კომა (ბერძ. koma — ღრმა ძილი, თვლემა) — კომატოზური მდგომარეობა, მძიმე, სიცოცხლისათვისსახიფათო მდგომარეობა — ცნობიერების ღრმადარღვევა და გარე გამღიზიანებლებზე ორგანიზმისრეაქციის მკვეთრი შესუსტება ან სრული დაკარგვა. ახასიათებს რეფლექსების თანდათანობით მოშლასრული გაქრობამდე, სუნთქვის სიღრმისა და რიტმისდარღვევა, მაჯისცემის შენელება ან აჩქარება, ტემპერატურული რეგულაციის მოშლა, არტერიულისისხლის წნევის დაცემა და ა. შ. კომა ვითარდებათავის ტვინის ქერქის, ქერქვეშა მიდამოსა დაცენტრალური ნერვული სისტემის უფრო დაბალიუბნების ღრმა შეკავების შედეგად, თავის ტვინისსისხლის მიმოქცევის მწვავე დარღვევის, თავისტრავმის, ანთების (ენცეფალიტი, მენინგიტი, მალარია) და სხვა დროს; შეიძლება გამოიწვიოსმწვავე მოწამვლამ (მაგ., ბარბიტურატებით) ანგანვითარდეს შაქრიანი დიაბეტის, ურემიის(ურემიული კომა) ჰეპატიტის დროს. ამასთან ნერვულქსოვილში ირღვევა ტუტემჟავური წონასწორობა, ვითარდება ჟანგბადის შიმშილი და სხვა. კომას წინუძღვის პრეკომატოზური მდგომარეობა.

კომა ხდება ტვინის ერთი ნაწილის დაზიანების გამო. ტვინის ის ნაწილი, რომელიც დაზიანებულია კომაშიდაავადებული, არის ის ნაწილი, რომელიცარეგულირებს ადამიანის ცნობიერებას. ეს დაზიანებაშეიძლება მოხდეს როგორც მოკლევადიან, ასევეგრძელვადიან პერსპექტივაში.არსებობს რამდენიმემდგომარეობა, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ტვინისდაზიანება და გამოიწვიოს კომა, მათ შორის:

ცნობიერების დარღვევის შეფასებისას ითვალისწინებენ პაციენტის კლინიკური მდგომარეობის კრიტერიუმებს, გარეგან გაღიზიანებაზე რეაგირების ტიპს და პოზას.ცნობიერების დონის შესაფასებლად მოწოდებულიაგლაზკოს კომის შკალა.

მდგომარეობის სიმძიმიდან გამომდინარე(ცნობიერების ჩაგვრის სიღრმეზე) ჩვეულებრივიაგანვასხვაოთ შემდეგი ტიპის კომა:

I ხარისხი (მსუბუქი, ქვეკორტიკალური);

II ხარისხი (ზომიერი, წინა ფუძე, "ჰიპერაქტიური");

III ხარისხი (ღრმა, უკანა ღერო, "დუნე");

IV ხარისხი (ტრანსცენდენტული, ტერმინალური).

კომის ნიშნები - კომა I ხარისხი

კომა II ხარისხი - ამ ეტაპზე ქვეკორტიკალური წარმონაქმნების აქტივობა თრგუნავს. დარღვევები ტვინის ფუძის წინა ნაწილებამდე ეშვება. ამ ეტაპისთვის დამახასიათებელია:

კომა III ხარისხი - პათოლოგიური პროცესები აღწევს შუამდინარამდე. სიცოცხლის რისკი იზრდება, აღდგენის პროგნოზი კი უარესდება. ეტაპი ხასიათდება შემდეგი კლინიკური ნიშნებით:

კომა IV ხარისხი - ამ ეტაპზე არ აღინიშნება ტვინის აქტივობის ნიშნები. ეს გამოიხატება:

IV ხარისხის კომაში მიღწევას აქვს სიკვდილისმაღალი რისკი, 100% -ს უახლოვდება.

ინტრაკრანიალური წნევა - ინტრაკრანიალური წნევა(ICP) წარმოადგენს ტვინის ქსოვილისა დაცერებროპინალური სითხის წნევის გაზომვას, რომელიც ბალიშისა და ზურგის ტვინის გარშემოა. ისგამოიყენება ტვინის ჯანმრთელობისშესამოწმებლად ტრავმის შემდეგ. ტვინის სიმსივნეშეიძლება გამოიწვიოს ტვინის სიმსივნეს, ტვინშიტვინში ან ტვინის შეშუპებით.

ინტრაკრანიალური წნევის ზრდა სიცოცხლისათვისსაშიში სამედიცინო მდგომარეობაა. შეუძლებელია, ეს შეიძლება გამოიწვიოს ტვინის დაზიანება ანზურგის ტვინის დაზიანება შეკუმშვის ტვინისსტრუქტურების და შეზღუდვის სისხლის ნაკადისტვინის.

ამაღლებული ინტრაკრანიული წნევის ყველაზეხშირი მიზეზებია:

ინტრაკრანიალური წნევის დიაგნოზი ჩვეულებრივხდება, ხოლო პაციენტი გადაუდებელი კაბინეტში ანსაავადმყოფოშია.ადრეული სიმპტომები დიაგნოზიშეიძლება იყოს რუტინული სამედიცინო გამოკვლევისდროს.მომატებული ინტრაკრანიალური წნევისდიაგნოზის დასამტკიცებლად შეიძლება ჩატარდესCT სკანირების ან MRI- ის ხელმძღვანელი. ასევეშეიძლება შეფასდეს ზურგის ტალღოვანი ნაწილისჩატარება, აგრეთვე ზურგის ონკანის, როგორცცერებროსპაზური სითხის წნევა.

ინტრაკრანიალური წნევის ზრდა ითვლებასერიოზულ და სიცოცხლისათვის საშიში სამედიცინოსასწრაფოდ. მკურნალობა ორიენტირებულიაზეწოლის შემცირებაზე. პაციენტები მკურნალობენსაავადმყოფოს ინტენსიური თერაპიისგანყოფილებაში (ICU).

ამაღლებული ინტრაკრანიალური წნევისსამკურნალო მართვა მოიცავს შემდეგს:

ამაღლებული ინტრაკრანიალური წნევა არის საერთოგართულება პაციენტებში, რომლებიც კრიტიკულადდაავადებული არიან. მკურნალობის შეფერხება ანარტერიული წნევის შეამცირებელი დარღვევაშეიძლება გამოიწვიოს დროებითი ან მუდმივი ტვინისდაზიანება, გრძელვადიანი კომა ან სიკვდილი.

ჰერნიაცია - არსებობს ჰერნიაციის A B C D ტიპი . A - ფალაქსის ჰერნიაცია, B - ტენტორიული ლატერალური ჰერნიაცია C - ტენტორიული ცენტრალური ჰერნიაცია D - ნათხემის ნუშურების ჰერნიაცია.