მეცნიერები ამბობენ, რომ დედამიწა აღარ არის უსაფრთხო ადგილი, 2009 წელს შემოთავაზებული ცხრა პლანეტარული საზღვრების კონცეფცია აღწერს, თუ როგორია ადამიანის საქმიანობა, განსაკუთრებით ინდუსტრიულ სამყაროში, დედამიწის გლობალურ ეკოსისტემაზე. ამ თეორიის თანახმად, პლანეტარული საზღვრების გადაკვეთისას, ანუ, როდესაც ზემოქმედება ძალიან ძლიერია, გარემო შეუქცევად კარგავს თავის სტაბილურობას, ის ვეღარ ახერხებს თვითრეგულირებას და თვითგანკურნებას და ხდება შეუფერებელი ადამიანის სიცოცხლისთვის.
ცხრა საზღვრის სია მოიცავდა შემდეგ პუნქტებს:
1.კლიმატის ცვლილება აზოტის დიოქსიდის და სხვა სათბურის გაზების გამოყოფის გამო.
2. პლანეტის ბიოლოგიური მრავალფეროვნების დაკარგვა სახეობათა მასობრივი გადაშენება
3. ნიადაგსა და წყალში აზოტისა და ფოსფორის მაღალი შემცველობა.
4.ცვლილებები ხმელეთის ეკოსისტემაში - ტყეების გაჩეხვა, სახნავი მიწების ძალიან დიდი ფართობები.
5. ბუნების ქიმიური დაბინძურება სინთეზური მასალებით.
6.წყლის დაჟანგვა მსოფლიო ოკეანეში.
7.სტრატოსფეროში ოზონის შრის განადგურება.
8.კაცობრიობის მიერ მტკნარი წყლის გადაჭარბებული გამოყენება, მისი მოცულობის შემცირება მდინარეებში, ტბებსა და ნიადაგში.
9.ატმოსფეროში მაღალი აეროზოლური დატვირთვა არის ჰაერის დაბინძურება გამონაბოლქვი აირებისა და სხვა ნივთიერებების მიკროსკოპული ნაწილაკებით, რაც ზიანს აყენებს ადამიანის ჯანმრთელობას, მაგრამ ასევე იწვევს კლიმატის ცვლილებას.
ჟურნალ Science Advances-ში გამოქვეყნებული ახალი კვლევის ავტორებმა - რვა ქვეყნიდან 29 მეცნიერმა - დაასკვნეს, რომ კაცობრიობამ ახლა მნიშვნელოვნად დაარღვია ექვსი პლანეტარული საზღვარი. ეს არის კლიმატის ცვლილება, ბიომრავალფეროვნების დაკარგვა, აზოტისა და ფოსფორის ციკლი, მიწის სტრუქტურის შეცვლა, ქიმიური დაბინძურება და ჰაერის დაბინძურება.
უფრო მეტიც, ანთროპოგენურ ზემოქმედებას განსაკუთრებით ძლიერად გრძნობს ბიოსფერო, ანუ დედამიწაზე მცხოვრები ყველა ცოცხალი ორგანიზმის მთლიანობა. ეს ყველაფერი იმაზე მეტყველებს, რომ დედამიწა უკვე აღარ არის კაცობრიობისთვის უსაფრთხო ადგილი, ამბობენ მკვლევარები.
2. პლანეტის ბიოლოგიური მრავალფეროვნების დაკარგვა სახეობათა მასობრივი გადაშენება
3. ნიადაგსა და წყალში აზოტისა და ფოსფორის მაღალი შემცველობა.
4.ცვლილებები ხმელეთის ეკოსისტემაში - ტყეების გაჩეხვა, სახნავი მიწების ძალიან დიდი ფართობები.
5. ბუნების ქიმიური დაბინძურება სინთეზური მასალებით.
6.წყლის დაჟანგვა მსოფლიო ოკეანეში.
7.სტრატოსფეროში ოზონის შრის განადგურება.
8.კაცობრიობის მიერ მტკნარი წყლის გადაჭარბებული გამოყენება, მისი მოცულობის შემცირება მდინარეებში, ტბებსა და ნიადაგში.
9.ატმოსფეროში მაღალი აეროზოლური დატვირთვა არის ჰაერის დაბინძურება გამონაბოლქვი აირებისა და სხვა ნივთიერებების მიკროსკოპული ნაწილაკებით, რაც ზიანს აყენებს ადამიანის ჯანმრთელობას, მაგრამ ასევე იწვევს კლიმატის ცვლილებას.
ჟურნალ Science Advances-ში გამოქვეყნებული ახალი კვლევის ავტორებმა - რვა ქვეყნიდან 29 მეცნიერმა - დაასკვნეს, რომ კაცობრიობამ ახლა მნიშვნელოვნად დაარღვია ექვსი პლანეტარული საზღვარი. ეს არის კლიმატის ცვლილება, ბიომრავალფეროვნების დაკარგვა, აზოტისა და ფოსფორის ციკლი, მიწის სტრუქტურის შეცვლა, ქიმიური დაბინძურება და ჰაერის დაბინძურება.
უფრო მეტიც, ანთროპოგენურ ზემოქმედებას განსაკუთრებით ძლიერად გრძნობს ბიოსფერო, ანუ დედამიწაზე მცხოვრები ყველა ცოცხალი ორგანიზმის მთლიანობა. ეს ყველაფერი იმაზე მეტყველებს, რომ დედამიწა უკვე აღარ არის კაცობრიობისთვის უსაფრთხო ადგილი, ამბობენ მკვლევარები.
„ექვსი საზღვრის გადაკვეთის ფაქტი სულაც არ ნიშნავს, რომ კატასტროფის წინაშე ვართ, მაგრამ ეს არის ძალიან მკაფიო გამაფრთხილებელი სიგნალი." აცხადებს კეტრინ რიჩარდსონი კოპენჰაგენის უნივერსიტეტის პროფესორი, კვლევის წამყვანი ავტორი.
„ის, რაც ხდება, შეიძლება შევადაროთ არტერიულ წნევას, არტერიული წნევის მაჩვენებლები 120/80-ზე ზემოთ სულაც არ იძლევა იმის გარანტიას, რომ აუცილებლად გექნებათ ინფარქტი, მაგრამ მისი რისკი აშკარად იზრდება. ამიტომ, ჩვენი ამოცანა, ჩვენი მომავლისა და ჩვენი შვილების მომავლისთვის, არის ზეწოლის შემცირება ექვსივე პლანეტარული საზღვრებზე“- განმარტავს კეტრინ რიჩარდსონი.
„ის, რაც ხდება, შეიძლება შევადაროთ არტერიულ წნევას, არტერიული წნევის მაჩვენებლები 120/80-ზე ზემოთ სულაც არ იძლევა იმის გარანტიას, რომ აუცილებლად გექნებათ ინფარქტი, მაგრამ მისი რისკი აშკარად იზრდება. ამიტომ, ჩვენი ამოცანა, ჩვენი მომავლისა და ჩვენი შვილების მომავლისთვის, არის ზეწოლის შემცირება ექვსივე პლანეტარული საზღვრებზე“- განმარტავს კეტრინ რიჩარდსონი.
