"მე შევიცანი თუ რა არის ქალის ძალაუფლება მამაკაცებზე": ჯაშუშის და კურტიზანის, მატა ჰარის იდუმალებით მოცული ცხოვრება
მატა ჰარის ჰქონდა საოცარი სილამაზე და სექსუალური მიმზიდველობა. მისი თანამედროვეებისა და ფსიქიატრების თქმით, ის იყო ნიმფომანი, რომელსაც არანორმალური სექსუალური ვნება ჰქონდა და თავს ამ საჩუქრის წყალობით მამაკაცებზე ბატონობის უნარით თვლიდა. ჯაშუში და კურტიზანი, საიდუმლოებით მოცული აურა, ეს ქალი სიცოცხლეშივე ლეგენდად იქცა: ისტორიკოსებს შორის არ არსებობს კონსენსუსი იმის შესახებ, იყო თუ არა მისი, როგორც აგენტის საქმიანობა მორალური სისუსტისა და ცინიზმის შედეგი, თუ მსახიობობის პროფესიონალიზმი, რომელსაც შეეძლო სიტუაციის საკუთარი მიზნებისთვის გამოყენება.
უღიმღამო მოცეკვავე, მაგრამ ნიჭიერი ჯაშუში, მას ჰქონდა გამორჩეული გარეგნობა და მშვიდი განწყობა, მაგრამ ამან არ მოუტანა ბედნიერება: მან თავად მოიფიქრა მითი თავის შესახებ და საბოლოოდ ამან მის ბედზეც იმოქმედა.
„არაფერს არ ვნანობ. ჩემი ცხოვრება დაფარულია ყველაზე წარმოუდგენელი ლეგენდებით და ხშირად მე თვითონაც ვერ ვარჩევ სიმართლეს მხატვრული ლიტერატურისგან. მე მქონდა ჩემი წილი ცრემლები, ტკივილი და უბედურება. მაგრამ მე გავიგე, რა არის ქალის ძალა კაცებზე - მათზე, ვინც წყვეტს მთელი ერების ბედს."
მატა ჰარის გარდაცვალებიდან ას წელზე მეტი გავიდა, მაგრამ მისი პიროვნება კვლავ აღაფრთოვანებს მილიონობით ადამიანის ცნობიერებას. საზოგადოების თვალში იგი გახდა მომხიბვლელი ქალი ჯაშუშის პერსონიფიკაცია, რომელსაც აბსოლუტური უშიშრობა და გამბედაობა ჰქონდა. მართლაც ასე იყო თუ არა ის ჯერ კიდევ საიდუმლოა, თუმცა მისმა იმიჯმა საფუძველი ჩაუყარა ფილმებს, წიგნებს და თამაშებს.
მატა ჰარიმ გამოიგონა მისი ცხოვრება თავიდან ბოლომდე. დავიწყოთ იმით, რომ მისი ნამდვილი სახელი იყო მარგარეტ გერტრუდა ზელი. გოგონა დაიბადა 1876 წლის 7 აგვისტოს ჰოლანდიელი ქუდის მწარმოებლის ოჯახში. 17 წლის ასაკში მარგარეტი ბიძასთან გადავიდა საცხოვრებლად, მაგრამ მასთან ცხოვრება დიდხანს არ მოუწია- გოგონა ოცნებობდა ლამაზ ცხოვრებაზე, მაგრამ მის მკაცრ ბიძასთან ეს შეუძლებელი იყო და მალევე დატოვა სახლი.
იმ ეპოქის გოგოსთვის ერთადერთი გამოსავალი გათხოვება იყო. გაზეთში იპოვა შესაფერისი საქმრო, მარგარეტმა მაშინვე წერილი მისწერა თავის მომავალ ქმარს - ოფიცერს, რომელიც სახლში შვებულებაში იმყოფებოდა, რუდოლფ მაკლედს. ის გოგონაზე თითქმის 20 წლით უფროსი იყო, მაგრამ ძველი შოტლანდიის ოჯახიდან გახლდათ და შესაბამისად მდიდარიც. წელიწადნახევრის შემდეგ მარგარეტს ვაჟი შეეძინა და ოჯახი მალევე გადავიდა ჰოლანდიურ ინდოეთში. ან მოწყენილობისგან, ან მთელი უბედურებისგან, რაც გოგონას თავზე დაეცა, მარგარეტი არ დაკმაყოფილდა ქორწინებით და ისინი მალევე დაშორდნენ.
განქორწინების შემდეგ მარგარეტი წავიდა პარიზში, "ქმრებს გაქცეული ცოლების" ქალაქში, სადაც მოდელად მუშაობა სურდა. მაგრამ მხატვრებმა დაიწუნეს იმ მიზეზით, რომ მისი მკერდი ძალიან პატარა იყო. სასოწარკვეთილმა ქალმა სამუშაო იპობა საცხენოსნო სკოლაში ცნობილ მოლიეს ცირკში. მაგრამ ეს სამუშაო არ შეეფერებოდა მას და მალევე გაიხსენა, რომ ჰოლანდიის ინდოეთში ცხოვრებისას ძალიან პოპულარული უყო აღმოსავლური ცეკვები.
მარგარეტის დებიუტი შედგა 1905 წელს ქალბატონი კირეევსკაიას სალონში. ყველა დამსწრეს მოეწონა მისი ეგზოტიკური მოძრაობები, მამაკაცებს განსაკუთრებით დაამახსოვრდათ ცეკვის ფინალი, როდესაც გოგონამ ხელის ოდნავ მოძრაობით ჩამოაგდო სამოსი. მისი წარმატება გაიზარდა და მან მოხიბლა აუდიტორია უმოძრაოდ ყოფნის დროსაც კი. და აი, კიდევ ერთი ტყუილი გამოიგონა გოგონამ - მას უყვარდა ლაპარაკი ინდოელი დედის გარდაცვალებაზე და ბუდისტურ ტაძრებში სწავლის უნარებზე. ამან მის იმიჯს იდუმალება შემატა.
რა თქმა უნდა, მარგარეტის თაყვანისმცემლების რიცხვი გაუთავებელი იყო, რომელთა შორის იყვნენ ძალიან კეთილშობილი და მდიდარი ადამიანები. ერთ-ერთმა მათგანმა დივა დაპატიჟა აღმოსავლური ხელოვნების მუზეუმში გამოსასვლელად და დაარქვა მატა ჰარი. იმ დღიდან მარგარეტი აღარ არსებობდა. მას იწვევდნენ ევროპის საუკეთესო თეატრებში, ერთ მდიდარ საყვარელს მეორეზე ცვლიდა და ფუფუნებაში ცხოვრობდა.
მატა ჰარის ძალიან ბევრი ურთიერთობა ჰქონდა და სწორედ ამან ითამაშა მის ცხოვრებაში ბოროტი ხუმრობა.: გოგონამ კავშირი დაამყარა გერმანელი პოლიციის თანამშრომელს და მათ გადაწყვიტეს მისი ჯაშუშობაში ჩართვა - ახლა მისი სახელი იყო N-21. სასარგებლო იყო თუ არა იგი გერმანიის დაზვერვისთვის, ჯერ კიდევ უცნობია და ის არც თუ ისე დაინტერესებული იყო მათი წარმატებებით. „გამახსენდა ჩემი ძვირადღირებული ბეწვის ქურთუკები და ჩაცმულობა, რომლებიც გერმანელებმა დაიტოვეს ბერლინში და გადავწყვიტე, რომ ამისთვის მათგან რაც შეიძლება მეტი ფული უნდა მიმეღო“.
ასე გაგრძელდა 1916 წლამდე. როდესაც გამოჩნდა რადიოგრამა საიდუმლო მონაცემებით, ის შეიცავდა მატა ჰარის სახელს, მას შესთავაზეს მუშაობა საფრანგეთში. გაბედულმა ქალმა ორმაგი ჯაშუშობა გადაწყვიტა. მაგრამ ყველაფერი საიდუმლო ცხადი ხდება და ესეც არ იყო გამონაკლისი.
მატა ჰარი გასული საუკუნის ერთ-ერთი იდუმალი ქალია. როგორ ახერხებდა ის არამარტო კაცების მოხიბვლას, არამედ მათგან ინფორმაციის მოპოვებას?
მისი "წარმატების" რეცეპტი შედგებოდა 3 წესისგან. წესი პირველი - თქვენ უნდა აიღოთ ინიციატივა: ბავშვობიდან მატას ესმოდა, რომ ის ღვთიური ლამაზი იყო და შეეძლო მამაკაცების მართვა. წესი მეორე - ისარგებლეთ ბედისწერის ყველა შანსით: მატამ არ იცოდა ცეკვა, მაგრამ საზოგადოებას ეს არ სჭირდებოდა, ისინი აღფრთოვანებული იყვნენ გოგონას თითქმის სრული სიშიშვლით. მესამე წესი არის ინტრიგების შენარჩუნება: მის საყვარლებს შორის იყო ასზე მეტი წარმატებული მამაკაცი, რომლებიც იზიდავდნენ მას საიდუმლოებით - მან საკუთარ თავს უწოდა აღმოსავლელი პრინცესა ან ქურუმების სტუდენტი ინდუისტურ ტაძარში.
1917 წლის 13 თებერვალს, ქალი სასტუმრო Elise Palace-ში დააკავეს და დაადანაშაულეს ჯაშუშობაში - ამბობენ, რომ ის პოლიციას შიშველი შეხვდა. მან ყველაფერი უარყო თავისი რომანების გარდა: „შეიძლება მეძავი ვყოფილიყავი, მაგრამ არასოდეს ვყოფილვარ მოღალატე“.
სასამართლო პროცესის დროს მისი ყოფილი საყვარლები თანაუგრძნობდნენ მას, მისმა ადვოკატმა და საყვარელმა კი მუხლი მოიყარეს მოსამართლის წინაშე. მატას გადარჩენა ვეღარ მოხერხდა და 15 ოქტომბერს იგი დახვრიტეს. 12 ჯარისკაცმა ერთდროულად ესროლა ჯაშუშს, რომელიც პირდაპირ თვალებში უყურებდა მათ.