მეცნიერები შეაშფოთეა კოსმოსიდან დედამიწაზე მიყენებულმა ძლიერმა დარტყმამ გასული წლის 8 ოქტომბერს. მეცნიერებმა ვერ ამოხსნეს ყველაზე მძლავრი რადიაციული სხივის საიდუმლო, რომელიც სამყაროს სიღრმიდან დაგვატყდა თავს.

მსოფლიოს მთავარმა ასტრონომიულმა ჟურნალმა Astrophysical Journal-მა გამოაქვეყნა სტატია, რომელიც ცდილობს ახსნას წარმოუდგენელი მოვლენა, რომელიც მოხდა გასული წლის 8 ოქტომბერს. დედამიწას მძლავრი გამა-გამოსხივება დაეჯახა, რამაც შესაძლოა შეცვალა ჩვენი კლიმატი და უძლიერესი მიწისძვრა გამოიწვია თურქეთში.

გამა სხივები არსებითად იგივე სინათლეა, რასაც ჩვენი თვალებით ვხედავთ. უბრალოდ ძალიან სასტიკია. ულტრაიისფერი სხივები სპექტრის შკალით, არის რენტგენის სხივების შემდეგ.. ასე რომ, გამა სხივები კიდევ უფრო საშიშია, ვიდრე რენტგენის.

ასტრონომები ფიქრობდნენ, რომ ბუნებამ არ შექმნა გამა სხივები. ისინი უხვად გამოიფრქვევა ბირთვული აფეთქებების შემდეგ. 1950-იან წლებში ქვეყნები ერთმანეთს ეჯიბრებოდნენ ატომური ბომბების ტესტირებაში და მეცნიერებმა გამა-სხივები მაშინ გაიცნეს. საბოლოოდ, მათ გადაწყვიტეს აეკრძალათ ტესტები. მონიტორინგისთვის, მეცნიერებმა რამდენიმე თანამგზავრი გაუშვეს. გამა სხივების გამოფრქვევა მაინც გაგრძელდა. მეცნიერები ცდილობდნენ გაეგოთ შეერთებული შტატების მაქინაციები იყო ეს, თუ საბჭოთა კავშირის? ყველაფერი სწრაფად გაირკვა: გამა-სხივების გამოფრქვევა ღრმა კოსმოსიდან მოდიოდა.

1970-იან წლებში კოსმოსური ხომალდი „ვოიაჯერი“ გაიგზავნა მზის სისტემის გარეუბანში, ისინი ასევე აღჭურვილი იყო გამა მრიცხველებით. ვოიაჯერებთან კომუნიკაცია, რომლებიც უკვე მოძრაობენ უცნაურ სივრცეში, სადაც ჩვენი მზის მიერ ნაკარნახევი „წესები“ არ მუშაობს, კვლავ იკარგება. სწორედ ისინი გახდნენ 2022 წლის 8 ოქტომბერს წარმოუდგენელი მოვლენის პირველი მოწმეები.

ვოიაჯერის მრიცხველები ამუშავდნენ. მათ მაშინვე გამოგზავნეს სიგნალი დედამიწაზე. სიგნალი სინათლის სიჩქარით მიფრინავდა ჩვენსკენ მთელი 19 საათი. მაგრამ წარმოუდგენელი ძალის გამა ტალღა წამოვიდა მასთან ერთად სინათლის სიჩქარით. ვოიაჯერებმა ვერ გაგვაფრთხილეს, მათი მონაცემები და თავად გამა ტალღა დედამიწაზე ერთდროულად ჩამოვიდა.

დედამიწის მახლობლად გამა დეტექტორები თითქოს დაბრმავდნენ პულსის წარმოუდგენელი ძალით. დედამიწის სხვადასხვა კუთხიდან მეცნიერებმა გამოგზავნეს დეპეშები: აღჭურვილობა მწყობრიდან გამოვიდა. მოგვიანებით ისინი გააკეთებენ მათემატიკურ მოდელს: ასეთი მოვლენები სამყაროში ყოველ 10 ათას წელიწადში ერთხელ ხდება. რა თქმა უნდა, თუ ეს ბუნებრივი მოვლენაა. ჩვენს ცივილიზაციას ასეთი რამ არასოდეს უნახავს და დიდხანს ვერც ნახავს.

რას ამბობს მეცნიერება? ვინაიდან გამა სხივები არაჩვეულებრივი გამოსხივებაა, მოვლენა, რომელიც მათ წარმოქმნის, კატასტროფულია. მაგალითად, ორი ნეიტრონული (ძალიან მკვრივი) ვარსკვლავის შეჯახება. თუმცა იმპულსი სუსტი იქნება.

მოვლენა, რომელიც ოქტომბერში იყო, მხოლოდ ვარსკვლავის შავ ხვრელში კოლაფსის დროს იქნება. ვარსკვლავი უნდა იყოს უზარმაზარი, შავი ხვრელი კი წარმოუდგენელი. მეცნიერებმა გამოთვალეს: თუ ასეა, მოვლენა ჩვენგან 2, 4 მილიარდი სინათლის წლის მანძილზე მოხდა. ის მოხდა სადღაც დაკვირვებადი სამყაროს ზღვარზე 2, 4 მილიარდი წლის წინ! მაშინ სამყარო ახალგაზრდა და ქარიშხლიანი იყო.

თუ ეს ზეახალი ვარსკვლავის ( ვარსკვლავი, რომლის ბრწყინვალება რამდენიმე წამში იზრდება, დაახლოებით, 20 ვარსკვლავიერი სიდიდით, შემდეგ კი შედარებით ნელა მცირდება და პირვანდელ ნათებასთან საერთო აღარაფერი აქვს. ზეახალი ვარსკვლავის ანთება ბევრად დიდი მასშტაბის მოვლენაა, ვიდრე ახალი ვარსკვლავი) კვალი უნდა იყოს, მაგალითად, ნისლეული - ეს არის მთელი ამ კატასტროფის ნარჩენები. ისევე როგორც კუროს თანავარსკვლავედში, სადაც 1054 წელს ნახეს ზეახალი ვარსკვლავის აფეთქება, ახლა კი არის ნისლეული, რომელსაც ბინოკლებით ვხედავთ.

არის მოსაზრებები, რომ გამა სხივები წარმოიქმნა უცხოპლანეტელთა ბირთვული ომის დროს. შესაძლოა ერთმა ცივილიზაციამ მეორე გაანადგურა.

ეს შეიძლება იყოს სიგნალი სხვა განზომილებიდან. თავდაპირველად, ასტრონომები დაბნეულნი იყვნენ იმით, თუ საიდან მოვიდა სიგნალი. ის ფაქტი, რომ ის ძალიან შორიდან არის, ამაზე მათ მოგვიანებით დაიწყეს მტკიცება, შესაძლოა გამა სხივები პარალელური სამყაროდან მოვიდა.

გამა-სხივები ასევე შეიძლება იყოს ჩვენთვის სიგნალი. „მათთან“ დაკავშირების მცდელობისას ჩვენ ვიყენებთ რადიოს, მაგრამ რადიო კომუნიკაციის საშუალო არხია. რა თქმა უნდა, გამა სხივები უკეთესია, ისინი უფრო სასტიკია და ყველაფერს ჭრიან გზაზე. იქნებ "მათ" აქვთ გამა-ლაზერი და მას ჩვენი მიმართულებით ისვრიან?

თუ თუ ასეა, უცხოპლანეტელებმა საკმაოდ კარგად დაგვაზარალეს. დედამიწის ატმოსფეროს კიდეზე გამოიყო გიგავატი ენერგია. თითქოს ძლიერმა ელექტროსადგურმა აიღო და ჩაასხა მთელი თავისი ენერგია ატმოსფეროში გამა გამოსხივების სახით. ჩაივლის თუ არა ეს უკვალოდ?

ჩვენ ვიცით, რომ ამინდს განსაზღვრავს არა ღრუბლები და სხვა ნისლები, არამედ იონოსფერო, ფენა 80-100 კმ სიმაღლეზე, რომელიც შედგება დამუხტული ნაწილაკებისგან. იონოსფერო გამა სხივების ზემოქმედებით, მჭიდროდ დაჭიმული ბარაბანივით გუგუნებდა. იონოსფერო დადებითად, ხოლო, თავად დედამიწა კი უარყოფითადაა დამუხტული. ამათ შორის ბალანსი განსაზღვრავს ამინდს. რა თქმა უნდა, ახლა ბალანსი არ არის და არც მალე არ აღდგება. იონოსფერო გარედან ენერგიული გახდა და მან დედამიწიდან ელექტრონების „გამოტუმბვა“ დაიწყო. ამ თვეების განმავლობაში მეცნიერები აკვირდებიან უცნაურ მოვლენებს ელექტრულ ველში, კლიმატიც ძალიან უცნაურად იქცევა.

შემდეგ, ძლიერი მიწისძვრა მოხდა თურქეთში. ჰიპოთეზებს შორის არის ერთი: დედამიწისა და იონოსფეროს ბალანსი განსაზღვრავს ლითოსფერული ფირფიტების სტაბილურობას. მუხტები მოედინებოდა ფირფიტებზე და მათაც დაიწყეს მოძრაობა.

ეს ყველაფერი ჯერ კიდევ ცუდად არის შესწავლილი. არის გარკვეული კვლევები, თუმცა, ცხადია: არ აქვს მნიშვნელობა რამ გამოიწვია გამა გამოსხივების მძლავრი გამოფრქვევა, დედამიწას დიდი დრო აქვს, რათა გაერკვიოს შედეგებში.