ამერიკელმა ასტროფიზიკოსმა ავი ლობმა სამეცნიერო საზოგადოების ყურადღება მიიპყრო ჟურნალ Scientific American-ში სტატიის გამოქვეყნებით თამამი სათაურით: სამყარო ლაბორატორიაში შეიქმნა.

ავი ლობი, რა თქმა უნდა, არაორდინალური მეცნიერია. მან, ჰარვარდ-სმიტსონის ასტროფიზიკის ცენტრის თეორიისა და გამოთვლის ინსტიტუტის ხელმძღვანელმა, აშშ-ს პრეზიდენტის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების საბჭოს წევრმა, არაერთხელ გააოცა როგორც სამეცნიერო საზოგადოება, ისე ასტრონომიის მოყვარულები თავისი არაჩვეულებრივი მიდგომებით, სივრცისა და მასში ადამიანის ადგილის შესწავლთ გამოტანილი დასკვნებით.

ამჯერად ასტროფიზიკოსმა შესთავაზა მეცნიერებს, სამყაროს შექმნის საიდუმლო ახალი კუთხით განეხილათ.

მეცნიერებისგან შორს მყოფმა ადამიანებმაც კი იციან, რომ ჩვენი სამყარო დიდი აფეთქებით დაიბადა. მაგრამ რა იყო მის წინ? რამ გამოიწვია ყველაფრის ეს დაბადება არაფრისგან?

სამეცნიერო ლიტერატურაში მანამდე მრავალი განსხვავებული ვარაუდი იყო გაჟღერებული კოსმოსის წარმოშობის შესახებ. ასე რომ, სამყარო შეიძლება გაჩენილიყო ვაკუუმის რყევების ან შავი ხვრელის შიგნით მატერიის კოლაფსის შედეგად. ან იქნებ სამყაროს გაფართოება და შეკუმშვა ციკლურია. შემდეგ არის ანთროპიული პრინციპი, სიმების თეორიის რამდენიმე ძალიან საინტერესო აღმოჩენა და მულტივერსიის ჰიპოთეზა. მაგრამ სამყაროების უსასრულო მრავალფეროვნებით, ყველაფერი არც ისე მარტივია.

ლობი თავის სტატიაში საუბრობს ყველაზე ნაკლებად შესწავლილ ჰიპოთეზებზე ყველაფრის წარმოშობის შესახებ, რასაც ვაკვირდებით: ჩვენი სამყარო შეიძლებოდა შექმნილიყო მოწინავე ტექნოლოგიური ცივილიზაციის ლაბორატორიაში.

„ვინაიდან ჩვენს სამყაროს აქვს ბრტყელი გეომეტრია ნულოვანი წმინდა ენერგიით, მოწინავე ცივილიზაციას შეუძლია განავითაროს ტექნოლოგია, რომელიც კვანტური გვირაბების მეშვეობით არაფრისგან შვილობილ სამყაროს შექმნის“, - წერს ის.

ეს ვარაუდი, რა თქმა უნდა, ამაღელვებლად ჟღერს.

სამყაროს წარმოშობის ეს ჰიპოთეზა აერთიანებს რელიგიურ იდეებს შემოქმედის შესახებ საერო იდეებთან კვანტური გრავიტაციის შესახებ.

ლობი ვარაუდობს, რომ რომელიმე მოწინავე ცივილიზაციას შეეძლო შეექმნა ტექნოლოგია. ამ შემთხვევაში, შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ჩვენს სამყაროში შეიძლება გაჩნდეს საკმარისად განვითარებული ცივილიზაცია, რომელსაც შეუძლია წარმოქმნას ახალი "ბრტყელი" სამყარო.

ასეთი სისტემა ბიოლოგიურს წააგავს და ჰიპოთეტურად აძლევს მაღალგანვითარებულ ცივილიზაციების სხვადასხვა თაობებს შესაძლებლობას, შემდგომში „გენეტიკური მასალის გადატანა“ მოახდინონ ამ გაუთავებელ ციკლში.

ამ თვალსაზრისით, სტატიის ავტორი გვთავაზობს ცივილიზაციების ტექნოლოგიური დონის შეფასებას არა იმით, თუ რამდენ ენერგიას იყენებენ ისინი, როგორც ეს შემოთავაზებული იყო 1964 წელს ნიკოლაი კარდაშევის მიერ.

ამის ნაცვლად, ლობი გვთავაზობს ცივილიზაციის განვითარების დონის გაზომვას მისი ასტროფიზიკური პირობების რეპროდუცირების უნარით, რამაც გამოიწვია მისი არსებობა. სხვათა შორის, 2018 წელს მეცნიერებმა ფაქტობრივად გაამრავლეს დიდი აფეთქება ულტრაცივ მატერიაში.

ამ სავარაუდო კოსმოსური მასშტაბის მიხედვით, ადამიანური ცივილიზაცია მიეკუთვნება C კლასს, ვინაიდან ჩვენ ჯერ კიდევ ვერ შევქმნით ჩვენს პლანეტაზე სიცოცხლისთვის შესაფერის პირობებს ჩვენი მზის სიკვდილის შემთხვევაში.

ჩვენ შეიძლება უფრო დაბალ ადგილზეც კი ვიყოთ, რადგან უაზროდ ვანადგურებთ დედამიწის ბუნებრივ ჰაბიტატებს, რაც აჩქარებს კლიმატის ცვლილებას. ამ პრინციპის მიხედვით, კაცობრიობა უკვე შეიძლება მივაკუთვნოთ D კლასს.

B კლასის ცივილიზაციას, თავის მხრივ, შეუძლია დაარეგულიროს პირობები მის ჰაბიტატში, რათა იყოს დამოუკიდებელი მასპინძელი ვარსკვლავისგან (ჩვენს შემთხვევაში, მზისგან). A კლასის ცივილიზაციას შეუძლია ხელახლა შექმნას კოსმოსური პირობები, რამაც გამოიწვია მისი არსებობა, კერძოდ, შექმნას სამყარო ლაბორატორიაში.

მაშასადამე, ლობი ასკვნის, რომ კაცობრიობისთვის მნიშვნელოვანია, დაუშვას ვარაუდი, რომ სამყაროში სადღაც ჩვენზე ბევრად განვითარებული ცივილიზაციები არსებობს.

დღეს ფიზიკოსები მუშაობენ ბნელი ენერგიისა და ბნელი მატერიის ძიებაზე, ქმნიან კომპლექსურ თეორიულ მოდელებს და იგებენ ჩვენი სამყაროს უმცირესი კომპონენტების სტრუქტურის საიდუმლოებებს. ისინი დაუღალავად მუშაობენ იმისთვის, რომ მიიღონ მცირე ინფორმაცია მაინც სამყაროს შექმნის დიდი საიდუმლოს შესახებ.

ამავდროულად, მწირი მონაცემები, რომლებსაც მეცნიერები იღებენ გრძელვადიანი კვლევის დროს, წლიდან წლამდე საზოგადოების ნაკლებ ყურადღებას იპყრობს, ვიდრე ზოგიერთი მეცნიერის ხმამაღალი განცხადებები მედიაში.

თუმცა, არ შეიძლება უარვყოთ ის ფაქტი, რომ ისეთ მეცნიერს, როგორიც ლობია, დიდი წვლილი შეაქვს სამეცნიერო აზროვნების განვითარებაში. ბოლოს და ბოლოს, ისეც ხდება, რომ ერთი გაბედული იდეა გზას უხსნის დიდ სამეცნიერო და ტექნოლოგიურ მიღწევებს.

მაშასადამე, ავი ლოების იდეები, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი არ განეკუთვნება წმინდა მეცნიერების სფეროს, შეიძლება იყოს შთაგონება შემდგომი სამეცნიერო მიღწევებისთვის.