x
image
ნიკოლოზ ხუციშვილი
რატომ ყიდდნენ სხვადასხვა ფერის ბენზინს სსრკ-ში

image
რა შეიძლება იყოს თანამედროვე ადამიანისთვის, რომელიც ავტომობილს ფლობს, უფრო ჩვეულებრივი რამ, ვიდრე ბენზინი? ამასთან, უბრალო საწვავსაც კი შეიძლება ჰქონდეს არაჩვეულებრივი ისტორია. მაგალითად, საბჭოთა კავშირში ბენზინს ლურჯი, ნარინჯისფერი, წითელი და მწვანეც ფერიც კი ჰქონდა როგორც ეს დღესაა... და ეს გაკეთდა არა ესთეტიკური მიზეზების გამო, არამედ უსაფრთხოების მიზნით.


დეტონაციის წინააღმდეგობა და ოქტანური რიცხვი

გამოცემა "თერმული ძრავების" ავტორის, ალექსანდრე ბუროვის აზრით, საწვავის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი თვისება არის მისი დეტონაციის წინააღმდეგობა. ეს უნარი მოიცავს დეტონაციის წვის წინააღმდეგობას, რომელსაც აქვს ფეთქებადი ხასიათი, რომელშიც ალის გამრავლების სიჩქარე 2000 მ / წმ აღწევს. მანქანის ექსპლოატაციის ხანგრძლივ რეჟიმში მოქმედება მიუღებელია: ხდება ნაწილების სწრაფი ცვეთა, ვენტილების წვა, ძრავის სიმძლავრის შემცირება. დეტონაციის წინააღმდეგობა ფასდება ე.წ ოქტანური რიცხვით. რაც უფრო მაღალია რიცხვი, მით მაღალია მაქსიმალური დასაშვები კომპრესიის კოეფიციენტი. როგორც აღნიშნულია გამოცემაში Automotive Engines. ოქტანური რიცხვი შედარებითი მახასიათებელია, ვინაიდან კვლევაში გამოიყენება ჩვეულებრივი საწვავი. მაგალითად, თუ საცნობარო საწვავი იწყებს აფეთქებას იმავე პირობებში, როგორც საცნობარო საწვავი, რომელიც შედგება 76% იზოოქტანისა და 24% ნორმალური ჰეპტანისგან, მაშინ 76 მიიღება ოქტანური რიცხვის სახით.


ოქტანური რიცხვის გაზრდა GOST 2084-77 შესაბამისად

სსრკ-მ აწარმოა ბენზინის ისეთი ბრენდები, როგორიცაა: A-66, A-72, A-76, AI-92 და AI-98. ასო A აღნიშნავს, რომ ბენზინი არის ავტომობილისთვის და კვლევის მეთოდია, რომლის მიხედვითაც დადგინდა ოქტანური ნომერი. ფაქტია, რომ ალექსანდრე პოპოვისა და წიგნის "თანამედროვე მანქანის მშენებლობის საფუძვლები" სხვა ავტორების აზრით, ოქტანური რიცხვის დასადგენად არსებობს 2 მეთოდი: კვლევა და საავტომობილო საწვავი. საკვლევი მეთოდით მიღებული ოქტანური რიცხვი, როგორც წესი, ახასიათებს საწვავის შესაძლებლობას, წინააღმდეგობის გაწევა მოახდინოს დეტონაციას აჩქარების დროს, ხოლო ძრავის მეთოდით, დეტონაციის წინააღმდეგობას მუდმივი მაღალი სიჩქარით და დატვირთვით. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, საწვავის აღნიშვნაში მითითებული ციფრები მიუთითებს ოკტანის მინიმალურ რაოდენობაზე. საგულისხმოა, რომ ამ რაოდენობის გაზრდა შესაძლებელია სხვადასხვა დანამატების საშუალებით, რომლებიც ცნობილია, როგორც ანტიკნოკური აგენტები. ანტიკნოკის აგენტები არ ცვლიან საწვავის ფიზიკურ-ქიმიურ თვისებებს, მაგრამ ზრდის მის ანტიკნოკულ თვისებებს. ანტიკოკინგის ყველაზე გავრცელებული საშუალებაა ტეტრაეთილ ტყვია, რომელსაც ემატება საწვავი, როგორც ეთილის სითხე. 1939 წლისთვის კიდევ ერთმა "ჯავშანჟურნალმა" დაწერა, რომ B-59 ბენზინში მხოლოდ 1 სმ ეთილის სითხის დამატება ზრდის მის ოქტანურ რაოდენობას 15 ერთეულით (58-დან 73-მდე).


ფრთხილად: შხამი!


ბენზინი არ არის უსაფრთხო. წიგნის "ავტომობილების ამწეები" ავტორის, ა და ასტახოვის აზრით, ეს გამოწვეულია იმით, რომ ტეტრაეთილ ტყვია ძალიან შხამიანია. ამ საწვავთან მუშაობა მხოლოდ სპეციალური ხელთათმანებით შეგიძლიათ. არ უნდა დაიბანოთ ხელები ეთილის ბენზინით და მით უფრო, რომ იგი არ უნდა მოხვდეს პირის ღრუში მილით გადმოსხმის დროს. თუ უსაფრთხოების აუცილებელი ზომები არ არის დაცული, ეთილის საწვავი დესტრუქციულად მოქმედებს ადამიანის ორგანიზმზე. ამიტომ ასეთ ბენზინს წითელი ფერი ჰქონდა. ამასთან, არსებობდა ეთილის სითხის სხვა ბრენდებიც, რომლებიც ბენზინს სხვადასხვა ფერს აძლევდა. ასე რომ, GOST 2084-67 თანახმად, ბენზინებს უნდა ჰქონდეთ შემდეგი ფერები: A-66 - ნარინჯისფერი, A-76 - მწვანე, AI-93 - ლურჯი, AI-98 - ყვითელი. წიგნის "საავტომობილო ბენზინის გამოყენება" ავტორის, AA Gureev- ის თანახმად, ეს გაკეთდა იმისთვის, რომ თავიდან იქნას აცილებული ბენზინის სხვა მიზნებისთვის გამოყენება, აგრეთვე ჩვეულებრივი მოხერხებულობისთვის: სხვადასხვა ბრენდის საწვავის გარჩევა ადვილი იყო თუნდაც თვალით მაგრამ მთავარი მიზანი - უსაფრთხოებაა: ფაქტია, რომ მხოლოდ ეთილის, ანუ შხამიანი ბენზინების საღებავები იყო შეღებილი სხვადასხვა ფერებში.

0
387
2-ს მოსწონს
ავტორი:ნიკოლოზ ხუციშვილი
ნიკოლოზ ხუციშვილი
387