კულტურა რა შეუქმნეს ქართველებმა ამერიკის შეერთებულ შტატებს მეოცე საუკუნეში? 2018, 24 ივლისი, 23:29 
1955 წელს ამერიკის შეერთებულ შტატებში პირველი (1921-1939) და მეორე ტალღის (1945-1950) ქართველ ემიგრანტთა რიცხვი 300 ადამიანს არ აღემატებოდა, თუმცა ამ უმცირესმა დიასპორამაც კი დიდი გავლენა იქონია მთელი ამერიკის სამხედრო თუ სამოქალაქო ცხოვრებაზე. პირველ რიგში უნდა დავასახელოთ ის ქართველები, რომლებმაც ამერიკას 5 დარგი შეუქმნეს: 1) გიორგი ბალანჩივაძე, იგივე ჯორჯ ბალანჩინი (1904-1983 წწ.) - ის იყო ამერიკელი-ქართველი ბალეტმაისტერი, ამერიკის შეერთებული შტატების ეროვნული კლასიკური ბალეტის ფუძემდებელი. ის მთელ მსოფლიოში აღიარებულია თანამედროვეობის უდიდეს ქორეოგრაფად. 
2) ალექსანდრე ქართველიშვილი, იგივე ალექსანდრე ქართველი (1896-1974 წწ.) - ამერიკის შეერთებული შტატების სამხედრო ავიაციის ფუძემდებელი. პარიზის ავიაციის საინჟინრო ფაკულტეტზე სწავლისას მისმა შექმნილმა ერთ-ერთმა თვითმფრინავმა (Bernar-Februa V-2) სიჩქარის მსოფლიო რეკორდი დაამყარა. მის სახელს უკავშირდება ასევე ლითონის პირველი თვითმფრინავისა (P-35) და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია მეორე მსოფლიო ომში შტატებისთვის გამარჯვების მომტანი ბომბდამშენის შექმნა (Republic P-47 Thunderbolt), რომელიც დღემდე მიიჩნევა მსოფლიო სამხედრო ავიაციაში სამაგალითო ნიმუშად. ალექსანდრე ქართველს ავიაციის ისტორიაში შეტანილი წვლილისთვის აშშ-ის მეცნიერების ეროვნული მედალი გადასცეს. 
აღსანიშნავია ისიც, რომ კომპანია, სადაც ალექსანდრე ქართველი მუშაობდა ამერიკაში, ის კომპანიაც თბილისში დაბადებული და გაზრდილი ეთნიკურად რუსი კაცის დაარსებული გახლდათ - ალექსანდრე სევერსკის.  3) პრინცი გიორგი მაჩაბელი (1885-1935 წწ.) - ამერიკის შეერთებულ შტატებში პარფიუმერიის წარმოების ფუძემდებელი. მან დიდი პარფიუმერული საზოგადოება დაარსა ამერიკაში 1920-იან წლებში. პროფესიით იყო ქიმიკოსი, ასევე ეწეოდა პოლიტიკურ საქმიანობას. ის ამერიკაში ცნობილი გახდა როგორც პარფიუმერიის პრინცი, ამიტომ პრინც გიორგი მაჩაბელად იწოდებოდა. 
4) გრიგოლ კობახიძე, იგივე ჯორჯ კობი (1883-1967 წწ.) - მან შეერთებულ შტატებს შეუქმნა სამედიცინო მინის მრეწველობა, ნაძვის ხის მინის სანთლები და ნაძვის ხის სათმაშოების წარმოება. მან 1919 წელს საკუთარი ქარხანა გახსნა მასაჩუსეტსში. 1922 წელს ფეხზე დააყენა თავისი საწარმო, რომელიც მას შემდეგ დღემდე ფუნქციონირებს - Coby Grass Products Company. კომპანიის პრესტიჟს და სახელს მატებდა წონას მისი დამაარსებლის - გიორგი კობახიძის მიერ დანერგილი 70-მდე გამოგონება და უნიკალური პატენტი. მაგალითად მან გამოიგონა წყალგამძლე ცემენტი და ზემდგრადი მინა-ბლოკი. ის პირველი ქართველი მულტიმილიონერი იყო ამერიკაში. მან ასევე შექმნა ქიმიური სითხით სავსე ელექტროსანთლები, რომლებმაც შეცვალეს ხანძარსაშიში ნამდვილი სანთლები რომლებსაც მანამდე ანთებდნენ ნაძვის ხეებზე ამერიკელები. "კობი - ეს შობაა" ეწერა ნაძვის ხის სათამაშოებზე. 
5) კონსტანტინე (კონი) სიდამონ ერისთავი (1930-2012 წწ.) - ნიუ-იორკის ქართველი ვიცე-მერი. ნიუ იორკ თაიმსში ვკითხულობთ: "ის ერთ-ერთი იმ ლიდერთაგანი იყო, რომელიც ერთდროულად ეფექტური მმართველიც გახლდათ და ძალზე პოპულარული წინამძღოლიც. ღირსეული ადამიანი უმწიკვლო რეპუტაციით. უნაკლო ლოგიკით და საოცრად მომხიბლავი." ბატონი რაილის თქმით სწორედ "კონი ერისთავის დამსახურებაა, რომ დღეს ნიუ-იორკს სუფთა წყალი მიეწოდება და მის შემოგარენში არა მარტო წყლები, არამედ მიწა, ნიადაგი და მთელი გარემო დაცულია." მისი პატრონაჟით დამტკიცებული პროექტები ქალაქში ჯერ კიდევ მუშაობს. კონსტანტინე ერისთავმა 1994 წელს დააარსა ცნობილი ორგანიზაცია "საქართელოს ამერიკელი მეგობრები", რომელმაც დიდი დახმარება გაუწია ჩვენს ერს საგანმანათლებლო, სამედიცინო და ჰუმანიტარული კუთხით და ეს დახმარება დღემდე გრძელდება. 
ავტორი: თორნიკე ფხალაძე 4047 7-ს მოსწონს |
  |
Intermedia.ge © 2011-2024 წელი
საავტორო უფლებები დაცულია
 |
ჯორჯ ბალანჩინი წამოდგა, ჩაფიქრდა და დინჯად წარმოთქვა:
- დიახ, ბატონო, ქართველი გახლავართ, მელიტონ ბალანჩივაძის შვილი. გიორგი მელიტონის ძე ბალანჩივაძე. საქართველოში არასდროს ვყოფილვარ. ახლა პირველად ვარ. დავიბადე და გავიზარდე პეტერბურგში, საიდანაც წავედი უცხოეთში და გავხდი ამერიკის მოქალაქე.
რა არის ჩემში ქართული? ხომ გაეცანით ჩემს ხელოვნებას, ხომ ნახეთ ჩემი ბალეტი? თუ მასში არის ტემპერამენტი, სიცოცხლე, ხალისი, ენერგია, ეს არის ჩემი ქართული ბუნება, რომელიც ჩავაქსოვე ჩემს ხელოვნებაში!"
ჯორჯ ბალანჩინი, იგივე გიორგი ბალანჩივაძე - რომანტიკოსი, კლასიკოსი, ინტელექტუალური მოდერნისტი, ამერიკული ბალეტის ფუძემდებელი.
It should be noted that the company where Alexander the Georgian worked in the United States was also founded by Alexander Seversky - man, who was born and raised in Tbilisi, Georgia.
Grigol Kobakhidze, also known as George Coby (1883-1967) - He established the United States glass medicine industry, Christmas tree glass candles and the production of Christmas tree toys. He opened his own factory in 1919 in Massachusetts. In 1922 he set up his own enterprise, which has been operating ever since - the Coby Grass Products Company. Up to 70 inventions and unique patents introduced by its founder - Giorgi Kobakhidze added weight to the prestige and name of the company . For example he invented waterproof cement and super-resistant glass-block - that enable engineers to build the skyscrapers He was the first Georgian multimillionaire in America. He also created chemical-filled electric candles that replaced the real fiery candles that Americans had previously lit on Christmas trees. "Coby - It's Christmas" was written on Christmas tree toys. He was called as "The King of the American chemical industry".