის იანვარი. (ყურანი 9:25-26)

75) ათ-თუფაილ იბნ ამრ ად-დაუსის ლაშქრობა - 630 წლის იანვარი.

76) აუტასის ბრძოლა - 630 წელი. (ყურანი 4:24)

77) აბუ ამირ ალ-აშარის ლაშქრობა - 630 წლის იანვარი.

78) აბუ მუსა ალ-აშარის ლაშქრობა - 630 წლის იანვარი.

79) ტაიფის ბრძოლა - 630 წლის იანვარი. (საჰიჰ ალ ბუხარი 5:59:615)

80) უიანა ბინ სიჰნის ლაშქრობა - 630 წლის აპრილი/მაისი.

81) ქუთბა იბნ ამირის ლაშქრობა - 630 წლის მაისი/ივნისი.

82) დაჰაკ ალ-ქილაბის ლაშქრობა - 630 წლის ივნისი/ივლისი.

83) ალქამმაჰ ბინ მუჯაზიზის ლაშქრობა - 630 წლის ივლისი/აგვისტო.

84) ალი იბნ აბი თალიბის ლაშქრობა (ალ ფულსი) - 630 წლის ივლისი/აგვისტო.

85) უკაშა ბინ ალ-მიჰსანის ლაშქრობა (უდრა და ბალი) - 630 წ.

86) ტაბუკის ბრძოლა - 630 წლის ოქტომბერი. (ყურანი 9:49; 9:29; 9:42-48; 9:81)

87) ხალიდ იბნ ალ-ვალიდის ლაშქრობა (დუმატულ ჯანდალი) - 630 წლის ოქტომბერი.

88) აბუ სუფიან იბნ ჰარბის ლაშქრობა - 630 წ.

89) მასჯიდ ალ-დირარის დანგრევა - 630 წ.

90) ხალიდ იბნ ალ-ვალიდის ლაშქრობა (მეორედ ლაშქრობა დუმატულ ჯანდალზე) - 631 წლის აპრილი.

91) სურად იბნ აბდულას ლაშქრობა - 631 წლის აპრილი.

92) ხალიდ იბნ ალ-ვალიდის ლაშქრობა (ნაჯრანი) - 631 წლის ივნისი/ივლისი.

93) ალი იბნ აბი თალიბის ლაშქრობა (მუდჰიჯი) - 631 წლის დეკემბერი.

94) ალი იბნ აბი თალიბის ლაშქრობა (ჰამდანი) - 632 წ.

95) დჰულ ხალასას დანგრევა - 632 წლის აპრილი.

96) უსამა ბინ ზაიდის ლაშქრობა - 632 წლის მაისი.

მხოლოდ ერთი წუთით გავაკეთოთ მცირე გადახვევა და შევადაროთ ყოველივე ეს იესოს ცხოვრებას და მოღვაწეობას. აქვე გთავაზობთ იესოს დარიგებებს - მან აშკარად გაგვაფრთხილა ცრუწინასწარმეტყველებზე, და თქვა, რომ მათი საქმეებით ვიცნობთ მათ:

ავტორი: თორნიკე ფხალაძე