x
image
თუთიკო ბერძენა
კუნძული, რომელიც მსოფლიო უდიდეს სახელმწიფოებს გემრიელად დასცინის
1831 წლის ივლისში სიცილიის ქალაქ სკიაკას მცხოვრებლებმა წყალბადის სულფიდის მკაფიო სუნი იგრძნეს. თავიდან მათ ერთმანეთს უსაყვედურეს, მაგრამ სწრაფად გაირკვა, რომ სუნს აფრქვევდა ახლომდებარე წყალქვეშა ვულკანი, სახელად ემპედოკლე. ორთქლი მაღლა ავიდა, რომლითაც განსაკუთრებით შთამბეჭდავმა კუნძულმა გაღვიძებულ ზღვის მონსტრად წარმოაჩინა თავი. ბოლოს და ბოლოს, 17 ივლისს წყლის ზედაპირზე კუნძული გამოჩნდა.

image

მიწა, რომელიც დაიბადა, ულამაზესი იყო. ირგვლივ რამდენიმე კილომეტრის მანძილზე გოგირდის სუნი იფრქვეოდა, დაახლოებით, ლაყე კვერცხის სუნს რომ ჰგავს, მიწა მთლიანად ფხვიერი ვულკანური ქანებისგან შედგებოდა. კუნძული რომ ეწოდოს, ენა ვერ მოგიბრუნდება, რადგან მისი გარშემოწერილობა იყო 4800მ, ხოლო სიმაღლე ზღვის დონიდან 63 მ. თუმცა, როგორც ხშირად ხდება გეოპოლიტიკურ ასპარეზზე, ყველაზე თესლოვანი, უნაყოფო და უსარგებლო მიწის მასებიც კი შეიძლება გახდეს მნიშვნელოვანი. ამ კონკრეტულ კუნძულს გაუმართლა, რომ გაჩნდა სიცილიასა და ტუნისს შორის, რაც იმას ნიშნავდა, რომ მხარემ, რომელმაც დაიპყრო იგი, მოიპოვა კონტროლი ყველაზე მნიშვნელოვან საზღვაო მარშრუტებზე. ამიტომ, როგორც კი შესაბამისი ამბები მთელ მსოფლიოში გავრცელდა, სერიოზული ბრძოლა დაიწყო მისი ფლობის უფლებისთვის.


ბრიტანელებმა პირველებმა განაცხადეს თავიანთი პრეტენზია. რადგან იმ დროისთვის ეს მათთვის უკვე ტრადიციად იყო ჩამოყალიბებული.


image

უკვე 1831 წლის 1 აგვისტოს ბრიტანეთის საზღვაო ფლოტის კაპიტანი ჰამფრი სენჰუსი დაეშვა ახალშობილ კუნძულზე და დაარქვა მიწის ნაკვეთს ჯეკი, სერ ჯეიმს გრეჰემის პატივსაცემად, რომლის სახელი, როგორც ჩანს, იმხანად მნიშვნელოვანი იყო ამ იმპერიის წარმომადგენლებისთვის.


შემდეგ მივიდნენ ფერდინანდ II-ის წარმომადგენლები, რომლებიც მართავდნენ სიცილიის სამეფოს. მათ კუნძულს თავიანთი მეფის, ფერდინანდის სახელი დაარქვეს.


მესამე მივიდნენ ფრანგებიდ. აზროვნების ორიგინალურობასთან ერთად აქაც პრობლემები წარმოიშვა - კუნძულს ჯულია ეწოდა, რადგან ივლისში დაიბადა.


მეოთხე პრეტენდენტი ესპანეთის მეფე იყო, ასევე ფერდინანდი, მაგრამ ის ზედმეტად დაკავებული იყო ამერიკული კოლონიებისთვის ბრძოლით და არ ეცალა, რომ გეოგრაფიული ობიექტისთვის საკუთარი სახელი მოეფიქრებინა.


ბოლოს რუსეთი როგორ დარჩებოდა უყურადღებოდ. მართალია, მას არანაირი პრეტენზია არ უნდა ჰქონოდა კუნძულზე, მაგრამ მაინც გაგზავნა სამხედრო გემები, თუმცა ვერაფერი იპოვა.


ხუთი თვის განმავლობაში ჩამოთვლილი ქვეყნები აწარმოებდნენ სასტიკ დიპლომატიურ ბრძოლას ხმელთაშუა ზღვის ნაჭრისთვის, მაგრამ გამარჯვებული არავინ იყო. მას შემდეგ, რაც მან ვერ გაუძლო მთელ ამ აჟიოტაჟს, ისევ წყლის ქვეშ დაიმალა. ტეფრა, ვულკანური კლდე, რომელიც ქმნიდა კუნძულს, აღმოჩნდა ფხვიერი და ეროზიული. 1831 წლის 17 დეკემბრისთვის, ზღვის ტალღებმა ის ისე წაშალა, რომ წყლის დონის ზევით მდებარე „ქუდი“ ჩამოინგრა. შემდგომში აღმოჩნდა, რომ ეს უკვე მეოთხე გამოჩენა იყო ხმელეთისა სწორედ ამ ადგილას.


კაცობრიობის ისტორიაში პირველი პრეცედენტი მოხდა ძველ რომსა და კართაგენს შორის პუნიკური ომების დროს - დაახლოებით 264 წლიდან 241 წლამდე. ემპედოკლე ორჯერ ამოიფრქვა და საკმარისი კლდეები შექმნა ამ სანახაობრივი ხრიკისთვის. ბოლოს ფერდინანდემ, ჯულიამ, გრეჰემის კუნძულმა ხმელთაშუა ზღვის ზედაპირიდან 1863 წელს ამოიხედა, მაგრამ ეს ისეთი ეფემერული იყო, რომ უბრალოდ არავის ჰქონდა დრო მასზე პრეტენზია გამოეთქვა.

2000 და 2002 წლებში ვულკანური აქტივობა ამ მხარეში მიუთითებდა კუნძულის მორიგი დაბადებაზე. სიცილიის ხელისუფლებამ მყვინთავები გაგზავნა, რომლებმაც ჯერ კიდევ წყალქვეშა მწვერვალზე დაამონტაჟეს ფილა ამ ავტონომიური რეგიონის დროშით, მაგრამ ექვსი თვის შემდეგ ქვა 12 ნაწილად გაყოფილი იპოვეს.

1
117
2-ს მოსწონს
ავტორი:თუთიკო ბერძენა
თუთიკო ბერძენა
117
  
2023, 26 მაისი, 23:25
კომენტარი ცარიელია ან წაშლილია

0 1 1