x
image
თუთიკო ბერძენა
აღმოჩენილია 2 500 წლის წინანდელი წყევლის ტაბულები სხვისთვის ზიანის მისაყენებლად
image

ადამიანი ბუნებით აგრესიული და ბოროტი არსებაა, რომლის შეცერება მხოლოდ კანონებსა და საზოგადოებრივ ნორმებს სეუძლიაო, ამბობდა ფობსი "ლევიათანში". 2500 წლის წინანდელი ჭაბურღილის ფსკერზე ნაპოვნი წყევლის ტაბულები, რომელიც ზიანის მიყენებისთვისაა შექმნილი, ამის კიდევ ერთი ნატელი დასტურია.


30 ტყვიის ფირფიტა უძველესი ჭაბურღილის ფსკერზე ათენში აღმოაჩინეს, ძველი ათენბის მთავარ სასაფლაოზე - კერამიკოსში, აშენებული მეთუნეების კვარტალში. უზარმაზარ ტერიტორიას ადრე მდინარე ერიდანოსი კვეთდა. მისი მიხვეულ-მოხვეული ბილიკი ჭაბურღილების მთავარი არტერია იყო, ათენში მტკნარი წყლის უქონლობის გამო, კერამიკოსში გათხარეს საჯარო და კერძო ჭები. 2011 წელს გერმანიის არქეოლოგიურმა ინსტიტუტმა, რომელიც ამ ადგილას 1913 წლიდან აწარმოებს გათხრებს, დაიწყო კვლევითი პროექტი კერამეიკოსის ჭაბურღილების გათხრების მიზნით.


ერთ-ერთი ჭაბურღილი აღმოაჩინეს საზოგადოებრივი აბანოს ეზოში, დიპილონის წინ.



ჭაბურღილის დიამეტრი 9, 5 ფუტია. ზედა დიამეტრი 3.6 ფუტია. ჭაბურღილის პირი ჩასმული იყო ტუფის ქვაში, რაც უჩვეულო მასალაა ბერძნული ჭაბურღილისთვის, სადაც ჩვეულებრივ გამოიყენებოდა მარმარილო ან თეთრი კირქვა.


მიწისქვეშა წყლები თითქმის 23 ფუტის სიმაღლეზე ავსებდა ჭას, რამაც გათხრები გაართულა. გუნდს უნდა გამოეყენებინა ოთხი წყლის ტუმბო ჭაბურღილის ლილვის გასასუფთავებლად, რათა ჩაეტარებინა სამუშაოები. ფსკერზე ბევრი ნივთი იპოვეს: თიხის ნათურები, თაიგულები ბრინჯაოს მონეტები, სამზარეულოს ჭურჭელი, სასმელი ჭურჭელი, წყლისა და ღვინის შერევის ჭურჭელი (კრატერები), ჭურჭელი სახელურით და ფართო კისრით, რომელიც გამოიყენებოდა ჭიდან წყლის ამოსაღებად.


ნაპოვნია კელონის ნაწილი, მბრუნავი ლილვის მექანიზმი, რომელიც ამცირებდა წინაღობას და ამაღლებდა ჭურჭელს წყლის შესაგროვებლად. ჭაბურღილში ნაპოვნი პენტელის მარმარილოს წვრილად მოჩუქურთმებული ცილინდრული ნაჭერი, ძლიერ კოროზიული რკინის ჯაჭვის ნაშთებით, რომელიც დამაგრებულია მის ზედა მხარეს, ასევე იყო მექანიზმის ნაწილი. ეს იყო კონტრაპუნქტი.


ეს ჭა გამოიყენებოდა თითქმის ათასი წლის განმავლობაში, ომების შემდეგ დაკნინების პერიოდიდან, როგორიცაა სულას ალყა და ათენის დაწვა ძვ.წ. 86 წელს, ან შავი ჭირი. სლავების შემოსევებმა მე-6 საუკუნის ბოლოს დაასრულეს მისი გამოყენება, როგორც ჭაბურღილისა, რაც ალბათ საუკეთესო გადაწყვეტილება იყო იმის გათვალისწინებით, თუ რამდენი ტყვიით იყო გაჟღენთილი.


კერძოდ, მასში ნაპოვნი ტყვიის ტაბულები დაწყევლილი იყო. ისინი განეკუთვნებიან ძვ.წ. IV საუკუნეს. მიცვალებულებთან ერთად წყევლის დაკრძალვა ჩვეულებრივი პრაქტიკა იყო კლასიკურ პერიოდში. კერამეიკაში გათხრილ სამარხებში ნაპოვნია 35 წყევლა, განსაკუთრებით ბავშვებისა და ომში დაღუპულთა საფლავებში. ითვლებოდა, რომ უეცრად ან ნაადრევად გარდაცვლილი ადამიანების სულები ტრიალებდნენ სამარხის გარშემო და იყვნენ იდეალური მესინჯერები ჯოჯოხეთის ღმერთებისთვის წყევლის გადასაცემად.


ჭები და წმინდა აუზები ასევე განიხილებოდა, როგორც გზა ქთონური ღვთაებებისკენ. საზოგადოებრივი აბანოს ჭა, რომელიც თითქმის აქტიურ გამოყენებაშია ღამით, როგორც ამას მოწმობს ჭაბურღილის ფსკერზე ნაპოვნი თიხის ნათურები, ძალიან მოსახერხებელი ადგილი იქნებოდა ქვემოთ ღმერთებისთვის გზავნილების გასაგზავნას.


მდინარეებისა და ჭაბურღილების წყლები, რომლებსაც ნიმფები იცავენ, ითვლებოდა, რომ პირდაპირ წვდომას უქმნიდა ქვესკნელს, ამბობს გათხრების ხელმძღვანელი დოქტორი ჯუტა სტროსჟეკი. ითვლებოდა, რომ თუ ჭაში ჩააგდებ წყევლას, ის გააქტიურდება.


30 ტაბლეტი დოკუმენტირებული იყო ამრეკლავი გამოსახულების გამოყენებით, ციფრული ტექნიკით, რომელიც საშუალებას იძლევა წაიკითხოს ყველაზე პატარა ტყვიის წარწერებიც კი. არქეოლოგები იმედოვნებენ, რომ საბოლოოდ გაიგებენ ნიმფის სახელს, წყევლის ბუნებას და იყო თუ არა წყევლის სამიზნე რომელიმე ცნობილი ათენელი, რომელიც ცხოვრობდა ქალაქში ძვ.წ. მეოთხე საუკუნის ბოლოს.

0
168
4-ს მოსწონს
ავტორი:თუთიკო ბერძენა
თუთიკო ბერძენა
168
  
კომენტარები არ არის, დაწერეთ პირველი კომენტარი
0 1 0