ამავდროულად, ცნობილი გახდა შუა დერეფნის ფარგლებში ორი მასშტაბური პროექტის განხორციელების დაწყების შესახებ, რომლებიც აკავშირებს ჩინეთსა და აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნებს ევროპასა და ატლანტის ოკეანესთან.

პირველს საქართველოში მნიშვნელოვანი საზოგადოებრივი რეზონანსი მოჰყვა - რადგან უკვე საბოლოოდ ცნობილი გახდა, რომ ანაკლიის ღრმაწყლოვან პორტს ჩინეთ-სინგაპურის კონსორციუმი ააშენებს. ამ კონსორციუმში შედის China Communications Construction Company Limited - უდიდესი ჩინური კომპანია, რომელიც ეწევა სამშენებლო საქმიანობას ეკონომიკის თითქმის ყველა სექტორში (გზები, პორტები, სასტუმროები, ენერგეტიკა, მეტალურგია, ტრანსპორტი, ლოგისტიკა და ა.შ.) და China Harbor Investment LTD - სინგაპურში რეგისტრირებული ჩინური სახელმწიფო კომპანია, რომელიც ინვესტიციას ახორციელებს პორტებში, ლოჯისტიკასა და ინფრასტრუქტურულ პროექტებში. კონსორციუმის ერთ-ერთი ქვეკონტრაქტორი, ასევე უმსხვილესი ჩინური კომპანია China Road and Bridge Corporation 2018 წლიდან აქტიურად არის ჩართული საქართველოში მსხვილი ინფრასტრუქტურული პროექტების განხორციელებაში.

ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტის მშენებლობასთან ერთად, კიდევ ერთი პროექტი იწყება, ამჯერად ცენტრალურ აზიაში, რომელსაც თურქულ საინფორმაციო წყაროებში ცოტა ხნის წინ დაუბრუნდა ისტორიული სახელი - თურქესტანი. თურქესტანის „გული“ ასევე ისტორიულად იყო უზბეკეთი, ქვეყანა, რომელიც ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული და დინამიურად განვითარებადია რეგიონში.

უზბეკეთის შემდგომი განვითარების საკვანძო ფაქტორად შეიძლება იქცეს ჩინეთიდან უზბეკეთში რკინიგზის მშენებლობის პროექტი, რომელიც თურქმენეთის, კასპიის ზღვის, აზერბაიჯანისა და საქართველოს გავლით არსებულ მარშრუტებთან ერთად ჩინეთს შავ ზღვასთან უმოკლესი მარშრუტით დააკავშირებს. შედეგად, ცოტა ხნის წინ პეკინში ხელი მოეწერა შეთანხმებას ჩინეთი-ყირგიზეთი-უზბეკეთის სარკინიგზო მაგისტრალის მშენებლობის შესახებ. რამდენიმე ათეული წლის წინ ჩაფიქრებული ეს პროექტი, როგორც იქნა, გადავიდა განხორციელების ეტაპზე.

ჩინეთიდან ევროპისკენ ახალი მარშრუტი კიდევ უფრო მოსახერხებელი და პოპულარული გახდება, თუ ირანში დასრულდება რაშტ-ასტარას სარკინიგზო ხაზი ან გაიხსნება სარკინიგზო კავშირი ზანგეზურის დერეფნის გასწვრივ. ამ შემთხვევაში უმოკლესი სარკინიგზო მარშრუტი ჩინეთიდან საქართველოს ანაკლიის ღრმაწყლოვანი პორტისკენ გაივლის ყირგიზეთს, უზბეკეთს, თურქმენეთს, ირანსა და აზერბაიჯანს. ამგვარად, უზბეკეთის გავლით ჩინეთი მიიღებს „უმოკლეს გასასვლელს“ შავ ზღვაში, მისი მეშვეობით კი ხმელთაშუა ზღვის აუზსა და ატლანტის ოკეანეში. ამ „უმოკლეს გასასვლელში“ მთავარი როლი ანაკლიის პორტს ეკუთვნის.

ახალი რკინიგზა, რომელიც ჩინეთსა და უზბეკეთს აკავშირებს უმოკლესი მარშრუტით, გაივლის კაშგარ-ტორუგარტ-მაკმალ-ჯალალაბად-ანდიჯანის მარშრუტზე. მისი საერთო სიგრძე დაახლოებით 450 კილომეტრი იქნება. პროგნოზების მიხედვით, ამ რკინიგზაზე სატვირთო მიმოსვლის წლიური მოცულობა დაახლოებით 15 მილიონ ტონას მიაღწევს. საბოლოო მომხმარებლისთვის საქონლის მიწოდების ვადები შვიდი დღით შემცირდება. თუმცა, პროექტის ღირებულება და მისი განხორციელების კონკრეტული ვადები ჯერ არ არის ცნობილი.

უზბეკეთში გეგმავენ მაგისტრალური ხაზის არსებულ კალაპოტთან დაკავშირებას და ამით თურქმენეთის, ირანის და თურქეთის რკინიგზაზე გასვლას. ზოგადად, ახალი სატრანსპორტო მარშრუტი ერთ-ერთი ყველაზე მოსახერხებელი გახდება ჩინეთიდან ევროპასა და ახლო აღმოსავლეთში საქონლის გადასაზიდად. იგი გაცილებით მოკლეა ალტერნატიულ მარშრუტებთან შედარებით, მინიმუმ 900 კილომეტრით.

ბოლო დრომდე ბევრი ფიქრობდა, რომ რუსეთი გააპროტესტებდა და შეაფერხებდა უზბეკეთის გავლით რკინიგზის მშენებლობას, როგორც რუსეთის ფედერაციის გავლით მარშრუტების „კონკურენტს“. გეოპოლიტიკური ვითარება კი იცვლება. გაუმჯობესებულია როგორც რუსეთის ურთიერთობები საქართველოსთან, ასევე თანამშრომლობის ახალი დონე რუსეთსა და უზბეკეთს შორის, ასევე გრძელდება მეგობრული ურთიერთობები რუსეთის ფედერაციასა და ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკას შორის. ჩინეთში ზოგიერთი ექსპერტი გაკვირვებულიც კი იყო რუსეთის პოზიტიური რეაქციით ჩინეთიდან უზბეკეთის რკინიგზის პროექტზე. ამაში გასაკვირი არაფერია - მოსკოვმა საბოლოოდ გააცნობიერა, რომ ყოვლისმომცველი თანამშრომლობა სხვა ქვეყნებთან დიდი ევრაზიის ფარგლებში ბევრად უფრო მომგებიანია, ვიდრე დაპირისპირება და სეპარატისტული კონფლიქტების ორგანიზება, რომელიც „ბლოკავს“ სატრანზიტო მარშრუტებს.