თითქმის არავის ახსოვს ეგვიპტის ფარაონების სახელები, მაგრამ, კლეოპატრას შესახებ ყველამ ყველაფერი იცის ან ჰგონია, რომ იცის...

პირადი ცხოვრება

კინომატოგრაფიაში კლეოპატრას როლს ყოველთვილ ლამაზი და ეფექტური გარეგნობის მსახიობები თამაშობენ. ეს როლი, სხვადასხვა დროს, ვივიენ ლიმ, სოფი ლორენმა, ელიზაბეტ ტეილორმა და მონიკა ბელუჩმა შეასრულეს. მაგრამ, ის რომ კლეოპატრა ლამაზი იყო, მხოლოდ მითია. მეცნიერებმა, წლების მანძილზე დაგროვილი ინფორმაციის საფუძველზე, ეგვიპტის დედოფლის სახის რეკონსტრუქცია მოახდინეს და შედეგი ნამდვილად მოულოდნელი და განსაცვიფრებელი აღმოჩნდა.

კემბრიჯის უნუვერსიტეტის ეგვიპტოლოგი სალი ენ ეშტონი 1 წლის მანძილზე მუშაობდა კლეოპატრას სახის რეკონსტრუქციაზე და მან არა მარტო ძველი მასალები, უახლესი კომპიუტერული ტექნოლოგიებიც გამოიყენა, მათ შორის სამგანზომილებიანი მოდელირება და საბოლოო ჯამში გამოსახულება მიიღო, რომელიც ძალიან განსხვავდება კლეოპატრას გარეგნობასთან დაკავშირებულ, სტერეოტიპული წარმოდგენებისგან.

შემონახული გამოსახულებების მიხედვით, კლეოპატრას საკმაოდ დიდი ზომის ცხვირი, წვრილი ტუჩები და წვეტიანი ნიკაპი ჰქონდა. ბრიტანეთის ისტორიის მუზეუმის მკვლევარები იმ დასკვნამდე მივიდნენ, რომ დედოფლის სხეული საკმაოდ კუნთოვანი და სრული იყო და 152 სმ სიმაღლის პირობებში, საკმაოდ არაპროპორციულად გამოიყურებოდა. მეცნიერთა აზრით, ასეთი გარეგნობა მისი გენეტიკით იყო განპირობებული: პტოლემეების მაკედონური დინასტიის წარმომადგენლების უმრავლესობას, სწორედ მსგავსი გარეგნობა ჰქონდა.
ბერძენი ისტორიკოსი პლუტარქი კლეოპატრას შესახებ წერდა: «ამბობენ, რომ გარეგნობით დედოფალი დიდად არ გამოირჩეოდა... თუმცა, როდესაც საუბარს იწყებდა, შეუდარებელი იყო და თავისი ქარიზმით ყველას ატყვევებდა».

რაც შეეხება პირად ცხოვრებას, 2013 წ. აღმოჩენილი, აქამდე უცნობი, უძველესი ეგვიპტური პაპირუსის შესწავლის შემდეგ, ინგლისელმა და იტალიელმა მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ეგვიპტის დედოფალი დილიდან საღამომდე მხოლოდ სახელმწიფო საქმეებით იყო დაკავებული და ორგიებისთვის, რომლის მოწყობასაც მას აბრალებენ, უბრალოდ დრო არ ჰქონდა. გარდა ამისა, როგორც მეცნიერებმა განაცხადეს, საყოველთაოდ გავრცელებული აზრის მიუხედავად, კლეოპატრა «მორალურად მდგრადი» იყო და ყველაზე მეტად ქვეყანაზე, საკუთარი ოჯახის პატივს და ღირსებას უფრთხილდებოდა. იგივე კვლევის შედეგად, გაირკვა, რომ მის ცხოვრებაში მხოლოდ 2 მამაკაცი იყო — იულიუს კეისარი და მარკუს ანტონიუსი.

ისტორიკოსებმა ისიც გაარკვიეს, თუ რატომ ჰქონდა კლეოპატრას, მსუბუქად რომ ვთქვათ, ცუდი სახელი. როგორც აღმოჩნდა, ამ ჭორების უკან, დედოფლის უპირველესი მტერი ოქტავიანე ავგუსტუსი იდგა. მას კლეოპატრა იმდენად სძულდა, რომ დამშვიდება ვერც მისი სიკვდილის შემდეგ შეძლო. სწორედ ოქტავიანემ უბრძანა «ჟამთაღმწერებს», რომ მსოფლიოსთვის და მომავალი თაობებისთვის ეცნობებინათ, «ეგვიპტელი ქალის» (ასე ეძახდა ის კლეოპატრას. იმდენად სძულდა, რომ მისი სახელის ხსენებაც კი არ უნდოდა) სისხლიანი ორგიების და მისი «თავაშვებული» ცხოვრების შესახებ. მისივე ბრძანებით, კლეოპატრას უამრავი ქანდაკება დაამზადეს, არც თუ ისე მოკრძალებულ პოზებში. თუმცა, არსებობდა ხელის შემშლელი ფაქტორი, რომლის გამო, შეიძლება მის მიერ გავრცელებული ხმები საეჭვო გამხდარიყო, – როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, დედოფალი ლამაზი არ იყო და შესაბამისად, არც საყვარლების არმია ეყოლებოდა, როგორც ამას ოქტავიანე ამტკიცებდა...

და სწორედ მაშინ გადაწყდა, კლეოპატრას ვითომ მითიური სილამაზისთვის ქების შესხმა და მისი მშვენიერების განდიდება. ოქტავიანეს გეგმამ გაამართლა და მის მიერ მოგონილი ტყიული ყველამ დაიჯერა.

გარდაცვალება

დედოფლის გარდაცვალება, ისევე როგორც მისი ცხოვრება, ლეგენდებით არის გარემოცული. ყველაზე გავრცელებული ვერსიის თანახმად, კლეოპატრამ ეგვიპტურ კობრას დააგესლინა თავი. სხვა ვერსიით, მას შხამი თმის სამაგრში ჰქონდა მოთავსებული და საჭირო დროს, გამოიყენა კიდეც.

სწორედ საწამლავით სიკვდილის ვერსიას ემხრობოდა გერმანელი მეცნიერი კრისტოფ შეფერი. რომელიც, კვლევის ჩასატარებლად, სხვა მეცნიერებთან ერთად, ალექსანდრიაში ჩავიდა, სადაც თავისი თეორია ძველი სამედიცინო ტექსტების შესწავლით (მეცნიერმა ყველა საარქივო დოკუმენტი შეისწავლა, რაც კი კლეოპატრას უკავშირდებოდა, განსაკუთრებით დედოფლის პირადი ექიმის ჩანაწერები) და ადგილობრივ სერპენტოლოგთან (ქვეწარმავლების და ამფიბიების მკვლევარი) კონსულტაციით გადაამოწმა.

ყოველივე ამის შემდეგ, შეფერი და მისი კოლეგები იმ დასკვნამდე მივიდნენ, რომ ყველაზე ცნობილი ეგვიპტელის სიკვდილის მიზეზი, გველის ნაკბენი არ უნდა ყოფილიყო. სავარაუდოდ, კლეოპატრა ოპიუმის, კონიოს და ტილჭირის სასიკვდილო კოქტეილის მიღებით გარდაიცვალა. «ამ მცენარეების ნაზავი, ადამიანის სიკვდილს, ყოველგვარი ტანჯვის, ტკივილის და გარეგანი ცვლილებების გარეშე, რამდენიმე საათში იწვევს. ხოლო, დედოფალი კლეოპატრა ისეთს არაფერს გააკეთებდა, რომ მის სახეზე ტანჯვის კვალი აღბეჭდილიყო. მაგ., ისეთს, როგორსაც გველის შხამი იწვევს. დოკუმენტების თანახმად, კლეოპატრას სურვილი იყო, რომ სიკვდილის შემდეგ, ისეთივე ყოფილიყო, როგორიც სიცოცხლეში იყო». — კვლევის დასრულების შემდეგ, განაცხადა კრისტოფ შეფერმა.