საზოგადოებრივი ნორვეგიაში ყინულის დნობის შედეგად 3100 წლის უკანდელი ტყავის ფეხსაცმელი აღმოაჩინეს 2022, 6 ივნისი, 16:46 მეცნიერთა აზრით ქვეყანაში ნაპოვნი უძველესი ფეხსაცმელია
არქეოლოგებმა ნორვეგიაში აღმოჩენილი უძველესი ფეხსაცმლის ნაშთების შესახებ ჯერ კიდევ 2007 წელს განაცხადეს. ისინი აღმოაჩინეს ქვეყნის სამხრეთში ყინულის ლოდის გამოკვლევის დროს. ეს იყო ტყავის პატარა ფეხსაცმელი, რომელიც, როგორც ჩანს, ქალს ან მოზარდს ეკუთვნოდა. არტეფაქტი თარიღდება ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 1100 წლით, ანუ ბრინჯაოს ხანით. ამის შესახებ Live Science იუწყება ნორვეგიის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტის ბოლო მოხსენებაზე მყინვარული არქეოლოგიის შესახებ. კლიმატის ცვლილებამ საშუალება მისცა განვითარდეს ანტიკურობის კვლევის ახალი სფერო, მყინვარული არქეოლოგია, რომელშიც მეცნიერები ეძებენ და სწავლობენ არტეფაქტებს, ნაშთებს და სხვა ბიოლოგიურ მასალებს (როგორიცაა უძველესი სასუქი), რომლებიც დიდი ხნის განმავლობაში ინახებოდა ყინულში. ამ მიმართულების განვითარების იმპულსი იყო გერმანელი ტურისტების მიერ შემთხვევით აღმოჩენილი ყინულის მუმია, რომელიც ხუთ ათასწლეულზე მეტი ხნის განმავლობაში იწვა ეცტალის ალპებში. აღმოჩენების უმეტესი ნაწილი ალპებში, ნორვეგიაში, აშშ-სა და კანადის ჩრდილოეთ ნაწილებში ყინულის დნობის დროს იქნა ნაპოვნი. მაგალითად, იუკონის ტერიტორიაზე აღმოაჩინეს მგლის ბელი (Canis lupis) და კარიბუს ხბოს (Rangifer tarandus) მუმიები, რომლებიც ცხოვრობდნენ 50000 წელზე მეტი ხნის წინ. გარდა ამისა, არქეოლოგები თვლიან, რომ მყინვარული არქეოლოგია პერსპექტიულია ანდებში (ადრე იქ იპოვეს ყინულის ქალწულის მუმია), ჰიმალაი, ყირგიზეთი, მონღოლეთი და ახალი ზელანდია. მაგალითად, მონღოლეთში ახლახან აღმოაჩინეს ცხოველების ნაშთები და უძველესი იარაღი. ნორვეგიელმა არქეოლოგებმა განაცხადეს იოტუნჰაიმენის მთიანეთის კვლევის დროს აღმოჩენების შესახებ, რომელიც მდებარეობს ქვეყნის სამხრეთით. გაირკვა, რომ ჯერ კიდევ 2007 წელს აღმოაჩინეს ტყავის პატარა ფეხსაცმლის ნაშთები, ზომით 34-36, სავარაუდოდ ქალს ან მოზარდს ეკუთვნოდა. არქეოლოგებმა ეს აღმოჩენა დაახლოებით ძვ.წ 1100 წლით, ანუ ბრინჯაოს ხანით დაათარიღეს. მათი თქმით, ეს არის არა მხოლოდ ნორვეგიის უძველესი ფეხსაცმელი, არამედ, ალბათ, სკანდინავიაში ნაპოვნი ტანსაცმლის უძველესი ნაწილი. ამ არტეფაქტთან ახლოს მეცნიერებმა აღმოაჩინეს რამდენიმე ისარი და ხის ნიჩაბი და დაასკვნეს, რომ ეს ტერიტორია მნიშვნელოვანი სანადირო ადგილი იყო. იოტუნჰაიმენში შემდგომმა გამოკვლევებმა ასევე აღმოაჩინა 6100 წლის წინანდელი ისრის ლილვი, რომელიც ნორვეგიის ყინულის ნაკვეთში აღმოჩენილი უძველესი არტეფაქტია. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ტერიტორია, სადაც ფეხსაცმელი იპოვეს, ხალხი მრავალი ათასწლეულის განმავლობაში იყენებდა. თუმცა, მკვლევარები შიშობენ, რომ მრავალი უძველესი არტეფაქტი შეიძლება დაიკარგოს კლიმატის სწრაფი ცვლილების გამო, სანამ ისინი მეცნიერებს არ მიაღწევენ. ნორვეგიის წყლისა და ენერგეტიკის ორგანოს შეფასებით, 2006 წლიდან 2022 წლამდე ყინულის ფართობი შემცირდა დაახლოებით 364 კვადრატული კილომეტრით. ნორვეგიის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების უნივერსიტეტის მუზეუმის ბირგიტ სკარის თქმით, სატელიტური სურათები აჩვენებს, რომ 2022 წლისთვის ათი ყინულის ადგილი, სადაც არქეოლოგიური აღმოჩენები იქნა ნაპოვნი, დაახლოებით 40 პროცენტით დადნება. ეს მნიშვნელოვან საფრთხეს უქმნის ნორვეგიის ყინულში შენახულ კულტურულ მემკვიდრეობას. 264 1-ს მოსწონს
|