"მერი სელესტა"(ან "მარია სელესტა") არის ბრიგანტინი, რომელიც მისმა ეკიპაჟმა დღემდე გაურკვეველი მიზეზებით მიატოვა გემი და იპოვეს 1872 წლის 4 დეკემბერს, გიბრალტარიდან 400 მილის დაშორებით .

"მერი სელესტა"მოჩვენება-გემის კლასიკური მაგალითია, რომლის გარშემოც უამრავი მითი(მათ შორის დაუჯერებელი) და ლეგენდა არსებობს.

1872 წლის 5 ნოემბერს გემი Mary Celeste ბენჟამინ ბრიგსის მეთაურობით ოკეანეში შეცურდა, რომელიც დატვირთული იყო სპირტი-რეკტიფიკატით და რომელიც ეკუთვნოდა კომპანია Meissner Ackermann & Coin-ს, ტვირთი ნიუ-იორკიდან, ატლანტის ოკეანის გადაღმა გენუაში გადაჰქონდათ. გემზე, კაპიტნისა და ეკიპაჟის შვიდი წევრის გარდა, კაპიტნის ცოლი სარა ელიზაბეტ კობ-ბრიგსი და მათი ორი წლის ქალიშვილი სოფია მატილდა იმყოფებოდნენ.

ფოტოზე:ბეჟამინ ბრიგსი

წყალში მოლივლივე "მერი სელესტა" აღმოაჩინა გემმა" დეი გრაციამ" ოთხი კვირის შემდეგ, 4 დეკემბერს (ზოგიერთი ცნობით, 5 დეკემბერს, მე-19 საუკუნეში სტანდარტული დროის ზონის არარსებობის გამო), .

ხომალდი მეთაური გახლდათ კაპიტანი დევიდ რიდ მორჰაუსი, ბენჟამინ ბრიგსის ნაცნობი. ბორტზე არც ერთი ადამიანი არ იმყოფებოდა.

ბრიგანტინზე ლუქის სახურავები მოხსნილი, ხოლო წინა ლუქის კარები ჩამოგლეჯილი იყო მარყუჟებიანად და გემბანზე ეგდო . სხვა ყველა შემთხვევაში, გემი დაუზიანებელი აღმოჩნდა. უკანა ფანჯრები, სადაც კაპიტნის კაიუტა მდებარეობდა, ბრეზენტით იყო დაფარული. სექსტანტი და ქრონომეტრი ვერ იპოვეს (რაც მათ ევაკუაციაზე მეტყველებს), საათის მექანიზმი გაჩერებული, კომპასის ნაქტოუზი აყირავებული, ხოლო მინა ჩამტვრეული იყო.

მეზღვაურებს ჩიბუხებები არ წაუღიათ - ისინი ელაგა კაიუტაში შესაფერის ადგილას. კამბუზში(გემის სამზარეულო) ჭურჭელი აკურატულად იყო დალაგებული . სათავსოებში უამრავი საკვები და წყალი აღმოჩნდა.რაიმე მოუმზადებელი კერძი ვერ აღმოაჩინეს(და არა მოგვიანებით გავრცელებული მითი, თითქოსდა უცაბადად მიტოვებული გაშლილი სუფრის შესახებ)

"მარი სელესტა" ერთი სამაშველო ნავით გაემგზავრა, მეორე სტანდარტული სამაშველო ნავი გასარემონტებელი იყო და დატოვეს.

ნავი სტიქიას არ გაუნადგურებია, სავარაუდოდ, წყალში ჩაუშვეს, მოაჯირების მდგომარეობიდან გამომდინარე, ნავი ჩაშვებული იყო იმ მხარეს, რომელიც, წელიწადის იმ დროს გაბატონებული ქარებისა და გენუასკენ მიმავალი კურსის გათვალისწინებით, ქარიანი არ იქნებოდა.ასე, რომ წყალში ჩაშვებული ნავი მიუთითებდა, რომ ეკიპაჟმა ბრიგანტინი რაღაც მიზეზის გამო დატოვა(და არა ისევ მითი:თითქოსდა მაშველი ნავი ადგილზე ხელუხლებელი დახვდათ)

1701 ბარელი სპირტის ტვირთი ხელუხლებელი აღმოჩნდა (თუმცა გენუაში მიტანის შემდეგ მფლობელმა 9 კასრის გაუჩინარების შესახებ განაცხადა). ნახევარი წლის საკვებიც მარაგი ხელუხლებლად იდო. გემის ჟურნალის გამოკლებით ყველა საბუთი გამქრალი იყო.. გემის ჟურნალში ბოლო ჩანაწერი დათარიღებულია 24 ნოემბრით, "მერი სელესტას"კოორდინატებით: 36°57′ N. შ. 27°20′ დასავლეთით d.HGЯO. კაიუტაში ფიქალის დაფაზე წარწერის მიხედვით, მეორე დილის 8 საათზე ბრიგანტინი კუნძულ სანტა მარიას სამხრეთ-სამხრეთ-დასავლეთით 6 მილის მანძილზე იქნებოდა.

გემის ჟურნალში ჩაწერილი იყო ბორტზე მყოფი 10 ადამიანი, ყველაზე უფროსი იყო გემის კაპიტანი ბენჟამინ ბრიგსი 37 წლის, ხოლო ყველაზე უმცროსი კაპიტნის 2 წლის ქალიშვილი სოფია მატილდა.

გემის აღმოჩენამ მრავალი მითი და ჭორი გამოიწვია. განიხილეს აჯანყების, მეკობრეების თავდასხმების, ბერმუდის სამკუთხედის ან ინფრაბგერის გავლენის შესაძლებლობები. ზოგიერთმა ივარაუდა ნახევრად ფანტასტიკური ისტორიები გიგანტური კალმარის, რვაფეხა და "ზღვის გველების" სავარაუდო თავდასხმების შესახებ.

თუმცა, ასეთმა ეგზოტიკურმა ვერსიებმაც კი ვერ შეძლო ყველა ფაქტის თავმოყრა. მაგალითად, მეკობრეების თავდასხმა გემზე ვერაფრით აიხსნება: რატომ დარჩა ხელუხლებელი ტონობით სპირტი, რომელიც მათთვის ძალიან მიმზიდველი ნადავლი იყო - უფრო სწორად, კონიაკის რეკტიფიკატი - რომლის არა მხოლოდ დალევა, არამედ მომგებიანად გაყიდვაც შეიძლებოდა. ვერც გემზე ამბოხის თეორიაა მისაღები ფაქტობრივად მტკიცებულებების არარსებობის გამო. აუხსნელ მოვლენებთან დაკავშირებული ვერსიები შეიცავს უამრავ დაუზუსტებელ ვარაუდს.

ყველაზე დამაჯერებელი ვერსია

ყველაზე დამაჯერებელი ჰიპოთეზა წამოაყენა ბრიგსის შორეულმა ნათესავმა, კობმა. მისი განცხადებით, მან მოახერხა საოჯახო არქივის ხელში ჩაგდება და შეისწავლა "მერი სელესტას" საიდუმლოებასთან დაკავშირებული ყველა მასალა. გარდა ამისა, მან დეტალურად შეისწავლა ბრიგანტინის გამოძიების მასალები, რომლებიც დაცულია ინგლისის საადმირალო არქივში. კობის ვერსია მოცემულია მის წიგნში „ვარდისფერი კოტეჯი“, რომელიც გამოქვეყნდა შეერთებულ შტატებში 1940 წელს.

კობის თქმით, ტრაგედიის მიზეზი ალკოჰოლიანი კასრების გაჟონვა გახდა. სპირტი კასრებიდან ნელ-ნელა ორთქლდებოდა, მისი ორთქლი შეერია ჟანგბადს სათავსოების დახურულ სივრცეში და წარმოიქმნა ფეთქებადი ნარევი. 1872 წლის 24 ნოემბერს ამ ნარევის აფეთქება მოხდა ბრიგანტინის უკანა ტრიუმში. აფეთქება იყო მცირე და ხის ლუქის სახურავი ადგილზე დარჩა. ბრიგსმა ბრძანა ტრიუმის ვენტილაცია, რისთვისაც მეზღვაურებმა სახურავები გადახადეს. ცოტა მოგვიანებით, მსგავსი, მაგრამ უფრო ძლიერი აფეთქება მოხდა წინა ტრიუმში; ამ შემთხვევაში, აფეთქების ტალღამ ლუქის სახურავი მოგლიჯა.

ბრიგსმა, კიდევ ერთი, უფრო ძლიერი აფეთქების შიშით, ბრძანა გემის სწრაფად დატოვება. სამაშველო ნავის ჩაშვება და გემის მიტოვება, როგორც ჩანს, მზარდი პანიკის ფონზე მოხდა. ნავში, ალბათ, პირველები გადაჯდნენ კაპიტნის ცოლი და ქალიშვილი, შტურმანი რიჩარდსონი და ერთ-ერთი მეზღვაური. ბრიგსი მივარდა კაიუტაში, შეაგროვა გემის საბუთები, აიღო ქრონომეტრი და სექსტანტი, მაგრამ სიჩქარეში დაავიწყდა გემის ჟურნალი; ამ დროს მზარეულმა მოხვეტა საკვები იმ მომენტში რაც მზად იყო, რაც ხსნის "მერი სელესტაზე" გამზადებული კერძების არ არსებობას.

როგორც ჩანს, ბრიგსი სულ არ აპირებდა ბრიგანტინის სრულიად დატოვებას, უბრალოდ სურდა დროებით დაშორებულიყო გემს დაახლოებით 100-150 მეტრის მანძილზე, რათა დაეცვა ეკიპაჟი მორიგი აფეთქების შემთხვევაში. თუმცა, გემზე არ აღმოჩნდა ამ სიგრძის საბუქსირე თოკი და მეორე შტურმანმა, მათე გილინგმა და მეზღვაურმა ამ მიზნით დროებით მოხსნეს დირიკ-ფალი - გრძელი ბაგირი, რომელიც გამოიყენება წინა და უკანა იალქნის ასაწევად - რაც ამტკიცებს, თუ რატომ იყო დაშვებული აფრები Mary Celeste-ას ის მთავარ ანძაზე. უფრო მეტიც, კობმა არქივში აღმოაჩინა დევოს დაკითხვის ოქმი, სადაც იგი ამბობს, რომ, როდესაც მიტოვებულ "მერი სელესტას" ამზადებდნენ გენუაში გადასაყვანად, მან გემზე ვერ იპოვა დირიკ-ფალი და იძულებული გახდა ხელახლა დაემონტაჟებინა იგი.

როცა ყველა ნავში ჩასხდა, ბრიგსს გაახსენდა, რომ მათ კომპასი არ ჰქონდა თან. მეზღვაურმა, რომელსაც ეს დაავალა, სიჩქარისგან კომპასის ნაქტოუზი ააყირავა და კომპასი გემბანზე დაუვარდა.

ნავში მსხდომები მოელოდნენ კიდევ ერთ, კიდევ უფრო ძლიერ აფეთქებას, მაგრამ ეს ასე არ მოხდა, რადგან ფეთქებადი ნარევი გაიფანტა ორივე ტრიუმის ახდილი ლუქების გამო.

ქარის უეცარმა ცვლილებამ ბრიგანტინის იალქნები შეავსო და მან სწრაფად აკრიფა სიჩქარე, ; დირიკ-ფალი, რომელიც მას ბრიგანტინთან აკავშირებდა, უეცრად დაიჭიმა, ვეღარ გაუძლო 10 კაციან სიმძიმეს და გაწყდა. მძიმე, გადატვირთული ნავი კი ადგილზე დარჩა.უკონტროლო "მერი სელესტა" გაემართა აღმოსავლეთისკენ ბევრად უფრო სწრაფი სიჩქარით, ვიდრე შეიძლება განავითაროს ნიჩბიანმა ნავმა. მოახლოებულმა ქარიშხალმა ჩაძირა ნავი, ბორტზე მყოფი ყველა ადამიანი კი დაიხრჩო.