ილიას პუბლიცისტური წერილი "რა გითხრათ, რით გაგახაროთ" 1897წელს დაიწერა.

1897 წლიდან ახლაც ვამბობთ, რა გითხრათ რით გაგახაროთ.ახლაც არ გვაქვს სასიხარულოდ საქმე თუმცა ამდენი დრო გავიდა.ადრე თუ შაჰ-აბაზი თემურ ლენდი და აღა-მაჰმად ხანი იყო ახლა რუსეთი და პუტინია.ახლაც გვაქვს დაკარგული ტერიტორიები, ახლაც გვყავს დევნილები, უმიწაწყლოდ დარჩენილი ოჯახები, შეიძლება ვერ ვხედავთ თუმცა დღესაც გვყავს ბავშვები რომლებიც უშუქობაში იზრდებიან.

ჩვენს ქვეყანაში ამბობს ილია:მხოლოდ ქართველს ეხუთება სული, გული ელევა და ხორცი ადნებაო ხვას არა.

ჩვენ ვხედავთ ტელევიზორში შეფუთულ, გალამაზებულ ქალაქებს მაგალითად ამერიკას და გვინდა წასვლა რადგან გვგონია როცა ჩავფრინდებით და გავალთ აეროპორტიდან დაგვახვედრებენ სასახლეებს ქართველი ხარ და გეკუთვნისო.ამ მშვენიერ ქალაქებშიც უშრომელად არაფერი, რომ არ მოდის ეს არ ვიცით ან დავიწყებული გვაქვს ან გვინდა, რომ დავივიწყოთ რადგან გვინდა რაღაცის იმედი მაინც გვქონდეს.

აქ ჩამოსული უცხოელებიც ხედავენ მშვენიერ ქვეყანას, მაგრამ არ იხედებიან სახლებში ისინი ხედავენ სიღნაღში შეღებილ ფასადებს და გუდაურის მთებს კახელების გაჭირვება ან ნებისმიერი ქართველის შეღებილი სახლის უკან იმალება.ამიტომ არ ეხუთებათ სული უცხოელებს ჩვენს ქვეყანაში.

ჩვენ შრომა, გარჯა გვეზარება (მეც მეზარება) ყველაფერს სიამოვნებით გავაკეთებდით სხვისი ხელით, რომ აგვსვან და ჩაგვსვან იქ სადაც გვინდა და მერე ვამბობთ იქ უკვე ჩვენ ვიცით, მაგრამ ეგეც არ ვიცით ჩვენ.