ტექნიკური სენსაცია: ასტრონომებმა ჩვენთან ახლოს მდებარე ორი ახალი სუპერდედამიწა აღმოაჩინეს 2023, 14 მაისი, 19:52 
ესპანელ ასტრონომთა ჯგუფმა TESS -ას კოსმოსური ტელესკოპის გამოყენებით აღმოაჩინა ორი ახალი ეგზოპლანეტა, რომლებიც სუპერდედამიწის ტიპისაა. ისინი თავიანთი ვარსკვლავის ეგრეთ წოდებულ სასიცოცხლო ზონაში ბრუნავენ, რაც ნიშნავს, რომ ასეთ პლანეტებს შესაძლოა ჰქონდეთ თხევადი წყალი და შესაბამისად, სიცოცხლე. მაგრამ ამ პლანეტებთან ყველაფერი ასე მარტივი არ არის, წერს Space.
კოსმოსურმა ტელესკოპმა TESS-მა კოსმოსში 5-წლიანი მუშაობის განმავლობაში რამდენიმე ათასი პლანეტის აღმოჩენა შეძლო. ასტრონომებმა ბევრი მათგანი აღიარეს, როგორც ეგზოპლანეტები, ანუ ციური სხეულები, რომლებიც ბრუნავენ სხვა ვარსკვლავების გარშემო. კიდევ 6 ათასზე მეტი ასეთი ობიექტი ელოდება პლანეტის სტატუსის დადასტურებას.
ახლა მეცნიერებმა დაადასტურეს, რომ ტელესკოპმა მართლაც იპოვა ორი ახალი სუპერდედამიწა, ანუ ეგზოპლანეტა, რომლებიც დედამიწას ოდნავ აღემატება. მაგრამ რაც მთავარია, ორივე ეგზოპლანეტა ბრუნავს მათი წითელი ჯუჯა ვარსკვლავის სასიცოცხლო ზონაში, სახელად TOI-2095, რომელიც მდებარეობს ჩვენგან 137 სინათლის წლის მანძილზე. კოსმიური სტანდარტებით ეს მცირე მანძილია და შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ეს ვარსკვლავი ჩვენგან არც თუ ისე შორს არის. ნებისმიერი ვარსკვლავის სასიცოცხლო ზონა ვარაუდობს, რომ პლანეტებს, რომლებიც ამ ზონაში ბრუნავენ, შეიძლება ზედაპირზე თხევადი წყალი ქონდეთ და იქ პოტენციური არამიწიერი სიცოცხლე იყოს.
ორ ახალ სუპერდედამიწას დაარქვეს TOI-2095b და TOI-2095c. რა არის ცნობილი მათ შესახებ?
- წითელ ჯუჯასთან უფრო ახლოს არის ეგზოპლანეტა TOI-2095b. ვარსკვლავიდან მისი მანძილი დაახლოებით 15 მილიონი კმ-ია, რაც ნიშნავს, რომ ის TOI-2095-ის გარშემო ბრუნავს 10-ჯერ უფრო ახლოს, ვიდრე დედამიწა მზის გარშემო. მეცნიერთა აზრით, ეს პლანეტა ზომით დაახლოებით 1, 4-ჯერ აღემატება დედამიწას, მაგრამ ამავე დროს, მისი მასა 4-ჯერ აღემატება ჩვენი პლანეტის მასას. პლანეტაზე TOI-2095b ერთი წელი გრძელდება მხოლოდ 17, 7 დედამიწის დღე. სხვათა შორის, პლანეტას შედარებით კომფორტული ტემპერატურა აქვს, რომელიც 24-დან 75 გრადუს ცელსიუსამდე მერყეობს.
- მეორე სუპერდედამიწა, სახელად TOI-2095c, უფრო შორს არის ვიდრე მეზობელი, ამიტომ ვარსკვლავის გარშემო ერთი შემობრუნების დასრულებას 28, 2 დედამიწის დღე სჭირდება. ანუ წელიწადი აქ დედამიწის თვეზე ოდნავ ნაკლებს გრძელდება. რაც შეეხება სხვა მახასიათებლებს, ამ პლანეტაზე ტემპერატურა დაახლოებით იგივეა, რაც TOI-2095b-ზე. მაგრამ ის უფრო მცირე ზომისაა. ასტრონომების აზრით, პლანეტას TOI-2095c აქვს ზომა, რომელიც აღემატება დედამიწის ზომას 1, 3-ჯერ, ხოლო მისი მასა 7, 5-ჯერ აღემატება ჩვენს პლანეტას.
ამავდროულად, იმისდა მიუხედავად, რომ წითელი ჯუჯები კოსმოსში ვარსკვლავების ყველაზე გავრცელებული ტიპია, პლანეტების არსებობა მათ სასიცოცხლო ზონაში ყოველთვის არ ნიშნავს, რომ ისინი შესაფერისია სიცოცხლის გაჩენის პირობების თვალსაზრისით.
წითელი ჯუჯები მზეზე უფრო პატარა და მაგარი ვარსკვლავები არიან, მაგრამ სიცოცხლის დასაწყისში ისინი ათავისუფლებენ ძალიან ძლიერ გამოსხივებას ვარსკვლავური აფეთქების შედეგად. თუ პლანეტები ასეთ წითელ ჯუჯებთან ძალიან ახლოს ბრუნავენ, მაშინ ამ გამოსხივებასა და პლაზმურ ნაკადს შეუძლია გაანადგუროს ეგზოპლანეტების ატმოსფერო. გარდა ამისა, მეცნიერები არ არიან დარწმუნებულები, რომ ამ შემთხვევაში თხევადი წყალი შეიძლება დარჩეს ამ პლანეტებზე და მით უმეტეს, სიცოცხლე გაჩნდეს.
ნებისმიერ შემთხვევაში, მეცნიერები ამბობენ, რომ ორი ახალი სუპერდედამიწის შემდგომი დაკვირვებაა საჭირო, რათა გაირკვეს, აქვთ თუ არა მათ წყალი და შეიძლება იყოს თუ არა საცხოვრებლად ვარგისი. ასევე, რაც მთავარია, საინტერესოა მოახერხებს თუ არა ეს პლანეტები ატმოსფეროს შენარჩუნებას.
|
