10 საინტერესო ფაქტი ძველი ეგვიპტელების ცხოვრების შესახებ, რომლებსაც ისტორიის წიგნებში ვერ შეხვდებით
ბევრი თვლის, რომ ძველი ეგვიპტის მკვიდრნი მნიშვნელოვნად განსხვავდებოდნენ თანამედროვე ადამიანებისგან, მაგრამ სინამდვილეში ეს ასე არ არის. ისინიც ჩვენსავით მოდას მიჰყვებოდნენ, სუნამოებს ატარებდნენ, შინაურ ცხოველებს ასეირნებდნენ, წვეულებებს აწყობდნენ, ლუდს სვამდნენ და ცეკვავდნენ კიდეც! მათ ეს ყველაფერი საკუთარი გზით გააკეთეს. წარმოგიდგენთ ფაქტებს ძველი ეგვიპტელების ყოველდღიური ცხოვრებიდან, რომლებსაც სკოლაში არ გვასწავლიდნენ.
1. ძველი ეგვიპტის მოცეკვავეები მაყურებლის წინაშე გამჭვირვალე ტანსაცმლით ან თითქმის მის გარეშე გამოდიოდნენ, მხოლოდ ქვედაკაბით ან ქამრით. მოცეკვავე კაცები წინსაფარს იკეთებდნემ ან ატარებდნენ იგივეს, რაც ქალები. კოსტიუმების ნაკლებობას სხვადასხვა ვარცხნილობა, უამრავი სამკაული და საკმევლის სუნი ანაზღაურებდა.
2. დილით ერთობლივი საუზმე მიღებული არ იყო, ყოველ შემთხვევაში, დიდგვაროვან ოჯახებში. ოჯახის უფროსი მარტო საუზმობდა: მსახურს მისთვის საჭმელი მიჰქონდა მაშინვე, როცა დასუფთავებას ასრულებდა. ქალები, როგორც წესი, საუზმობდნენ დილის მოწესრიგებამდე ან მის შემდეგ. ყველა ერთად მაგიდასთან მხოლოდ სადილის ან ვახშმის დროს იკრიბებოდა.
3. ედვინ ლონგის ნახატში „ეგვიპტური დღესასწაული“ არის პატარა უცნაური სცენა: სტუმრების გვერდით მსახურები გადიან და მიაქვთ მუმია, რომელიც ძალიან ჰგავს რეალურს. რატომ? ჰეროდოტეს თქმით, დღესასწაულზე სტუმრებს აჩვენებდნენ ხის ფიგურას, რომელიც სიმბოლოდ ითვლებოდა გარდაცვლილი ადამიანის სიცოცხლის ხანგრძლივობის შესახებ. ისინი ამ ტრადიციას მიჰყვებოდნენ სიტყვებით: "ნახე, დალიე და ისიამოვნე ცხოვრებით, რადგან სიკვდილის შემდეგ ასე იქნები!"
4. როგორც წესი, რიგითი ეგვიპტელები ფეხშიშველები დადიოდნენ. მხოლოდ ფარაონები იყენებდნენ ფეხსაცმელს და მათ ჰყავდათ სპეციალური მსახურიც კი, რომლის მოვალეობაც მმართველის სანდლების ტარება იყო. ხანდახან დიდგვაროვნები მტრების პორტრეტებს ხატავდნენ ან ფეხსაცმლის ძირებზე აწერდნენ მათ სახელებს, რათა სიარულისას ეს ადამიანები „გაეთელათ“. გარდა ამისა, სანდლები ითვლებოდა ერთ-ერთ ნივთად, რომელიც ადამიანს დასჭირდებოდა შემდგომ ცხოვრებაში. ამის გამო მათ აუცილებლად ათავსებდნენ საფლავში მიცვალებულის ცხედრის გვერდით. ფარაონებისთვის ასეთი ფეხსაცმელი ხშირად ოქროსგან იყო დამზადებული, მაგრამ რეალურ ცხოვრებაში მათში სიარული შეუძლებელი იყო.
5. ძველს ეგვიპტელებს უყვარდათ შინაური ცხოველები. მათი ურთიერთობა კატებთან ცნობილია, მაგრამ ამ ცხოველების გარდა მათ განსაკუთრებით უყვარდათ ძაღლები. ყურადღება მიაქციეთ ფრესკას მარცხნივ: მასზე გამოსახულია მამაკაცი, რომელიც ცხოველს პირდაპირ პირიდან ასმევს წყალს. ცნობილია, რომ როდესაც ძველ ეგვიპტელს ურღვევი ფიცის დადება სურდა, ის ძაღლს იფიცებდა, რითაც მოწმედ აჰყავდა ყველაზე პატიოსანი და უხრწნელი არსება. ეგვიპტელებმა ძაღლებისთვის ცალკე ქალაქიც კი ააშენეს - კინოპოლისი. მათ ასევე ჰყავდათ იბისები, ქორი და მაიმუნი. ეს უკანასკნელი, თვითმხილველების თქმით, სამხედროებს ტერიტორიის პატრულირებაში ეხმარებოდა.
6. ქალებისთვის ყველაზე გავრცელებული კაბა იყო კალასირისი, მჭიდრო კაბა ერთი ან ორი თასმით, რომელიც იკვრებოდა მკერდის ქვეშ და მათ ღიას ტოვებდა. მას ატარებდნენ არა მხოლოდ მოახლეები, დაბალი კლასის ქალბატონები და ქურუმები, არამედ დიდგვაროვანი ქალებიც. ამ ტანსაცმელში გამოსახულნი იყვნენ ისეთი ქალღმერთები, როგორიცაა ნეფერტარი. მიუხედავად იმისა, რომ იყო ვარიანტები დახურული კოსტიუმებისთვისაც.
7. ეგვიპტელები დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდნენ სურნელს და ერთ-ერთი მეთოდი იყო ცვილის ან ბალიშისგან დამზადებული ფიგურები, რომლებიც შერეული იყო მირონით, დარიჩინის ზეთით ან სხვა არომატით. პირდაპირ თავზე იკეთებდნენ და ლენტით იმაგრებდნენ მას. ცხელ ამინდში ცვილი იწყებდა დნობას და ამით ავრცელებდა არომატს. გარდა ამისა, ეთერზეთები აფრთხობდნენ მწერებსაც.
8. ეგვიპტელები თვლიდნენ, რომ ლუდის ხარშვა მათ ღმერთმა ოსირისმა ასწავლა. უძველესი სასმელი ალბათ გააკვირვებს თანამედროვე ადამიანებს, რადგან ის იყო სქელი, როგორც სმუზი და ამავე დროს მწარე. მაგრამ ეს სასმელი არა მხოლოდ მშვენივრად კლავდა წყურვილს, არამედ აძლიერებდა. ლუდით უხდიდნენ ჯარისკაცებსა და თანამდებობის პირებს და ასევე ურიგებდნენ პირამიდის მშენებლებს.
9. ცნობილია, რომ ძველი ეგვიპტელები, განსაკუთრებით მაღალი საზოგადოების წარმომადგენლები, თმას იჭრიდნენ და პარიკებით ცვლიდნენ. რაც შეეხება ორივე სქესის ბავშვებს, მათი თავები მხოლოდ ერთ მხარეს იყო გაპარსული, რის შედეგადაც ტოვებდა თმის მცირე ნაწილს, რომელსაც „ახალგაზრდობის ღერი“ ერქვა. სრულწლოვანების მიღწევისას მას ჭრიდნენ. ზოგი თვლის, რომ ეს ვარცხნილობა ხელს უშლიდა ტილებს, მაგრამ შესაძლოა ეს მხოლოდ რიტუალი იყო.
10. მას შემდეგ, რაც ეგვიპტე რომის იმპერიის ერთ-ერთი პროვინცია გახდა, ბევრმა ძველმა ტრადიციამ განიცადა ცვლილება. მაგალითად, სამგლოვიარო ნიღბების ნაცვლად ნახატები გამოჩნდა. მშრალი კლიმატის წყალობით, დაკრძალვის პორტრეტები კარგად იყო შემონახული და დღეს გვაძლევს საშუალებას დავინახოთ დეტალები, თუ როგორ გამოიყურებოდა ხალხი იმ დროს. ეს ძირითადად ახალგაზრდები იყვნენ, რადგან პორტრეტები მათ სიკვდილამდე დიდი ხნით ადრე შეიქმნა. მთლიანობაში 900-მდე ნახატია შემორჩენილი და დღემდე ისინი გვაოცებენ მათი ფერების სიკაშკაშით.