ოსტინის ტეხასის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა ჩაატარეს კვლევა დედამიწის ღრმა ინტერიერის სტრუქტურაზე. შედეგებმა აჩვენა, რომ ჩვენი პლანეტის ზედაპირის ქვეშ არის გამდნარი ქვის ვრცელი ფენა. Nature Geoscience-ის თანახმად, ეს აღმოჩენა საშუალებას მისცემს უკეთ გავიგოთ ტექტონიკური ფირფიტების მოძრაობის მექანიზმი.

გამდნარი ფენა მდებარეობს 100 მილის (160 კმ) სიღრმეზე და არის ასთენოსფეროს ნაწილი - რეგიონი დედამიწის ზედა მანტიაში. ასთენოსფერო ქმნის შედარებით რბილ საზღვარს, რომელიც საშუალებას აძლევს ტექტონიკურ ფირფიტებს გადაადგილდნენ მანტიის გასწვრივ.

კვლევის ავტორებმა გააანალიზეს დედამიწის ინტერიერის სეისმური გამოსახულებები, რომლებიც მიიღეს მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნის სადგურებიდან. მათ შექმნეს ასთენოსფეროს გლობალური რუკა და დაასკვნეს, რომ მდნარი ფენა ვრცელდება დაახლოებით ნახევარი გლობუსის ქვეშ.

ნახევრად მდნარი ქანების ნაკადების გამოჩენის მიზეზი შეიძლება იყოს ტემპერატურისა და წნევის მუდმივი რყევები პლანეტის ქერქში. კვლევამ ასევე აჩვენა, რომ მდნარი ქანები გვხვდება არა მხოლოდ ასთენოსფეროს ზედა ნაწილში, არამედ მის ფსკერზეც. ისინი სავარაუდოდ წარმოიქმნება დეჰიდრატაციის დნობის შედეგად, ფენომენი, რომელიც ხდება მაშინ, როდესაც ქანები საკმარისად არ არის გაჯერებული წყლით.

მეცნიერებმა ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ ასთენოსფეროს თვისებების ცოდნა ფუნდამენტურია ფირფიტების ტექტონიკის გასაგებად. თუმცა, ამ კვლევის შედეგები არ დაემთხვა თეორიულ გამოთვლებს - დნობის არსებობას, მოლოდინის საწინააღმდეგოდ, არ ჰქონია გლობალური გავლენა ფირფიტების მოძრაობაზე.

”ჩვენ აღმოვაჩინეთ, რომ მაშინაც კი, როდესაც დნობის პროპორცია საკმაოდ მაღალია, მისი გავლენა მანტიის ნაკადზე ძალიან მცირეა.” - აღნიშნეს ავტორებმა.

მეცნიერებმა აღნიშნეს, რომ ახალ მოდელებში ახალი მონაცემები, ტექტონიკური პროცესების ილუსტრაცია უნდა იქნას გათვალისწინებული.

მანამდე ცნობილი გახდა, რომ გიგანტური "ბუშტები" იმალება დედამიწის ქერქში. მათი სიმაღლე 100-ჯერ აღემატება ევერესტის სიმაღლეს.